Tablica pamiątkowa Wandy Tomczyńskiej

lokalizacja: Legionowo, ul. Jagiellońska 30 (Szlak zielony, punkt 7)

Pytania testowe

Wanda Tomczyńska „Ala” (1910–1998) Nauczycielka, absolwentka wydziału filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim im. J. Piłsudskiego.

W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939–1942 organizowała i prowadziła komplety tajnego nauczania w Legionowie. Niezależnie od tego, w oficjalnie istniejącej zawodowej szkole handlowej organizowała nauczanie uzupełniające według programu przewidzianego dla gimnazjów i liceów ogólnokształcących zdelegalizowanych przez okupanta. Prowadziła tam lekcje języka polskiego i historii.
Jednocześnie prowadziła Wanda Tomczyńska działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ-AK w Legionowie. Kolportowała biuletyny z nasłuchu radiowego. Od stycznia 1940 r. pełniła funkcję łączniczki między sztabem I rejonu ZWZ-AK w Legionowie a sztabem VII Obwodu „Obroża” w Warszawie. Prowadziła kancelarię sztabu I rejonu, którego dowódcą w latach 1943–1944 był: ppłk Roman Kłoczkowski „Grosz”. Jednocześnie była komendantką Wojskowej Służby Kobiet w I batalionie I Rejonu AK. Na tych stanowiskach pełniła służbę w dniach Powstania Warszawskiego i po ustaniu walk. W październiku 1944 r. została aresztowana przez gestapo i uwięziona w fortach Kazunia. Była przesłuchiwana w twierdzy Modlin, skąd udało się jej zbiec. W listopadzie 1944 r., nawiązała kontakt z przebywającym wówczas w Pruszkowie ppłk. R. Kłoczkowskim i prowadziła tam kancelarię sztabu nowo utworzonego Obwodu „Wrona”.
W lutym 1945 r. Wanda Tomczyńska wróciła do Legionowa. Podjęła pracę polonistki w szkołach warszawskich. Wiele pracowała społecznie na rzecz swojego miasta Legionowa. Opublikowała szereg artykułów o Wojskowej Służbie Kobiet w Legionowie, o tajnym gimnazjum i liceum, jego nauczycielach i uczniach.
W 1949 r. Wojskowa Komisja Weryfikacyjna Rządu RP na uchodźstwie w Londynie mianowała ją porucznikiem Armii Krajowej.
W 1995 r. za całokształt zasług dla miasta Wanda Tomczyńska otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Legionowo.
Za zasługi dla oświaty, jak również za ofiarną pracę w konspiracji, Wanda Tomczyńska została nagrodzona licznymi odznaczeniami cywilnymi i wojskowymi, między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Upamiętnienie

---