http://solidarni2010.pl/32369-zielona-goraodsloniecie-tablicy-pamiatkowej-na-bylym-gmachu-ub-video.html?PHPSESSID=950fcba9c4a31948cf7d686f2db44cd7
Tablica na byłym budynku UB, ul. Sikorskiego 9
Odsłonięcie 19 grudnia 2015 r.

Przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa przeszło kilkuset członków podziemia niepodległosciowego i zarazem antykomunistycznego. Często były to osoby, które przybyły na ziemie zachodnie ze wschodniej Polski, poniewaz zostali zdekonspirowani w swoich rodzinnych stronach. Na ziemiach odzyskanych próbowali sie skryć przed prześladowaniami okupanta sowieckiego. W Zielonej Górze przy ul. Łużyckiej 2 mieściły się także:

• Areszt Urzędu Bezpieczeństwa i MO ul. Łużycka 2, gdzie w latach 50 przetrzymywano aresztowanych przez UBP i MO członków podziemia niepodległościowego.
• Komenda Wojewódzka MO i Służby Bezpieczeństwa ul. Partyzantów 40, po utworzeniu województwa zielonogórskiego w 1950 roku było to główne miejsce w którym przetrzymywano i przesłuchiwano działaczy niepodległościowych z terenu nowego województwa

Na terenie całego województwa od 1946 r. zasądzono 55 kar śmierci, z czego 30 wyroków wykonano. Sąd zielonogórski, który funkcjonował do 1954 r., wydał dziewięć takich wyroków, z czego przynajmniej sześć wykonano w więzieniu przy ul. Łużyckiej. Takie kary zasądzano za próby zbrojnego obalenia ustroju, działalność przeciwko władzom Polski Ludowej i za zabójstwa funkcjonariuszy.
Po ogłoszeniu wyroku skazaniec trafiał do celi śmierci i tam oczekiwał na akt łaski. Czasami trwało to nawet do trzech miesięcy. Jeżeli go otrzymał, zamieniano karę śmierci na dożywocie lub długoletnie więzienie. Jeżeli prezydent Bierut nie skorzystał z prawa darowania życia, wyrok był wykonywany jak najszybciej, a egzekucję zarządzał wojskowy prokurator rejonowy. Skazaniec był rozstrzeliwany przez pluton egzekucyjny. Najczęściej na terenie więzienia, ale zdarzało się, że także w lesie. Lekarz obecny podczas egzekucji musiał stwierdzić godzinę zgonu. Z każdego wykonania wyroku sporządzano protokół, który był podpisywany przez osoby uczestniczące. Na prośbę skazańca, w czasie egzekucji obecna była osoba duchowna. Miejsca pochówku straconych w większości nie są znane.
W Zielonej Górze pierwszą egzekucję za działalność przeciwko „demokracji ludowej” wykonano 20 sierpnia 1946 roku na niespełna 20-letnim Edwardzie Lisickim, który po zakończeniu wojny został funkcjonariuszem Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Sulęcinie. – W styczniu 1946 roku aresztowano go, oskarżając o udział w przygotowaniu zamachu na komendanta tego urzędu. Osadzono go w Poznaniu, skąd zbiegł wspólnie z Tadeuszem Orłowskim. Ten namówił Lisickiego do organizacji nielegalnego oddziału AK na terenie powiatu zielonogórskiego, którego głównym zadaniem miała być walka o Polskę niekomunistyczną. Dlatego pojawili się w Czerwieńsku, gdzie Orłowski wcześniej, przed aresztowaniem, pełnił funkcję referenta UB Edward Lisicki został skazany 1 kwietnia 1946 roku za to, że zastrzelił w Czerwieńsku funkcjonariusza UB, który był gorliwym komunistą. W zamachu uczestniczył także Tadeusz Orłowski.

Zdjecia
Zdjęcia dokumentują odsłonięcie tablicy i pochodzą z: http://mw.org.pl/2015/12/odsloniecie-tablicy-przy-bylym-budynku-ub-w-zielonej-gorze/



Piśmiennictwo

1. http://zolnierzeniezlomni.com.pl/katownie-nkwdub/
2. https://zgg.gosc.pl/doc/2367792.Strzaly-w-wiezieniu-i-lesie
3. https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/areszt-sledczy-w-zielonej-gorze-historia-aresztu-sledczego-w-zielonej-gorze
4. https://zgg.gosc.pl/doc/2367792.Strzaly-w-wiezieniu-i-lesie
5. http://mw.org.pl/2015/12/odsloniecie-tablicy-przy-bylym-budynku-ub-w-zielonej-gorze/