Rodzina Hellerów pochodziła ze Lwowa.
Po ukończeniu gimnazjum Stefan studiował w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego w Warszawie, a później również rzeźbiarstwo w Krakowie. Od sierpnia 1929 do czerwca 1930 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po odbyciu ćwiczeń aplikacyjnych awansowany do stopnia podporucznika rezerwy kawalerii ze starszeństwem od 1 stycznia 1932 z przydziałem do 18 Pułku Ułanów Pomorskich w Grudziądzu. Ewidencyjnie podlegał PKU w Grudziądzu.
Po uzyskaniu dyplomu w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego podjął pracę w służbie dyplomatycznej. Najpierw pracował jako attaché handlowy we Francji, a następnie w USA, gdzie w ostatnim okresie pracy został Konsulem RP w Chicago.
Pod koniec sierpnia 1939, wraz z nowo poślubioną żoną amerykanką Melanią Kocyan, ur. w 1913 r., wnuczką działaczki polonijnej w USA, przyjechał w odwiedziny do swojej matki i siostry do Milanówka swoim samochodem przywiezionym z USA, mieszkających w swoim domu przy ul. Inżynierskiej.

W dniu 1 września 1939 roku jako podporucznik rezerwy kawalerii zgłosił się do władz wojskowych, lecz nie został przyjęty, gdyż pracownicy służby dyplomatycznej nie podlegali mobilizacji. W poszukiwaniu oddziału wyruszył, jak inni, na południe. Dzięki koneksjom z płk. Leonardem Łodzia-Michalskim (byłem mężem jego siostry) udało mu się dostać w Hrubieszowie do organizującego się oddziału – Grupy „Dubno” gen. Stanisława Strzemińskiego. Był adiutantem dowódcy II dywizjonu konnego majora Janusza Kapuścińskiego w zgrupowaniu kawalerii płk. Halickiego. 24 września został ranny w nogę pod Rawą Ruską. Uniknął niewoli i w listopadzie powrócił do rodziny. Jego żona nie skorzystała z możliwości ewakuacji cudzoziemców i czekała na niego w Milanówku.
Stefan Heller podjął pracę jako inkasent w Spółdzielni ,,Sami Sobie” do spraw elektryfikacji Letniska Milanówek, gdzie pracowali też i inni żołnierze AK Ośrodka ,,Mielizna”(spółdzielnia miała swoją siedzibę w Domu Kalksteina przy ul. Warszawskiej 21). Pracował też jako kierowca w miejscowej straży pożarnej.
Wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej.
Był organizatorem i dowódcą Plutonu 32 w Milanówku od pierwszego półrocza 1940 r. do 19 stycznia 1945 roku. Od 1941 do 1944 roku był zastępcą komendanta ośrodka „Mielizna” ZWZ-AK w Milanówku.
Działał także w Biurze Informacji i Propagandy - BIP, od 1942 został szefem BiP Podokręgu Zachodniego AK (występował wówczas pod pseudonimem „Rudy”). Znajomość języków obcych przez wszystkich członków rodziny umożliwiała prowadzenie stałego nasłuchu radiowego i sporządzanie codziennych raportów dla prasy podziemnej. Andrzej Sobieniak ps. „Lis” tak wspominał rodzinę Hellerów: Dom siostry „Sokólicza” pani Zofii Michalskiej przy ul. Inżynierskiej można bez przesady nazwać siedzibą poliglotów w Milanówku. Pani Zofia oprócz języka niemieckiego, angielskiego i francuskiego biegle władała językiem włoskim i hiszpańskim. Mama pana porucznika prócz niemieckiego, angielskiego i francuskiego dobrze znała język rosyjski. Jego starszy brat Władysław, podobnie jak matka, biegle władał czterema obcymi językami. „Sokólicz” był najmłodszym członkiem rodziny Hellerów – pokolenia sprzed pierwszej wojny światowej. Swobodnie posługiwał się czterema obcymi językami. Pani Melania Heller, żona Stefana, popularna w Milanówku Lańcia, kaleczyła język polski, ale perfect posługiwała się językami niemieckim i angielskim. (…) Mieszkańcy domu tłumaczyli na język polski wiadomości radiowe nadawane z Niemiec, Anglii, Francji, Rosji, Stanów Zjednoczonych i innych krajów. Ponadto bezinteresownie poświęcali czas, ucząc niektórych żołnierzy AK języków angielskiego i niemieckiego.
W maju 1942 r. Stefan Heller został awansowany do stopnia porucznika.
Po aresztowaniu 16 września 1944 komendanta ośrodka AK w Milanówku por. Józefa Parzyńskiego "Józef", objął funkcję komendanta ośrodka, którą pełnił do 17 stycznia 1945, do momentu wkroczenia wojsk sowieckich.
W domu Hellerów odbywały się narady dowództwa „Mielizny” i obwodu „Bażant” oraz kilkakrotnie Głównej Rady Jedności Narodowej i Krajowej Rady Ministrów.
W ich domu wielu uchodźców znalazło dla siebie schronienie. Po upadku Powstania żona Hellera Melania ofiarnie pomagała w jednym ze szpitali, których na terenie letniska było wówczas bardzo dużo.
Stefan Heller i jego siostra Zofia Michalska udzielili pomocy, załatwiając legalizację kenkart i urzędowe meldunki w Milanówku z datą znacznie wyprzedzającą Powstanie Warszawskie wielu uchodźcom z Warszawy i żołnierzom AK, m.in. Kazimierzowi Leskiemu ps. „Bradl”, słynnemu oficerowi wywiadu i kontrwywiadu AK, który po kapitulacji Powstania zbiegł z kolumny konwojowanej do Ożarowa.
W 1940 Stefanowi i Melanii urodził sie syn, któremu zgodnie z rodzinną tradycją nadano też imię Stefan.

