Tablica upamiętniająca drukarnię Wilhelma i Urlicha Levysohn-ów
Plac Pocztowy
Wywodził się z bogatej rodziny żydowskich kupców głogowskich. Uczęszczał do głogowskiego gimnazjum, studiował prawo w Berlinie. W 1838 roku na Uniwersytecie w Jenie uzyskał tytuł doktora filozofii. Kariera prawnicza jednak była dla niego zamknięta ze względu na pochodzenie. W roku 1837 roku przeniósł się do Zielonej Góry, przyuczał się do zawodu księgarza.
W 1838 r. Levysohn pojawił się w wydawnictwie tygodnika Grünberger Wochenblatt (pierwszy numer ukazał się 2 lipca 1825 r.), w 1840 r. został współudziałowcem, a później jedynym właścicielem drukarni i wydawnictwa.
Tygodnik został określany jako gazetę liberalna i polonofilska. Levysohn wydawał także czasopismo „Der Hausfreund” oraz pisma polityczne swojego autorstwa pod pseud. Weleu.
Zaangażował się politycznie w wydarzenia Wiosny Ludów w 1848 roku. Został przewodniczącym Stowarzyszenia Oświeconych (Verein der Freisinnigen). Za rozpropagowanie pisma obrażającego Fryderyka Wilhelma IV został skazany na karę rocznego pobytu w więzieniu oraz grzywnę.
We wrześniu 1848 roku, został wybrany z ramienia okręgu Grünberg-Freistadt do Zgromadzenia Narodowego we Frankfurcie. Z powodu wyroku sądowego, uchylono mu immunitet. Uzyskał obniżenie kary więzienia do 9 miesięcy. Część kary spędził w Twierdzy Cosel.
Po wyjściu na wolność kontynuował działalność wydawniczą.
W 1856 r. przeniósł drukarnię i wydawnictwo do budynku przy Postplatz nr 12-15 (dzisiejszy Plac Pocztowy).
Po śmierci Wilhelma Levysohna firmą zarządzał jego syn Ulrich, który rozbudował i znacząco unowocześnił zakład. W 1900 roku nakład „Grünberger Wochenblatt” osiągnął 10 tys. egzemplarzy. Od 1920 roku tytuł wydawano w cyklu codziennym. Periodyk pozostał w rękach rodziny Levysohnów do połowy lat 30.
Kiedy Ulrich zapisał w testamencie znaczną sumę na rozwój Parku Piastowskiego, wdzięczni zielonogórzanie ustawili mu pamiątkowy obelisk przy ul. Kilińskiego.
Starszym synem Wilhelma był Arthur Levysohn (ur. 23 marca 1841 r. w Grünbergu, zm. 11 kwietnia 1908 r.) – najbardziej znany dziennikarz ówczesnej Europy, redaktor naczelny „Berliner Tageblatt” i „Deutsche Montagsblatt”.
Zdjęcia
Wilhelm Levysohn z żoną
Kolejne cztery zdjęcia przedstawiają drukarnię, pochodzą ze zbiorów Grzegorza Biszczanika.
Artur Levysohn – syn Wilhelma Levysohna
Pomnik upamiętniający Ulricha Levysohna, znajdował się przy obecnej ul. Kilińskiego w okolicach nr 5
https://polska-org.pl/7010535,Zielona_Gora,Pomnik_Ulricha_Levysohna_dawny.html
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Levysohn
- https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/4696-levysohn-wilhelm
- https://www.wzielonej.pl/informacje/zielona-gora/arthur-levysohn-nieznana-zielona-gora-2/
- https://9lib.org/article/problematyka-ksi%C4%85%C5%BCki-czytelnictwa-%C5%82amach-prasy-zielonog%C3%B3rskiej-okresie-pruskim.zgwd5152
- https://gazetalubuska.pl/cale-zycie-w-mundurze/ar/7750397
- https://gazetalubuska.pl/slady-zielonogorskich-zydow/ar/7721773
Plac Pocztowy
Wywodził się z bogatej rodziny żydowskich kupców głogowskich. Uczęszczał do głogowskiego gimnazjum, studiował prawo w Berlinie. W 1838 roku na Uniwersytecie w Jenie uzyskał tytuł doktora filozofii. Kariera prawnicza jednak była dla niego zamknięta ze względu na pochodzenie. W roku 1837 roku przeniósł się do Zielonej Góry, przyuczał się do zawodu księgarza.
W 1838 r. Levysohn pojawił się w wydawnictwie tygodnika Grünberger Wochenblatt (pierwszy numer ukazał się 2 lipca 1825 r.), w 1840 r. został współudziałowcem, a później jedynym właścicielem drukarni i wydawnictwa. Tygodnik został określany jako gazetę liberalna i polonofilska. Levysohn wydawał także czasopismo „Der Hausfreund” oraz pisma polityczne swojego autorstwa pod pseud. Weleu.
Zaangażował się politycznie w wydarzenia Wiosny Ludów w 1848 roku. Został przewodniczącym Stowarzyszenia Oświeconych (Verein der Freisinnigen). Za rozpropagowanie pisma obrażającego Fryderyka Wilhelma IV został skazany na karę rocznego pobytu w więzieniu oraz grzywnę.
We wrześniu 1848 roku, został wybrany z ramienia okręgu Grünberg-Freistadt do Zgromadzenia Narodowego we Frankfurcie. Z powodu wyroku sądowego, uchylono mu immunitet. Uzyskał obniżenie kary więzienia do 9 miesięcy. Część kary spędził w Twierdzy Cosel.
Po wyjściu na wolność kontynuował działalność wydawniczą.
W 1856 r. przeniósł drukarnię i wydawnictwo do budynku przy Postplatz nr 12-15 (dzisiejszy Plac Pocztowy).
Po śmierci Wilhelma Levysohna firmą zarządzał jego syn Ulrich, który rozbudował i znacząco unowocześnił zakład. W 1900 roku nakład „Grünberger Wochenblatt” osiągnął 10 tys. egzemplarzy. Od 1920 roku tytuł wydawano w cyklu codziennym. Periodyk pozostał w rękach rodziny Levysohnów do połowy lat 30.
Kiedy Ulrich zapisał w testamencie znaczną sumę na rozwój Parku Piastowskiego, wdzięczni zielonogórzanie ustawili mu pamiątkowy obelisk przy ul. Kilińskiego.
Starszym synem Wilhelma był Arthur Levysohn (ur. 23 marca 1841 r. w Grünbergu, zm. 11 kwietnia 1908 r.) – najbardziej znany dziennikarz ówczesnej Europy, redaktor naczelny „Berliner Tageblatt” i „Deutsche Montagsblatt”.
Zdjęcia
Wilhelm Levysohn z żoną
Artur Levysohn – syn Wilhelma Levysohna
Pomnik upamiętniający Ulricha Levysohna, znajdował się przy obecnej ul. Kilińskiego w okolicach nr 5
https://polska-org.pl/7010535,Zielona_Gora,Pomnik_Ulricha_Levysohna_dawny.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Levysohn
- https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/4696-levysohn-wilhelm
- https://www.wzielonej.pl/informacje/zielona-gora/arthur-levysohn-nieznana-zielona-gora-2/
- https://9lib.org/article/problematyka-ksi%C4%85%C5%BCki-czytelnictwa-%C5%82amach-prasy-zielonog%C3%B3rskiej-okresie-pruskim.zgwd5152
- https://gazetalubuska.pl/cale-zycie-w-mundurze/ar/7750397
- https://gazetalubuska.pl/slady-zielonogorskich-zydow/ar/7721773