Plac Mariacki 5
Kościół archiprezbiterialny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zwany także bazyliką Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, bazyliką Mariacką lub kościołem Mariackim – zabytkowy, rzymskokatolicki kościół parafialny, znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I, na Starym Mieście, na placu Mariackim 5, przy północno-wschodnim narożniku Rynku Głównego.
Od 1962 roku posiada tytuł bazyliki mniejszej.
Świątynia jest gotycką, trójnawową, orientowaną bazyliką.
Obecny kształt nadała kościołowi przebudowa na układ bazylikowy, która miała miejsce w latach 1392-1397.
Fasada świątyni ujęta jest w dwie wieże:
- Wieża wyższa, zwana Hejnalicą, ma 82 metry wysokości. Z wieży, z wysokości 54 metrów, grany jest co godzinę Hejnał Mariacki.
- Wieża niższa, o wysokości 69 metrów, przeznaczona jest na dzwonnicę kościelną. Znajduje się tu pięć dzwonów liturgicznych,
które stanowią jeden z największych i najstarszych zespołów dzwonów średniowiecznych w Polsce.
Do wnętrza świątyni, od strony frontowej, prowadzi barokowa kruchta.
Przy wejściu do bazyliki, od strony placu Mariackiego, zamontowana jest kuna (tzw. obręcz pokutników), którą zakładano dawniej na głowy szczególnych grzeszników.
Ołtarz główny dedykowany Marii zdobi wielkie późnogotyckie retabulum wykonane w latach 1477–1489 przez Wita Stwosza,
Nawa główna o wysokości 28 metrów nakryta jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Polichromię wykonali w latach 1890–1892 Jan Matejko, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański, który zaprojektował również witraże.
W nawie głównej znajdują się dwie ambony.
Po południowej (prawej) stronie znajduje się późnobarokowy ołtarz (zamykający prawą nawę boczną) z 1735, w którym jest kamienny krucyfiks, będący dziełem Wita Stwosza.
W nawie północnej (lewej) znajdują się kaplice:
- Kaplica św. Antoniego
- Kaplica Loretańska
- Kaplica św. Jana Chrzciciela
- Kaplica św. Wawrzyńca (Mazarakich)
- Kaplica św. Michała Archanioła
- Kaplica Przemienienia Pańskiego
W nawie południowej (prawej) znajdują się kaplice:
- Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej
- Kaplica św. Łazarza;
- Kaplica św. Walentego
- Kaplica Aniołów Stróżów (Pernusowska, Męki Pańskiej)
- Kaplica św. Jana Nepomucena
W skarbcu kościelnym znajdują się szafy, komody i ołtarz z ostatniej ćwierci XVII wieku. Przechowywane są także bogato zdobione naczynia liturgiczne, monstrancje, relikwiarze, kielichy, pateny, puszki, stanowiące arcydzieła złotnictwa europejskiego od XIV do XVIII wieku. Z tego też okresu pochodzi zbiór krzyży ołtarzowych, lichtarzy, kandelabrów oraz innych precjozów kościelnych. Bezcenną wartość posiada kolekcja szat liturgicznych, które odznaczają się bogactwem zdobnictwa, techniką dekoracji, różnorodnością materiału oraz form.
Organy główne były wielokrotnie przebudowywane.
Zdjęcia
Nawa główna
Ołtarz Wita Stwosza
Sklepienie nawy głównej
Krucyfiks Wita Stwosza
Cyborium. Z prawej w głębi krucyfiks Wita Stwosza
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_archiprezbiterialny_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Marii_Panny_w_Krakowie
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyborium_(Jan_Maria_Padovano)