Na początku lutego 1945 został aresztowany przez NKWD i uwięziony w obozie specjalnym NKWD nr 10 w Rembertowie, skąd w marcu 1945 zostaje wywieziony do obozu nr 231, Siewruałłagu na Uralu, gdzie transport dotarł 22 kwietnia 1945 (w tym samym wagonie był też legendarny gen. August Emil Fieldorf „Nil”, aresztowany również w Milanówku w dniu 7 marca 1945 r.).
W dniu 23 września 1946 odesłany z obozu nr 231 do obozu nr 523 w obwodzie swierdłowskim, skąd zostaje odesłany 13 X 1947 do obozu przejściowego nr 284 w Brześciu.
W czasie pobytu w obozie wskutek przebytej czarnej ospy stracił oko. Drugie uratował mu współwięzień-lekarz.
Melania wyjechała oficjalnie do USA w listopadzie 1945 r. (drogą morską poprzez Gdynię) wraz z synem, na podstawie paszportu wydanego przez ambasadę amerykańską w Warszawie. Prowadziła starania o uwolnienie męża.
Stefan został zwolniony z obozu we wrześniu 1947 i powrócił w grudniu 1947 do Milanówka. Prześladowany przez komunistów, ukrywał się w Gdańsku, z zamiarem przedostania się do Szwecji, u swoich byłych podkomendnych z plutonu 32 (Władysława Sobieniaka ps. „Soból”, „Amorek” i jego synów Andrzeja ps. "Lis" i Czesława ps. „Dusiciel”). Po pierwszym nieudanym poszukiwaniu sposobności przerzutu, w czerwcu 1948, przy pomocy ukrywających go podkomendnych, w przebraniu dokera i z workiem soli na plecach, przedostał się na szwedzki statek i został ukryty pomiędzy podwójnymi grodziami w ładowni, specjalnie zabudowanymi do przemytu ludzi. Pomagający mu podkomendni zostali potem aresztowani i przesiedzieli w więzieniu kilka lat.
Po przyjeździe do Ameryki miał napisać książkę na temat życia i traktowania więźniów politycznych w sowieckich łagrach. Po dość długim okresie adaptacyjnym, na utrzymaniu żony, otworzył warsztat stolarski. Produkował artystycznie rzeźbione meble na indywidualne zamówienia. Zmarł na emigracji w Stanach Zjednoczonych w 1988 roku, zaś jego żona Melania dwa lata później.

