Grób Ładysława Żelazowskiego

Kwatera 15 Rząd 13 Nr grobu 8

Ładysław Żelazowski (18 grudnia 1901, zm. 5 października 1993).
Szkołę powszechną i gimnazjum ukończył w Warszawie. W roku 1914 – jako 13 latek wstępuje do I Warszawskiej Drużyny Skautów im. Romualda Traugutta. Wkrótce zostaje zastępowym, potem plutonowym i przybocznym drużyny.
W roku 1918, w wieku 17 lat, zgłasza się na ochotnika do wojska. Bierze udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. 12 listopada 1918 roku pełni służbę w Belwederze w kancelarii Piłsudskiego. Dalej związany z wojskiem, w 1920 odbywa służbę wojskową w 201 Pułku Piechoty.
W roku 1922 obejmuje funkcję Drużynowego 33 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Kołłątaja. W tym także roku rozpoczyna pracę w Wydziale Pracy i Propagandy Warszawskiej Chorągwi Harcerzy. W 1923 obejmuje funkcję Hufcowego 3 Hufca Przygotowawczego Harcerzy w Warszawie.
01.04 1923 -mianowany na stopień przodownika. 18.03.1923- mianowany na stopień podharcmistrza. W latach 1923-25 Pełni funkcję Wizytatora Warszawskich Drużyn Harcerzy.
W latach 1926-27 przechodzi przeszkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy otrzymując stopień podporucznika.
W roku 1927 wraz z rodzicami przeprowadza się do Płocka i rozpoczyna pracę w Małachowiance, jako nauczyciel wf. Od samego początku pobytu w Płocku podejmuje służbę harcerską. W latach 1928-1930 pełni funkcję Kierownika Wydziału Propagandy i Wyszkolenia Płockiej Chorągwi Harcerzy. Od 1932 Hufcowy Żeglarskiego Hufca Harcerzy w Płocku. Wraz z instruktorami i harcerzami doprowadza do budowy łódek , a także budowy schroniska harcerskiego nad Wisłą.
Jego kolejną pasją staje się krótkofalarstwo. W roku 1933 z jego inspiracji rozpoczyna się w Płocku szkolenie z zakresu budowy odbiorników radiowych. 29 kwietnia 1934 w Małachowiance następuje uroczyste otwarcie pierwszej , harcerskiej radiostacji nadawczej. Dh Żelazowski otrzymuje znak SP2RG. Jest to pierwszy oficjalny nadajnik ZHP. W tym roku Ładysław Żelazowski zostaje Kierownikiem Samodzielnego Referatu Krótkofalarskiego Głównej Kwatery ZHP.
W roku 1936 powstaje w GK Referat Lotniczy , a Hufcowy z Płocka- Dh Żelazowski organizuje pierwszy w mieście kurs spadochronowy i szybowcowy. W roku 1936 Dh Żelazowski rozstaje się z Małachowianką i rozpoczyna pracę w płockiej Jagiellonce ucząc przysposobienia wojskowego i wf.
Zgodnie z wytycznymi władz harcerskich poza pracą wychowawczą w 1939r instruktorzy harcerscy podejmują działania przygotowujące do ewentualnej walki w obronie Polski. Dh Żelazowski rozpoczyna szkolenie wojskowe z Junakami. Organizuje wypady z grupami chłopców do podmiejskich lasów i przekazuje swą wiedzę wyniesioną z czasów służby wojskowej i szkolenia w podchorążówce.
7 października 1939r ogłasza dla płockich drużyn harcerskich pogotowie wojenne, zapada decyzja o przejściu do konspiracji. Komendantem Tajnego Hufca ZHP w Płocku zostaje Ładysław Żelazowski (przyjmuje pseudonim „Zygfryd”). Hufiec Płock po wejściu w struktury Okręgu Polskiej Organizacji Zbrojnej, staje się oddziałem wywiadu. Komendant Hufca dh Żelazowski zostaje Szefem Oddziału. W czasie okupacji razem z członkami Tajnego Hufca zajmuje się zbieraniem danych wywiadowczych w Płocku i okolicach. Współpracuje ze sztabem Okręgu AK. Organizuje tajne nauczanie w Płocku. Bierze udział w Powstaniu Warszawskim. Krótko walczy w zgrupowaniu Chrobry, a następnie zajmuje się kwatermistrzostwem w Komendzie Powstania. Po kapitulacji razem z innymi powstańcami warszawskimi dostaje się do niewoli. Zostaje wywieziony do obozu jenieckiego w Lubece.
W 1945r odzyskuje wolność, po wyzwoleniu obozu przez wojska brytyjskie. Na terenach 8 Armii Brytyjskiej okupującej Szlezwik-Holsztyn, od granicy z Danią do Hamburga włącznie, organizuje jednostki harcerskie. Członkami drużyn stają się dzieci z polskich rodzin znajdujące się w strefie brytyjskiej. Tworzy Chorągiew Harcerską o nazwie ” Grunwald”, a później ”Kresowa” i zostaje jej komendantem.
W roku 1946 postanawia wrócić do Płocka. Na wniosek władz harcerskich otrzymuje urlop w płockiej oświacie i rozpoczyna pracę w Głównej Kwaterze ZHP w Warszawie. Zostaje Kierownikiem Wydziału Wychowania Fizycznego GK , a następnie Kierownikiem Wydziału Kultury Fizycznej i Zdrowia GK ZHP.
Wiosną 1950r po przejęciu ZHP przez Związek Młodzieży Polskiej na własną prośbę przerywa prace w GK ZHP i wraca do Płocka .
W grudniu 1955r na zjeździe reaktywującym działalność ZHP zostaje wybrany do Rady Naczelnej i pełni tę funkcję do roku 1959 .Współpracuje m.in. z Aleksandrem Kamińskim organizując pracę harcerską i tworząc programy.
Odznaczony m.in.: Srebrny Krzyż Zasługi (1939), Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1943), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1976), Krzyż Partyzancki, Złoty Krzyż Zasługi dla ZHP.

Piśmiennictwo

1. https://plock.zhp.pl/ladyslaw-zelazowski/