Muzeum Historyczne Filia „Piaski”

lokalizacja:   Legionowo, Al. Sybiraków 23. (Szlak niebieski, punkt 10)

Pytania testowe

Filia „Piaski” muzeum Historycznego w Legionowie mieści się w dawnym kasynie wojskowym. Kasyno powstało w 1892 r. przy stacji Kolei Nadwiślańskiej Jabłonna. Wchodziło w skład carskiego kompleksu koszarowego. W czasie I wojny światowej w 1915 r. zakwaterowano tu niemieckie dowództwo Oddziałów Zapasowych Piechoty. W okresie II RP budynek był wykorzystywany jako reprezentacyjne mieszkanie komendantów legionowskiego garnizonu. Pod koniec lat 20. mieszkał tu dowódca 2. Batalionu Balonowego ppłk Aleksander Wilcz z rodziną. Około 1930 r. w budynku założono kasyno wojskowe dla oficerów, początkowo dla Batalionu Balonowego, a następnie dla całego garnizonu tzw. Garnizonowe Kasyno Oficerskie. Wówczas w budynku podej-mowano wiele znaczących postaci z życia II RP. Udało się udokumentować pobyt m.in. por. Franciszka Żwirki znakomitego pilota (1931 r.), prof. Augusta Piccarda (1935 r.) słynnego naukowca, który wynalazł batyskaf i pokonał na balonie wysokość 16 km. W 1936 r. przebywał tu płk Jan Jur Gorzechowski, wówczas komendant Straży Granicznej, a prywatnie mąż Zofii Nałkowskiej, bojownik PPS i organizator słynnej ucieczki „Dziesięciu” z Pawiaka. W kasynie świętowali legionowscy piloci balonowi m.in. kpt. Franciszek Hynek, por. Zbigniew Burzyński, por. Władysław Pomaski – zwycięzcy w prestiżowych zawodach o puchar Gordona Bennetta.
W minionych latach kasyno pełniło różne funkcje, od kulturalnych, lokalowych aż do tych bardziej prozaicznych. W okresie PRL mieściły się tu sklepy WPH, które odwiedzali mieszkańcy Osiedla Piaski. Od 1999 r. Urząd Miasta Legionowo czynił starania, by przejąć kasyno. 25 listopada 1999 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków. Dzięki temu zapisowi został uratowany. Przetrwał falę pożarów, które bardzo nadwyrężyły konstrukcję, a po jego przeniesieniu na Osiedle Piaski powstała w nim filia muzeum historycznego.
Filia „Piaski” zaprasza zwiedzających na wystawę Dzieje garnizonu w Legionowie 1892– 2012 – wybór najciekawszych pamiątek.
Wystawa adresowana jest zarówno do gości dorosłych, jak i do młodzieży. W filii prowadzone są lekcje muzealne poświęcone dziejom jednostek wojskowych stacjonujących w Legionowie. Zaprezentowane eksponaty związane są z historią garnizonu rosyjskiego – funkcjonującego w latach 1892–1915, garnizonu niemieckiego z lat 1915–1918 oraz jednostek Wojska Polskiego okresu Rzeczypospolitej 1918–1939. Prezentują także okres okupacji lat 1939–1944 oraz losy żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego z lat 1944–45 (pamiątki użyczone przez Muzeum Frontu Wschodniego). Eksponują także okres powojenny, skupiając się na jednostkach 1. Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. T. Kościuszki z Legionowa. Obok budynku została zorganizowana ekspozycja plenerowa dział artylerii. Eksponaty pochodzą z nieistniejącego już Domu Tradycji 1. WDZ w Legionowie.