Julian Opalski
Julian Opalski po awansowaniu na stopień podporucznika w 1934 roku,
zdjęcie przekazane przez wnuczkę
Po ukończeniu szkoły powszechnej kształcił się w Hrubiszowie, gdzie w roku szkolnym 1930/1931 otrzymał świadectwo dojrzałości.
Okres przed wojną
W okresie od września 1931 do sierpnia 1932 r., służył w 5 Baterii Szkolnej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim.
W latach 1932-1934 uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. 15 sierpnia 1934 r., został promowany do stopnia podporucznika służby stałej artylerii z przydziałem do 28 pal. w Zajezierzu koło Dęblina na stanowisko dowódcy plutonu.
19 marca 1938 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej artylerii. W tym samym, 1938 r., został przeniesiony z 28 pal. do 20 pal. w Prużanie, skąd następnie w roku 1939 r., w czasie mobilizacji do Korpusu Ochrony Pogranicza KOP, został przeniesiony na stanowisko adiutanta dowódcy baterii KOP "Osowiec".
Okres wojny
W szeregach KOP wziął udział w Wojnie Obronnej 1939 r,.walczył pod Kockiem. 5 października 1939 r. Po zakończeniu bitwy za przzwolenie dowództwa nie poszedł do niewoki niewoli niemieckiej, tylko się „oddalił” jak zresztą wielu uczestników tej bitwy.
Początkowo ukrywał się na terenie Białej-Podlaskiej, gdzie od końca grudnia 1939 r., działał w konspiracji SZP-ZWZ: Pseudonimy: "Burza", "Kuty", "Roman", vel Bokomolewicz, vel Wojciech Borowski vel Jakub Rakowski.
Na początku 1940 r., został przeniesiony na teren Podokręgu Północ-Mazowsze ZWZ "Czajka", "Olsztyn". Odbył przeszkolenie konspiracyjne w Warszawie. Po ukończeniu szeregu szkoleń został skierowany na teren Obwodu Przasnysz ZWZ w Podokręgu Północ-Mazowsze, gdzie w okresie od marca 1940 do marca 1941 r., pełnił funkcję szefa Referatu III (Szkoleniowego), następnie od marca 1941 do września 1942 r., Komendanta Obwodu Przasnysz ZWZ-AK.
Był zatrudniony w gospodarstwie rolnym u Ignacego Chełstowskiego w Bogatem, gdzie także mieszkał. W 1941 r., pracował sezonowo podczas kampanii buraczanej w Cukrowni w Czernicach Borowych, potem ponownie w Bogatem.
Dzięki pracy w rolnictwie mógł swobodnie poruszać się po terenie całego powiatu, załatwiając sporawy konspiracyjne. W 1942 r., gestapo wpadło na trop jego działalności konspiracyjnej. W porę ostrzeżony przeniósł się do Janowa, gdzie zamieszkał u rodziny Nowomiejskich, potem ukrywał się w Starych Jabłonkach koło Niedzicy.
Od maja 1942 r., jako Jakub Rakowski ukrywał się we wsi Grabowo-Skorupki. We wrześniu 1942 r., przebywał we wsi Natać, gdzie pracował jako robotnik rolny. Przypadkowo zatrzymany przez żandarmów niemieckich podał się za handlarza końmi. Po przesłuchaniu zwolniony.
W okresie od listopada 1942 do czerwca 1944 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego IV "R" AK w skład którego wchodziły obwody Przasnysz i Maków Mazowiecki - Obszar Warszawski, Podokręg Pónoc.
W uznaniu zasług został awansowany w dniu 11 listopada 1942 r., przez KG AK do stopnia kapitana służby stałej artylerii.
W tym czasie przebywał na terenie swej działalności pod przybranym nazwiskiem Wojciecha Borowskiego. Pracował okresowo w Cukrowni w Krasińcu na stanowisku procentowego.
W czerwcu 1944 r., został zdekonspirowany. Z polecenia Komendy Podokręgu przekazał dowodzenie inspektoratem podporucznikowi rezerwy Michałowi Jarzewskiemu "Nienackiemu", "Majowi", "Zasada" i wyjechał do Warszawy, gdzie od sierpnia 19 44 roku został szefem łączności konspiracyjnej w sztabie Podokręgu Północ "Tuchola". Funkcję tą pełnił do stycznia 1945 r., czyli do rozwiązania Armii Krajowej.
