Zakłady „Stralo”

lokalizacja: Legionowo, Bukowiec A, okolice ul. Kwiatowej (Szlak zielony, punkt 12)

Pytania testowe

W czasie II wojny światowej na Bukowcu A funkcjonowała hitlerowska baza Kierownictwa Transportu Kołowego „Wschód”, po niemiecku: Straßentransportleitung „Ost”, nazywana w skrócie w skrócie: Stralo. Zarządzała jednostkami transportu samochodowego na obszarze Generalnej Guberni.
Stralo było położone przy ul. Kwiatowej od strony Jabłonny. Zajmowało obszerny, piaszczysty plac manewrowy dla niemieckich ciężarówek, które tu remontowano lub przerabiano na gaz drzewny.
W maju 1944 r. na Stralo odbyła się akcja AK, której celem było zdobycie pistoletów maszynowych typu MP. Znajdowały się one na wartowni Stralo, o czym poinformował AK inkasent elektrowni z Jabłonny, który miał dostęp do budynku. Zadanie przeprowadził siedmiosobowy zespół pod dowództwem Władysława Kalinowskiego ps. „Włodek”. Wybrano moment, gdy dwaj z trzech wartowników udali się o 12.00 na obiad, około 200 metrów w głąb bazy. Po wtargnięciu do wartowni dwaj akowcy sterroryzowali Niemca i zabrali pistolety maszynowe. Mimo zaalarmowania wartownika przy bramie i ostrzelania żołnierzy AK przez pododdział Luftwaffe, którego ciężarówka zatrzymała się na szosie, udało im się bez strat własnych rozproszyć w Legionowie i Choszczówce i ukryć trzy pistolety maszynowe MP. Zdobyte pistolety maszynowe później zostały użyte w czasie Powstania Warszawskiego, m.in. podczas zdobycia gmachu PASTY przy ul. Zielnej. Zasiliły uzbrojenie batalionu AK „Parasol”. Wraz z Władysławem Kalinowskim w szeregach tego słynnego oddziału walczyło ponad 20 harcerzy-ochotników z Legionowa.
Drugi atak na „Stralo” został dokonany przez pluton AK 1 sierpnia 1944 r. Drewniane budynki warsztatów zostały ostrzelane i podpalone, co całkowicie sparaliżowało pracę bazy na dłuższy czas.
Po wojnie teren ten z resztkami bazy został przekazany przedsiębiorstwu budowlanemu. Przez kilka lat wielki plac manewrowy niemieckich ciężarówek służył jako prowizoryczne boisko do piłki nożnej i jako takie często jest wspominane przez najstarszych mieszkańców Legionowa.
Współcześnie teren ten, gęsto już zabudowany, wyznaczają ulice: Gdyńska, Polankowa, Spokojna oraz granica lasu wzdłuż Kwiatowej.