Tablica upamiętniająca Henryka Jaskułę
Projekt realizowany jest przez Fundację Klub Podróżników Śródziemie.
Tablice były umieszczane w pięciu etapach:
- 2017 r. 30 osób, m.in.: Leszek Cichy - pierwszy Polak który skompletował do 1999 roku Koronę Ziemi, Aleksander Doba - pierwszy człowiek w historii. który samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki z Afryki do Ameryki Południowej, Arkady Fidler - przyrodnik i podróżnik, Tony Halik - podróżnik i fotograf, Jerzy Kukuczka - jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, Wanda Rutkiewicz - jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Evereście, Leonid Teliga - pierwszy Polak, który samotnie okrążył Ziemię na drewnianym jachcie, Krzysztof Wielicki - piąty człowiek na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum.
- 2018 8 osób, m.in. Olgierd Budrewicz - dziennikarz i podróżnik) oraz Ryszard Kapuściński - dziennikarz
- 2019 4 osoby, m.in.: Jerzy Leon Jeliński - pierwszy Polak, który objechał samochodem cały świat oraz Andrzej Bargiel - pierwszy człowiek, który zjechał na nartach z wierzchołków K2 oraz Broad Peak
- 2020 6 osób, m.in.: Henryk Jaskuła - pierwszy Polak, który samotnie, bez zawijania do portów okrążył Ziemię oraz Leon Mroczkiewicz i Tadeusz Perkitny - przed wojną odbyli wyprawę dookoła świata.
Przewiduje się opracowanie oddzielnego przewodnika po Alei Podróżników.
===========================================
Henryk Jaskuła (ur. 22 października 1923 w Radziszowie, zm. 14 maja 2020 w Przemyślu) – pierwszy Polak, który jachtem samotnie opłynął glob ziemski, bez zawijania do portów i przyjmowania pomocy z zewnątrz. Rejs na „Darze Przemyśla” rozpoczął i zakończył w Gdyni po przepłynięciu 32 200 mil morskich i 344 dniach żeglugi, ustanawiając rekord świata w długości przebywania na morzu non stop w rejsie samotnym. Dotychczas jego bezprecedensowy wyczyn nie został przez nikogo powtórzony.
W 1932 wyemigrował z matką i bratem w ślad za ojcem do Argentyny. Studiował na wydziale inżynierii elektromechanicznej Uniwersytetu La Plata.
W 1946 r. powrócił do Polski, aby pomóc w jej powojennej odbudowie.
Kontynuował studia w Krakowie na wydziale elektromechanicznym AGH. W roku 1951 obronił pracę magisterską pt. „Automatyka turbin”.
Po studiach osiadł wraz z żoną Zofią w jej rodzinnym Przemyślu, gdzie aż do emerytury pracował w biurach projektów. Początkowo pasjonował się taternictwem, ale od 1962 bez reszty poświęcił się żeglarstwu. W 1963 zdobył stopień sternika jachtowego w Ośrodku Szkolenia Morskiego w Jastarni, a w 1971 uzyskał stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej.
Jednym z przełomowych momentów jego kariery było opłynięcie na jachcie „Euros” przylądka Horn i późniejszy rejs powrotny non stop z Buenos Aires do Gdańska, gdy sam dowodził jego załogą.
Przygotowania do odbycia rejsu solo non stop dookoła świata rozpoczął już w 1969 r. Budowę jachtu mocno wspierały władze regionu i mieszkańcy Przemyśla. Armatorem jachtu, któremu nadano imię „Dar Przemyśla” zostało województwo przemyskie.
Informacje o jachcie
- Dane techniczne
- Wyporność 14 t
- Długość całkowita 14,20 m
- Długość linii wodnej 13,26 m
- Szerokość 3,72 m
- Zanurzenie 2,1 m
- Ożaglowanie
- Typ ożaglowania kecz
- Liczba żagli 4
- Powierzchnia ożaglowania 80 m²
- Liczba masztów 2
- Napęd mechaniczny
- Silnik Volvo Penta
- Moc silnika 35 KM
Henryk Jaskuła wyruszył w swój rejs 12 czerwca 1979. Na pokładzie miał radioodbiornik oraz radio UKF do łączności na krótkim dystansie. Nie posiadał sprzętu radiowego, którym mógłby skutecznie wezwać pomoc. Nie miał także tratwy ratunkowej. Nie dostał jej, gdyż jej atest kończył się cztery miesiące przed planowanym końcem rejsu, a na kupno nowej nie było czasu. Jako zapasy żywności służyły mu konserwy mięsne Baltony, grochówka od wojska, chleb w dwukilogramowych porcjach, 500 litrów wody (z czego zużył 300, dzięki wykorzystaniu deszczówki), 24 butelki spirytusu, kilka piw i win.