Okres po wojnie
Po zakończeniu działań wojennych przyjechał do Gdańska, Pracuje dorywczo za niewielkie pieniądze. Posiłki z zakładowych stołówek przynosi do domu, dla rodziny. Pewnego razu znajduje na biurku kartkę "proszę opuścić miejsce pracy". Decyduje się zdobyć nowe kwalifikacje. Kończy Technikum Budowlane w Gdańsku i dostaje pracę w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego, które odbudowuje zrujnowany Gdańsk.
W pierwszych dniach pracy przy odbudowie Opalski rusza z aparatem fotograficznym na ruiny spalonego Ratusza Głównego, fotografia była jego pasją.
Po ukończeniu technikum Opalskiemu marzyła się politechnika, ale wycofał złożone na uczelni papiery: otrzymał ostrzeżenie, że jeśli tego nie zrobi, zostanie wysiedlony na prowincję. Musiało minąć kilka lat, zanim dostał się na studia na Politechnice i je ukończył. Studiował równocześnie z córką Magdaleną..
Julian Opalski jest autorem bardzo obszernego zbioru fotografii z odbudowy Gdańska. Kilkaset fotografii ukazujących kamieniarzy, architektów, malarzy i dekarzy pracujących przy odbudowie Gdańska przekazał Stefanowi Figlarowiczowi,
Na początku 1997 roku Gdańska Galeria Fotografii przygotowała wystawę zdjęć Juliana Opalskiego "Artylerzysta na budowie". Autor fotografii nie przyszedł na jej otwarcie, bo zaczął poważnie chorować. Zmarł w dniu zamknięcia wystawy,
Ostatnio zamieszkiwał w Sopocie przy ul. Monte Cassino.
Po 1989 r., utrzymywał kontakty kombatanckie. Był członkiem Koła Światowego Związku Żołnierzy AK w Sopocie.
Zmarł 15 lutego 1997 r. w Sopocie. Pochowany na miejscowym cmentarzu katolickim.
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Armii Krajowej
- Medal Wojska
Rodzina
Żonaty z Urszulą z domu Miłowską. Miał dwie córki: Grażynę i Magdalenę oraz troje wnuków: Agatę, Witolda i Jeremiego.
Zdjęcia
http://rynekisztuka.pl/2013/05/21/fotografia-narzedzie-i-medium-sztuki/julian_opalski_gdansk_po_ii_wojnie_/
Jedno ze zdjęć autorstwa Juliana Opalskiego
Grób Juliana Opalskiego na Cmentarzu Katolickim w Sopocie, lokalizacja D4 - 8 - 11
Piśmiennictwo
- http://www.dws-xip.pl/PW/bio/o10.html
- http://mazowsze.hist.pl/28/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/635/1992/23001/
- http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,35635,5896412,Z_aparatem_wsrod_ruin.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Inspektorat_Przasnysz_Armii_Krajowej
- http://staszic.home.pl/listabsolwentow.php
- http://www.dws-xip.pl/PW/formacje/pw100.html
• Turystyczny Przewodnik Edukacyjny "Armia Krajowa w Sopocie"
Julian Opalski po awansowaniu na stopień podporucznika w 1934 roku,
zdjęcie przekazane przez wnuczkę
W latach 1932-1934 uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. 15 sierpnia 1934 r., został promowany do stopnia podporucznika służby stałej artylerii z przydziałem do 28 pal. w Zajezierzu koło Dęblina na stanowisko dowódcy plutonu.
19 marca 1938 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej artylerii. W tym samym, 1938 r., został przeniesiony z 28 pal. do 20 pal. w Prużanie, skąd następnie w roku 1939 r., w czasie mobilizacji do Korpusu Ochrony Pogranicza KOP, został przeniesiony na stanowisko adiutanta dowódcy baterii KOP "Osowiec".
Początkowo ukrywał się na terenie Białej-Podlaskiej, gdzie od końca grudnia 1939 r., działał w konspiracji SZP-ZWZ: Pseudonimy: "Burza", "Kuty", "Roman", vel Bokomolewicz, vel Wojciech Borowski vel Jakub Rakowski.
Na początku 1940 r., został przeniesiony na teren Podokręgu Północ-Mazowsze ZWZ "Czajka", "Olsztyn". Odbył przeszkolenie konspiracyjne w Warszawie. Po ukończeniu szeregu szkoleń został skierowany na teren Obwodu Przasnysz ZWZ w Podokręgu Północ-Mazowsze, gdzie w okresie od marca 1940 do marca 1941 r., pełnił funkcję szefa Referatu III (Szkoleniowego), następnie od marca 1941 do września 1942 r., Komendanta Obwodu Przasnysz ZWZ-AK.
