Tablica upamiętniająca ofiary Urzędu Bezpieczeństwa
Dawna siedziba Urzędu Bezpieczeństwa
ul. Ostrogórska 5A
Przed II wojną światową w budynku przy ul. Ostrogórskiej 5 działała szkoła żydowska.
Podczas wojny Niemcy założyli więzienie przy ulicy Ostrogórskiej w dwa lata po likwidacji obozu w halach fabrycznych Schoena. W więzieniu Niemcy urządzili 36 cel. Mogło tam przebywać nawet 200 więźniów. Więzienie otoczone było wysokim murem (do dziś zachował się fragment). W pokoju przesłuchań więźniowie byli torturowani. By zagłuszyć krzyki katowanych grano na akordeonie. W budynku stracono m.in. grupę partyzantów z oddziału Armii Krajowej Jana Miltona "Ordona".
Po 1945 r. więzienie działało aż do 1953 roku, służąc Urzędowi Bezpieczeństwa.
Dziś w budynku mieszkają lokatorzy.
W Sosnowcu stracono co najmniej 27 żołnierzy antykomunistycznego podziemia, 7 z nich było straconych w więzieniu przy ul. Ostrogórskiej, w tym:
- Janusz Filla i Bronisław Piątek - żołnierze Armii Krajowej z Grupy Asterlota, która działała od okresu okupacji na terenie ówczesnego powiatu radomskiego. Po zakończeniu wojny nadal walczyli zbrojnie, stawiając sobie za cel obalenie władzy komunistycznej. Zostali ujęci we wrześniu 1945 r. podczas jednej z akcji i skazani na karę śmierci. Wyrok na obu żołnierzy, wydany 7 grudnia 1945 r. przez Wojskowy Sąd Garnizonowy, wykonano 8 stycznia 1946 r.
- Władysław Jakubczak i Janek Kłos służyli w Armii Krajowej w czasie II wojny światowej. Od 1945 r. należeli do konspiracyjnej organizacji Narodowych Sił Zbrojnych. Zostali zatrzymani 14 października 1945 r. podczas przeprowadzanej akcji na terenie Sosnowca i skazani przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach wyrokiem z 26 czerwca 1946 r. skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano 31 sierpnia 1946 r.
- Aleksander Kasaraba - żołnierz Armii Krajowej obwodu Lwów, a następnie dowódca 30 osobowego oddziału żołnierzy wyklętych w Suchej Psinie (powiat Głubczyce). Wyrok wykonano 24 października 1946 r.
Zdjęcia
List straconego Janusza Filli
We wstępie:
Nadszedł już czas, by pożegnać ten świat na zawsze. Tyle razy manewrowałem moim życiem i szczęście mi sprzyjało, lecz dziś już wszystko się skończy, już więcej razy widzieć się nie będziemy. Nikt nie był zdolny, aby mnie stracić, nie pomogły pistolety Niemców, ale za to braterska ręka wyciągnęła rękę po moje młode życie.
Tablica na dawnej siedzibie UB
- https://silesion.pl/sosnowiec-upamietniono-zolnierzy-antykomunistycznego-podziemia-10-09-2017
- http://sosnowiec.online/katownia-dwoch-totalitaryzmow-przy-rondzie-zaglebia-dabrowskiego/
- http://www.stalinizmwpolsce.com/Sosnowiec.html
- http://twojezaglebie.pl/sosnowiecka-katownia/
- http://www.dziennikzachodni.pl/wiadomosci/sosnowiec/g/tablica-upamietniajaca-ofiary-ub-wisi-juz-na-kamienicy-przy-ul-ostrogorskiej-w-sosnowcu-zdjecia,12473777,25520479/
Dawna siedziba Urzędu Bezpieczeństwa
ul. Ostrogórska 5A
List straconego Janusza Filli
We wstępie:
Nadszedł już czas, by pożegnać ten świat na zawsze. Tyle razy manewrowałem moim życiem i szczęście mi sprzyjało, lecz dziś już wszystko się skończy, już więcej razy widzieć się nie będziemy. Nikt nie był zdolny, aby mnie stracić, nie pomogły pistolety Niemców, ale za to braterska ręka wyciągnęła rękę po moje młode życie.
Tablica na dawnej siedzibie UB