• W 1991 r. w Nowym Jorku ukazała się książka autorstwa żony Stefana Hellera, używającej w USA nazwiska Hellersperk - Melanii Kocyan Hellersperk, „Lania. An American Woman in Nazi - Occupied Poland 1939 – 1945” (Lania. Amerykanka w okupowanej przez Nazistów Polsce 1939 – 1945r.)
• Uchwałą Rady Miasta Milanówka nr 48/VI/07 z 30 marca 2007 r. jednej z nowych ulic w południowej części miasta między ulicami Książenicką i Łąkową, nadano nazwę por. Stefana Hellera. Inicjatorem był były podkomendny por. Hellera Jan Kubek, który pismem z dn. 11 lutego 2007 r. wystąpił do Burmistrza Miasta Milanówka Jerzego Wysockiego z wnioskiem, uzasadniając to wielkimi zasługami por. Stefana Hellera "Sokólicza" dla Milanówka.

Poniższych 6 zdjęć pochodzi z ksiązki Melanii Kocyan Hellersperk, „Lania. An American Woman in Nazi - Occupied Poland 1939 – 1945"
Zdjęcie ślubne Melanii i Stefana, Pensylwania 1939 rok


Stefan z samochodem przywiezionym ze Stanów Zjednoczonych


Melania i Stefan z synem w ich ogrodzie w Milanówku


Stefan z matka i synem w Milanówku


Melania z synem


Zofia Michalska. siostra Stefana


Przed domem Hellerów w Milanówku. Siedzą Stefania Heller i Zofia Michalska; na wózku Juliusz Petry, za nim żona Celina Nahlik-Petry (lata powojenne)
Ze zbiorów rodziny Jana Petrego
Reprod. z „Milanówek w dokumencie i fotografii”, APDOP Milanówek 2008


Fot. Maria Smoleń
Grób Stefanii Heller - matki Stefana
Cmentarz w Milanówku, Kw. XIV, Rz. 3, Nr g. 8)


Fot. Maria Smoleń
Aktualny wygląd opuszczonego od lat domu Hellerów przy Inżynierskiej 21

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Heller
2. http://archive.is/VEEz4
3. https://www.obiektywna.pl/Milanowek/drogi-i-bezdroza-historii-amerykanska-opowiesc-o-milanowku-w-czasie-ostatniej-wojny
4. https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=17&ved=2ahUKEwiX2vfzitndAhXHtYsKHWN5BvM4ChAWMAZ6BAgAEAI&url=http%3A%2F%2Fwp1124702.server-he.de%2Fold%2Fopowiedzcienam%2Fwywiady%2Fmilanowek%2Fjan_kubek.doc&usg=AOvVaw0bja2q9ObiupbsvcIHKq2Z
5. Sowiński Tadeusz, Jedwabna konspiracja, Burchard Edition, Warszawa 1988
6. Kubek Jan „Kukułka”, Noty biograficzne, w: Milanówek – Mały Londyn, red. Andrzej Pettyn, TMM 2004
7. Sobieniak Andrzej, Przedwojenne harcerskie obozy – lata okupacji, w: Milanówek – Mały Londyn…, op. cit.
8. Zaręba-Wronkowska Jolanta, Jestem z Milanówka z ulicy Inżynierskiej, w: Milanówek – miejsce magiczne, red. Andrzej Pettyn, TMM 2005
9. Roman Władysław, Stefan Heller – wspomnienie, w: Milanówek – miejsce magiczne…, op. cit.
10. Leski Kazimierz, Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, PWN Warszawa 1989
11. Melania Kocyan Hellersperk, „Lania. An American Woman in Nazi - Occupied Poland 1939 – 1945". Nowy York, 1991