Andrzejewski Jerzy
Położenie grobu: 170 - 3 - 7
Jerzy Andrzejewski (ur. 19 sierpnia 1909 w Warszawie, zm. 19 kwietnia 1983 tamże) – polski prozaik, publicysta, felietonista, scenarzysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL, poseł na Sejm PRL I kadencji, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”.
Ukończył gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie[1] (obecnie XVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego). W 1927 zapisał się na studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, ale porzucił je w 1931.
Debiutował w 1927 roku na łamach dziennika „ABC” opowiadaniem Wobec czyjegoś życia (później Kłamstwa). W 1936 ogłosił tom opowiadań Drogi nieuniknione w Bibliotece „Prosto z mostu”, a rozgłos przyniosła mu powieść Ład serca z 1938.
W latach 1940–1944 działacz podziemia kulturalnego. Z Janiną Cękalską przygotował w 1940 roku podziemną edycję Wierszy Czesława Miłosza, wydaną pod pseudonimem „Jan Syruć”. Zaangażowany m.in. w pomoc Żydom. Ich losom podczas wojny poświęcił pisane w konspiracji opowiadanie Wielki Tydzień, opublikowane po raz pierwszy w zbiorze Noc (1945).
W roku 1948 napisał powieść „Popiół i diament”, która została sfilmowana przez Andrzeja Wajdę. Po 1945 razem z Czesławem Miłoszem napisał scenariusz do filmu Miasto nieujarzmione (1950), który był inspirowany doświadczeniami Władysława Szpilmana; gdy scenariusz zmieniono z powodów ideologicznych, Czesław Miłosz wycofał swoje nazwisko.
W latach 1949–1952 mieszkał w Szczecinie, Był pierwszym prezesem szczecińskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Wspólnie z Heleną Kurcyusz i Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim założył Klub 13 Muz.
W latach 1952–1954 był redaktorem naczelnym tygodnika „Przegląd Kulturalny”, w latach 1955–1956 członkiem zespołu redakcyjnego miesięcznika „Twórczość”, zaś w latach 1972–1979 stałym współpracownikiem tygodnika „Literatura”.
W latach 1952–1956 był posłem na Sejm. W okresie stalinowskim był zwolennikiem socrealizmu, pisał propagandowe teksty, popierające socrealizm i zaangażowanie ludzi sztuki po stronie władzy komunistycznej, m.in. Partia i twórczość pisarza.
Od lat 60. aktywny uczestnik opozycji demokratycznej. Współautor Listu 34. W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[5]. W latach 70. współzałożyciel KOR. Szykanowany przez władze PRL.
Uchodził za kandydata do literackiej Nagrody Nobla.
Źródła:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Andrzejewski