Tadeusz Henryk Gruszczyński
Zdjęcie z archiwum rodzinnego Piotra Gruszczyńskiego
Urodzony 2 października 1910 roku w Warszawie, zmarł 12 kwietnia 1994 roku w Sopocie
W konspiracji od stycznia 1940 roku - ZWZ - AK (Związek Walki Zbrojnej - Armia Krajowa). Przydział w lipcu 1944 r. Okręg Warszawski AK - I Obwód Śródmieście - IV zgrupowanie "Gurt", dowodzone przez kpt. Kazimierza Czaplę „Gurt”- 1. kompania. Miał stopień ppor. rezerwy piechoty, używał pseudonimu "Poraj"
1 sierpnia 1944 roku zwołał na godz. 11 odprawę dowódców plutonów: 146, 153, 193, 1004 dowodzonej kompanii - stan kompanii 119 żołnierzy.
Organizacja kompanii
- z-ca dowódcy kompanii ppor. "Koniczyna" Stanisław Gąsiorowski-Rybicki
- pluton 146 - ogn. pchor. "Ryszard" Henryk Banert
- pluton 153 - kpr. pchor. "Roman" Jerzy Graczyk
- pluton 193 - ppor. "Pilot" Fryderyk Fryszer
- pluton 1004 - plut. pchor. Zbigniew Słupnicki
Na odprawie podał wiadomość o wybiciu godz. „W” oraz miejscu koncentracji kompanii o godz. 16 w domach przy ul. Chmielnej 56 i 58.
1 sierpnia 1944 roku 1. i 2 kompania, dowodzona przez ppor. Marian Jerzy Chudziński miały opanować obiekt Dworca Głównego wraz z dworcem wojskowym, Fahrpark oraz halę pocztową przy ulicy Chmielnej.
Obie kompanie dysponowały 1 granatnikiem PIAT, 1 rkm, 3 Stenami, 1 kb, 8 pistoletów, 40 granatów, 5000 naboi do kb, 6000 naboi do pistoletów, 900 puszek i zapalników do granatów Filipinka oraz 25 kg szedytu.
Szturm 1 i 2 kompanii na Dworzec Główny nie powiódł się. Plutony 1. kompanii obsadziły budynki przy ul. Chmielnej od 64 do 74, a 2. kompanii przy ul. Chmielnej od 56 do 62, Spalono baraki hali pocztowej przy ul. Chmielna 53 oraz drewnianą halę dworca dla żołnierzy niemieckich na rogu Al. Jerozolimskich i ul. Marszałkowskiej.
Podczas Powstania Warszawskiego walczył w Śródmieściu Północ, dowodząc kompanią do 12 września, potem dowódcą był kpt. Stanisław Tomaszewski „Jednorożec”.
Został awansowany na stopień porucznika 18 września 1944 r. rozkazem Nr. 30 Komendanta Głównego Armii Krajowej
Po upadku Powstania w niewoli niemieckiej - jeniec Oflagu VII-A Murnau - do wyzwolenia 29.04.1945 r.
23 września 1944 zgrupowanie zostało przekształcone w 3 batalion 15 Pułku Piechoty „Wilków” AK.
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Armii Krajowej
- https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/tadeusz-gruszczynski,15680.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgrupowanie_Gurt
- http://www.info-pc.home.pl/whatfor/baza/gurt.htm
• Turystyczny Przewodnik Edukacyjny "Armia Krajowa w Sopocie"