Trasa wiodła z Bałtyku na Morze Północne, Atlantyk, wokół Przylądka Dobrej Nadziei, potem Ocean Indyjski, na południe od Australii i Nowej Zelandii. Opłynąwszy Horn, Kapitan skierował się na północ, zamykając 13 lutego 1980 r. pętlę wokołoziemską. Przed kpt. Jaskułą takie rejsy non stop pomyślnie zakończyli tylko dwaj żeglarze: Robin Knox-Johnston i Chay Blyth. 20 maja 1980, w dniu triumfalnego powrotu do Gdyni padły znamienne słowa wykrzyknięte przez Kapitana do oczekującego go, kilkutysięcznego tłumu: „Polsko kochana, Twój syn powrócił”.
Rejs trwał 344 dni, do Gdyni, gdzie dotarł 20 maja 1980 roku.
W oparciu o zapisy poczynione w czasie rejsu kapitan Henryk Jaskuła napisał książkę pt. Non stop dookoła świata liczącą 340 stron i wydaną przez Wydawnictwo Morskie w serii Sławni żeglarze w 1983 w nakładzie 40 tysięcy egzemplarzy.
Za całokształt żeglarskich dokonań odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, został Honorowym Obywatelem Przemyśla, honorowym członkiem PZŻ, otrzymał też prestiżowego SUPER KOLOSA.
Dokonania Kapitana upamiętniają płyty w Alei Żeglarzy w Nowym Warpnie i na przemyskim Rynku. Z okazji 40 rocznicy zakończenia historycznego rejsu , w Przemyślu ogłoszono 2020 r. Rokiem Kapitana Henryka Jaskuły.
Zmarł 14 maja 2020 w Przemyślu w wieku 96 lat.
Henryk Jaskuła, na mocy wcześniejszej decyzji, po śmierci przekazał swoje ciało nauce. Jego prochy spoczną w 19 maja 2023 r. w rodzinnym grobie na Cmentarzu Zasańskim w Przemyślu, obok małżonki Zofii.
Zdjęcia
Położenie Alei
Dar Przemyśla w gdyńskim porcie (rok 1985)
Dar Przemyśla wypływa z portu
kpt. Henryk Jaskuła na Darze Przemyśla
Kpt. Henryk Jaskuła wpływa do portu w Gdyni
Trasa okołoziemskiego rejsu kpt. Henryka Jaskuły
Książka autorstwa Henryka Jaskuły
Kapitan Henryk Jaskuła w redakcji „Życia Podkarpackiego”. Ostatnie zdjęcie kapitana Henryka Jaskuły zrobione w redakcji „Życia Podkarpackiego”, maj 2007 r.
Odsłonięcie tablicy w Alei Podróżników 10 października 2020 roku
Tablica upamiętniająca Henryka Jaskułę umieszczona w chodniku na Rynku w Przemyślu
Źródła
- https://klubpodroznikow.com/181-aleja-podroznikow/3228-henryk-jaskula
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Jasku%C5%82a
- https://dziennikpolski24.pl/krakow-radziszow-kpt-jaskula-upamietniony-w-alei-podroznikow-odkrywcow-i-zdobywcow-to-pierwszy-polak-ktory-oplynal-kule-ziemska/ga/c1-15227906/zd/45902510
- https://periplus.pl/archiwa/12353
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Dar_Przemy%C5%9Bla
Projekt realizowany jest przez Fundację Klub Podróżników Śródziemie. Tablice były umieszczane w pięciu etapach:
- 2017 r. 30 osób, m.in.: Leszek Cichy - pierwszy Polak który skompletował do 1999 roku Koronę Ziemi, Aleksander Doba - pierwszy człowiek w historii. który samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki z Afryki do Ameryki Południowej, Arkady Fidler - przyrodnik i podróżnik, Tony Halik - podróżnik i fotograf, Jerzy Kukuczka - jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, Wanda Rutkiewicz - jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Evereście, Leonid Teliga - pierwszy Polak, który samotnie okrążył Ziemię na drewnianym jachcie, Krzysztof Wielicki - piąty człowiek na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum.
- 2018 8 osób, m.in. Olgierd Budrewicz - dziennikarz i podróżnik) oraz Ryszard Kapuściński - dziennikarz
- 2019 4 osoby, m.in.: Jerzy Leon Jeliński - pierwszy Polak, który objechał samochodem cały świat oraz Andrzej Bargiel - pierwszy człowiek, który zjechał na nartach z wierzchołków K2 oraz Broad Peak
- 2020 6 osób, m.in.: Henryk Jaskuła - pierwszy Polak, który samotnie, bez zawijania do portów okrążył Ziemię oraz Leon Mroczkiewicz i Tadeusz Perkitny - przed wojną odbyli wyprawę dookoła świata.
W 1932 wyemigrował z matką i bratem w ślad za ojcem do Argentyny. Studiował na wydziale inżynierii elektromechanicznej Uniwersytetu La Plata.
W 1946 r. powrócił do Polski, aby pomóc w jej powojennej odbudowie.
