Już od wiosny 1940 r. władze Generalnego Gubernatorstwa starały się przesiedlić Żydów z Krakowa – stolicy GG. Szacuje się, że od jesieni 1940 r. do wiosny 1941 r. z miasta przymusowo wywieziono ok. 50 tys. Żydów. Trafili oni do różnych miejscowości głównie w dystrykcie krakowskim, ale też lubelskim i radomskim.
Getto krakowskie zlokalizowano w dzielnicy Podgórze, nie zaś na terenie zamieszkiwanego przez większość Żydów Kazimierza. Przeznaczono na nie zaniedbany, słabo zmodernizowany obszar o powierzchni ok. 20 ha. Znajdowało się tam ok. 3176 izb, co w odniesieniu do liczby mieszkańców, stanowiło średnio pięć – sześć osób, a w niektórych momentach nawet powyżej dziesięciu osób na jeden pokój. Część budynków była zrujnowana i pozbawiona sanitariatów. Wszyscy Żydzi, w nieprzekraczalnym terminie do 20 marca 1941 r., musieli przenieść się na nowe miejsce, a mieszkający tam Polacy opuścić swoje domy.
W styczniu 1942 r. w getcie było 16 310 Żydów (7551 mężczyzn i 8759 kobiet), a w kwietniu 1942 w dzielnicy przebywały 17 163 osoby (7726 mężczyzn i 9437 kobiet). W szczytowym momencie, przed deportacją do obozu zagłady w Bełżcu przeprowadzoną w czerwcu 1942 r., liczba więźniów sięgała 19–20 tys. osób.
Wydarzeniem, które przerwało pierwszy etap życia w getcie krakowskim, była deportacja Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu w czerwcu 1942 r. Szacuje się, że wywieziono wówczas ok. 7 tys. osób.
Kolejna deportacja do obozu zagłady w Bełżcu miała miejsce 28 października 1942 r. Przeprowadzono ją szybko i w bardzo brutalnej atmosferze. Ofiarą padły dzieci, w tym podopieczni sierocińców, starsi, chorzy ze szpitali oraz wiele innych osób, nawet zdolnych do pracy. Szacuje się, że z getta wywieziono wówczas ponad 5 tys. Żydów, a ok. 300 zabito na miejscu. Po akcji z obszaru getta wyłączono ponownie kilka ulic, tym razem była to część na północ od ul. Lwowskiej.
13 marca 1943 r., po dwóch latach funkcjonowania getta krakowskiego przystąpiono do jego ostatecznej likwidacji. Wysłano do obozu Płaszów ok. 8 tys. osób i zamordowano kolejne 2 tys.
Zdjęcia
Budowa murów getta w 1941 r.
Odcinek muru getta przy ul. Lwowskiej
Likwidacja getta w Krakowie, marzec 1943 r., ul. Lwowska
Źródła
- https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/k/512-krakow/116-miejsca-martyrologii/47313-getto-w-krakowie
- https://www.kawiarniany.pl/2019/03/31/getto-krakowskie-historia-mur-getta/
- https://sztetl.org.pl/en/file/53382
- https://www.jhi.pl/artykuly/likwidacja-getta-w-krakowie,2758
- https://www.garnek.pl/zosia1/34744707/fragment-muru-bylego-getta-przy
- https://krakowbooking.com/pl/blog-pl/krzesla-na-placu-bohaterow-getta/
- https://www.krakow.pl/odwiedz_krakow/35881,artykul,getto___szlak_pamieci_1941_1943.html