Był zatrudniony w gospodarstwie rolnym u Ignacego Chełstowskiego w Bogatem, gdzie także mieszkał. W 1941 r., pracował sezonowo podczas kampanii buraczanej w Cukrowni w Czernicach Borowych, potem ponownie w Bogatem.
Dzięki pracy w rolnictwie mógł swobodnie poruszać się po terenie całego powiatu, załatwiając sporawy konspiracyjne. W 1942 r., gestapo wpadło na trop jego działalności konspiracyjnej. W porę ostrzeżony przeniósł się do Janowa, gdzie zamieszkał u rodziny Nowomiejskich, potem ukrywał się w Starych Jabłonkach koło Niedzicy.
Od maja 1942 r., jako Jakub Rakowski ukrywał się we wsi Grabowo-Skorupki. We wrześniu 1942 r., przebywał we wsi Natać, gdzie pracował jako robotnik rolny. Przypadkowo zatrzymany przez żandarmów niemieckich podał się za handlarza końmi. Po przesłuchaniu zwolniony.
W okresie od listopada 1942 do czerwca 1944 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego IV "R" AK w skład którego wchodziły obwody Przasnysz i Maków Mazowiecki - Obszar Warszawski, Podokręg Pónoc.
W uznaniu zasług został awansowany w dniu 11 listopada 1942 r., przez KG AK do stopnia kapitana służby stałej artylerii.
W tym czasie przebywał na terenie swej działalności pod przybranym nazwiskiem Wojciecha Borowskiego. Pracował okresowo w Cukrowni w Krasińcu na stanowisku procentowego.
W czerwcu 1944 r., został zdekonspirowany. Z polecenia Komendy Podokręgu przekazał dowodzenie inspektoratem podporucznikowi rezerwy Michałowi Jarzewskiemu "Nienackiemu", "Majowi", "Zasada" i wyjechał do Warszawy, gdzie od sierpnia 19 44 roku został szefem łączności konspiracyjnej w sztabie Podokręgu Północ "Tuchola". Funkcję tą pełnił do stycznia 1945 r., czyli do rozwiązania Armii Krajowej.
W pierwszych dniach pracy przy odbudowie Opalski rusza z aparatem fotograficznym na ruiny spalonego Ratusza Głównego, fotografia była jego pasją.
Po ukończeniu technikum Opalskiemu marzyła się politechnika, ale wycofał złożone na uczelni papiery: otrzymał ostrzeżenie, że jeśli tego nie zrobi, zostanie wysiedlony na prowincję. Musiało minąć kilka lat, zanim dostał się na studia na Politechnice i je ukończył. Studiował równocześnie z córką Magdaleną..
Julian Opalski jest autorem bardzo obszernego zbioru fotografii z odbudowy Gdańska. Kilkaset fotografii ukazujących kamieniarzy, architektów, malarzy i dekarzy pracujących przy odbudowie Gdańska przekazał Stefanowi Figlarowiczowi,
Na początku 1997 roku Gdańska Galeria Fotografii przygotowała wystawę zdjęć Juliana Opalskiego "Artylerzysta na budowie". Autor fotografii nie przyszedł na jej otwarcie, bo zaczął poważnie chorować. Zmarł w dniu zamknięcia wystawy,
Ostatnio zamieszkiwał w Sopocie przy ul. Monte Cassino. Po 1989 r., utrzymywał kontakty kombatanckie. Był członkiem Koła Światowego Związku Żołnierzy AK w Sopocie.
Zmarł 15 lutego 1997 r. w Sopocie. Pochowany na miejscowym cmentarzu katolickim.
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Armii Krajowej
- Medal Wojska
http://rynekisztuka.pl/2013/05/21/fotografia-narzedzie-i-medium-sztuki/julian_opalski_gdansk_po_ii_wojnie_/
Jedno ze zdjęć autorstwa Juliana Opalskiego
Grób Juliana Opalskiego na Cmentarzu Katolickim w Sopocie, lokalizacja D4 - 8 - 11
- http://www.dws-xip.pl/PW/bio/o10.html
- http://mazowsze.hist.pl/28/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/635/1992/23001/
- http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,35635,5896412,Z_aparatem_wsrod_ruin.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Inspektorat_Przasnysz_Armii_Krajowej
- http://staszic.home.pl/listabsolwentow.php
- http://www.dws-xip.pl/PW/formacje/pw100.html