Tablica pamiątkowa dowódcy I Rejonu Romana Kłoczkowskiego ps. „Grosz”

lokalizacja:   Legionowo, ul. Słoneczna 7. (Szlak niebieski, punkt 12)

Pytania testowe

Kościol Garnizonowy

Życiorys

Kościol Garnizonowy
Roman Kłoczkowski ps. „Grosz”

Płk. Roman Kłoczkowski „Grosz” urodził się 29 XI 1894 r. w Chankiend w Górnej Armenii, gdzie jego rodzice Jan i Adela przebywali na zesłaniu. W 1915 r. ukończył gimnazjum w Batumi i rozpoczął studia prawnicze w Petersburgu, które przerwał po powołaniu do wojska. W 1920 r. przyjechał do Polski i wstąpił do armii gen. Żeligowskiego w Wilnie. W 1921 r. przeszedł w Toruniu szkolenie wojsk balonowych i otrzymał przydział do garnizonu w Legionowie. W stopniu majora służył jako kwatermistrz baonu balonowego. Mieszkał na Bukowcu, przy ul. Słonecznej. W 1939 r. brał udział w Wojnie Obronnej. Po powrocie z frontu w październiku 1939 r. zaczął działać w konspiracji jako jeden z organizatorów ZWZ-AK. W październiku 1942 r. został komendantem I Rejonu Legionowo „Marianowo-Brzozów” wchodzącego w skład „Obroży” – VII Obwodu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. W sierpniu i wrześniu 1944 r. dowodził powstaniem warszawskim na terenie Legionowa i okolic. Za udział w akcji „Burza” został odznaczony przez władze emigracyjne krzyżem Virtuti Militari V klasy. W październiku 1944 r. mianowano go ostatnim komendantem „Obroży”. W 1945 r. powrócił do Legionowa, ale zagrożony aresztowaniem przez UB przeniósł się do Wrocławia. Pracował w pogotowiu ratunkowym. Szykanowany przez UB zmarł na zawał serca 24 XII 1952 r.

Upamiętnienie

Głaz narzutowy umieszczony na postumencie żelbetowym. W części frontowej głazu umieszczono granitową tablicę o treści:
„W HOŁDZIE DOWÓDCY I REJONU
VII OBWODU AK OBROŻA
PŁK. ROMANOWI KŁOCZKOWSKIEMU
PS. „GROSZ”
UCZESTNIKOWI WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ 1920–1939–1944
POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
W LEGIONOWIE
ŻOŁNIERZE ARMII KRAJOWEJ”.
Pomnik zbudowano na posesji Tadeusza Paradowskiego (na rogu ul. Polnej i Słonecznej) w Legionowie. Stanął w miejscu, gdzie w okresie okupacji mieszkał Roman Kłoczkowski i gdzie podejmowane były najważniejsze decyzje I Rejonu, a następnie w formie rozkazów kierowane w teren.
Autorami projektu byli ppłk Edward Dietrich i harcerz „Szarych Szeregów”, mgr inż. arch. Bogusław Piątek.
Pomnik odsłonięty został 3 maja 1992 r. przez zarząd legionowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Przygotowania organizacyjne do uroczystości przeprowadzili Andrzej Paszkowski, Lucjan Spletsteser i mjr Erazm Domański. Wojsko przygotowało ołtarz polowy i oprawę uroczystości. Obrzędu religijnego dopełnił ks. kapelan kpt. Wiesław Lucjan Korpeta.
W uroczystości udział wzięli kombatanci Armii Krajowej i Szarych Szeregów, Poczty Sztandarowe wszystkich rejonów VII Obwodu „Obroża” AK, dowództwo 1. Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki w Legionowie, dowództwo Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu, komendant Centrum Szkolenia Policji, władze samorządowe miasta Legionowo i ościennych gmin oraz liczni mieszkańcy Legionowa.