Kontynuował studia w Krakowie na wydziale elektromechanicznym AGH. W roku 1951 obronił pracę magisterską pt. „Automatyka turbin”.
Po studiach osiadł wraz z żoną Zofią w jej rodzinnym Przemyślu, gdzie aż do emerytury pracował w biurach projektów. Początkowo pasjonował się taternictwem, ale od 1962 bez reszty poświęcił się żeglarstwu. W 1963 zdobył stopień sternika jachtowego w Ośrodku Szkolenia Morskiego w Jastarni, a w 1971 uzyskał stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej.
Jednym z przełomowych momentów jego kariery było opłynięcie na jachcie „Euros” przylądka Horn i późniejszy rejs powrotny non stop z Buenos Aires do Gdańska, gdy sam dowodził jego załogą.
Przygotowania do odbycia rejsu solo non stop dookoła świata rozpoczął już w 1969 r. Budowę jachtu mocno wspierały władze regionu i mieszkańcy Przemyśla. Armatorem jachtu, któremu nadano imię „Dar Przemyśla” zostało województwo przemyskie.
Informacje o jachcie
- Dane techniczne
- Wyporność 14 t
- Długość całkowita 14,20 m
- Długość linii wodnej 13,26 m
- Szerokość 3,72 m
- Zanurzenie 2,1 m
- Ożaglowanie
- Typ ożaglowania kecz
- Liczba żagli 4
- Powierzchnia ożaglowania 80 m²
- Liczba masztów 2
- Napęd mechaniczny
- Silnik Volvo Penta
- Moc silnika 35 KM
Trasa wiodła z Bałtyku na Morze Północne, Atlantyk, wokół Przylądka Dobrej Nadziei, potem Ocean Indyjski, na południe od Australii i Nowej Zelandii. Opłynąwszy Horn, Kapitan skierował się na północ, zamykając 13 lutego 1980 r. pętlę wokołoziemską. Przed kpt. Jaskułą takie rejsy non stop pomyślnie zakończyli tylko dwaj żeglarze: Robin Knox-Johnston i Chay Blyth. 20 maja 1980, w dniu triumfalnego powrotu do Gdyni padły znamienne słowa wykrzyknięte przez Kapitana do oczekującego go, kilkutysięcznego tłumu: „Polsko kochana, Twój syn powrócił”.
Rejs trwał 344 dni, do Gdyni, gdzie dotarł 20 maja 1980 roku.
W oparciu o zapisy poczynione w czasie rejsu kapitan Henryk Jaskuła napisał książkę pt. Non stop dookoła świata liczącą 340 stron i wydaną przez Wydawnictwo Morskie w serii Sławni żeglarze w 1983 w nakładzie 40 tysięcy egzemplarzy.
Za całokształt żeglarskich dokonań odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, został Honorowym Obywatelem Przemyśla, honorowym członkiem PZŻ, otrzymał też prestiżowego SUPER KOLOSA.
Dokonania Kapitana upamiętniają płyty w Alei Żeglarzy w Nowym Warpnie i na przemyskim Rynku. Z okazji 40 rocznicy zakończenia historycznego rejsu , w Przemyślu ogłoszono 2020 r. Rokiem Kapitana Henryka Jaskuły.
Zmarł 14 maja 2020 w Przemyślu w wieku 96 lat.
Henryk Jaskuła, na mocy wcześniejszej decyzji, po śmierci przekazał swoje ciało nauce. Jego prochy spoczną w 19 maja 2023 r. w rodzinnym grobie na Cmentarzu Zasańskim w Przemyślu, obok małżonki Zofii.
Zdjęcia
Położenie Alei
Dar Przemyśla w gdyńskim porcie (rok 1985)
Dar Przemyśla wypływa z portu
kpt. Henryk Jaskuła na Darze Przemyśla
Kpt. Henryk Jaskuła wpływa do portu w Gdyni
Trasa okołoziemskiego rejsu kpt. Henryka Jaskuły
Książka autorstwa Henryka Jaskuły
Kapitan Henryk Jaskuła w redakcji „Życia Podkarpackiego”. Ostatnie zdjęcie kapitana Henryka Jaskuły zrobione w redakcji „Życia Podkarpackiego”, maj 2007 r.
Odsłonięcie tablicy w Alei Podróżników 10 października 2020 roku
Tablica upamiętniająca Henryka Jaskułę umieszczona w chodniku na Rynku w Przemyślu
- https://klubpodroznikow.com/181-aleja-podroznikow/3228-henryk-jaskula
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Jasku%C5%82a
- https://dziennikpolski24.pl/krakow-radziszow-kpt-jaskula-upamietniony-w-alei-podroznikow-odkrywcow-i-zdobywcow-to-pierwszy-polak-ktory-oplynal-kule-ziemska/ga/c1-15227906/zd/45902510
- https://periplus.pl/archiwa/12353
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Dar_Przemy%C5%9Bla