Do września 1939 r. ukończył trzy klasy gimnazjum o kierunku humanistycznym.

Po wybuchu wojny, wraz z ciałem nauczycielskim i kolegami szkolnymi, zgłosił się jako ochotnik do armii. Ich zbiorowa prośba została odrzucona, przyłączył się więc do pierwszego napotkanego pod Lwowem oddziału, jakim był dywizjon rozpoznawczy X Brygady Pancernej płk. S. Maczka. Cofali się na Brzeżany i Tarnopol, lecz po wejściu 17 września Armii Sowieckiej, skierowali się na południe. 20 września 1939 r. Zaleski wraz z wojskiem przekroczył granicę węgierską i został internowany w obozie żołnierskim w Vamosmikola.
W lutym 1940 zgłosił swój akces do specjalnego obozu młodzieżowego w Balatonzamardi, przeniesionego później do Balatonboglar, gdzie w tajnym gimnazjum polskim złożył 28 kwietnia 1942 r. egzamin dojrzałości. Korzystając z życzliwości władz węgierskich i odpowiednio podrobionych dokumentów, rozpoczął w tymże roku studia na wydziale filozoficznym uniwersytetu im. Piotra Pazmanya w Budapeszcie.
Status studenta węgierskiego umożliwił mu działalność konspiracyjną. W lipcu 1942 r. wstąpił w Budapeszcie do organizującej się służby specjalnej Armii Krajowej (wywiad poza granicami kraju).
Status studenta węgierskiej wyższej uczelni umożliwił mu pracę w konspiracji. Po zaprzysiężeniu, w latach 1942-1945, pełnił służbę wywiadowczą w szeregach Armii Krajowej (Grupa C wywiad poza granicami kraju) na obszarze Węgier, Jugosławii i Bułgarii. Do jego zadań należała penetracja i składanie meldunków z obserwacji lotnisk wojskowych i towarowych dworców kolejowych. Posługiwał się pseudonimem „Harry”. Jego dowódcą był Jerzy Rychlewski ps. „Drapacz”.
Aresztowany w 1942 r. w Zagrzebiu, uciekł z więzienia i wrócił na Węgry, gdzie ponownie opracowywał regularne raporty wywiadowcze. Aresztowany przez Niemców ponownie, zbiegł z transportu do Mauthausen, gdzie znalazła się większość towarzyszy broni z jego oddziału. 

Wrócił do kraju, do Krakowa, w kwietniu 1945 r. Pod koniec tego roku raz jeszcze udał się na Węgry, by zdać końcowe egzaminy, dopełnić formalności związanych z finalizacją studiów i uzyskać absolutorium. Świadectwo (równoznaczne z polskim magisterium, której to formy dyplomu na Węgrzech nie znano) otrzymał z datą 6 lipca 1946 r. Po ponownym powrocie zamieszkał w Gliwicach.
W latach 1945-1948 był trzykrotnie aresztowany za działalność konspiracyjną. W 1946 r. przeniósł się do Trójmiasta i podjął studia w Wyższej Szkole Handlu Morskiego.
We wrześniu 1948 r. został asystentem w Zakładzie Geografii Gospodarczej prof. Jana Moniaka. W 1949 r. relegowano go z uczelni w ramach czystki ideologicznej. Przyczyniła się do tego jego postawa podczas wyborów w 1947 r., co pociągnęło za sobą krótkotrwałe aresztowanie go przez Urząd Bezpieczeństwa.
W 1951 r. prowadził zajęcia w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu, lecz gdy dotarła tam informacja o jego przeszłości, został z tej uczelni szybko zwolniony.
Nie mogąc pracować naukowo, zatrudniał się dorywczo w różnych przedsiębiorstwach m.in. jako pracownik fizyczny (tragarz portowy, kierowca ciężarówki), trener piłki siatkowej, a następnie jako urzędnik w wojewódzkim zarządzie gospodarki komunalnej w Gdańsku i dziennikarz w gdańskim oddziale redakcji „Słowa Powszechnego”.
Po 1956 r. rozpoczął pracę naukową w Instytucie Morskim w Gdańsku. Podjęte badania umożliwiły mu podróże zagraniczne. 1 maja 1960 r. podjął ponownie pracę w Katedrze Geografii WSE w Sopocie.
W latach 60. ukazał się jego pierwszy podręcznik akademicki Ogólna geografia transportu morskiego w zarysie (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967, II wyd. 1978), za który otrzymał nagrodę I stopnia ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Podręcznik ukazał się w tłumaczeniu także w NRD i ZSRR.
Po utworzeniu Uniwersytetu Gdańskiego był kierownikiem Zakładu Geografii Ekonomicznej i Politycznej w Instytucie Geografii. W 1971 r. przeszedł do Wydziału Ekonomiki Transportu. W 1973 r. został profesorem zwyczajnym.
W 1974 roku nakładem Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdan?skiego ukazał się podręcznik Zarys geografii żeglugi i porto?w morskich, którego był współautorem.
Znal biegle cztery języki, wykładał w Finlandii, Kanadzie, Szwecji i Niemczech. Uczestniczył w konferencjach naukowych w kraju i za granicą.
W roku 1978 r. zmienił uczelnię i objął stanowisko dyrektora Instytutu Turystyki i Rekreacji Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku. Do Uniwersytetu Gdańskiego powrócił w październiku 1981 r. Jako kierownik Zakładu Geografii Ekonomicznej Morza na Wydziale Biologii, Geografii i Oceanologii UG pracował do września 1992 r., kiedy przeszedł na własną prośbę na wcześniejszą emeryturę, do czego uprawniał go status kombatanta i inwalidy wojennego. 
W 1992 r. przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Jest autorem, współautorem lub redaktorem 15 książek. Był członkiem krajowych i zagranicznych stowarzyszeń naukowych, współpracował z wieloma pismami.
Wykształcił 57 magistrów ekonomii i 48 magistrów geografii, promował 6 doktorów i był opiekunem naukowym 4 ukończonych przewodów habilitacyjnych. Był autorem recenzji 12 zewnętrznych rozpraw doktorskich i 7 przewodów habilitacyjnych.
W latach 1980 - 81 należał do ścisłej grupy ekspertów i doradców Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego był inwigilowany i represjonowany.
Z początkiem 1991 r. ówczesny minister spraw zagranicznych prof. Krzysztof Skubiszewski zaproponował mu objęcie stanowiska ambasadora Rzeczpospolitej Polskiej w Budapeszcie uznając, że mógłby być pożyteczny z uwagi na znajomość języka węgierskiego, historii tego kraju, jego kultury i gospodarki, jak również ze względu na znane mu poglądy polityczne Profesora. Propozycji tej Jerzy Zaleski nie przyjął.
Objął natomiast honorową funkcję przewodniczącego Centralnej Rady Programowej Ligi Morskiej, przyczyniając się do opracowania obszernego memoriału skierowanego do Sejmu i Rządu o potrzebie zwrócenia baczniejszej uwagi na strategiczną doktrynę polskiej koncepcji politycznej i gospodarczej, wiążącej się ściśle z naszą obecnością nad Bałtykiem.
Profesor Jerzy Zaleski kierował się w życiu dewizą: Jeśli masz cel, w który wierzysz, dąż do jego osiągnięcia bez względu na okoliczności. Dbaj o szacunek dla samego siebie. Nie jest najważniejsze czy wygrałeś, ważne – jak walczyłeś. Nigdy się temu nie sprzeniewierzył.
Zmarł 28 V 2001 r. i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie.

• Medal Wojska dwukrotnie - Londyn
• Krzyż Armii Krajowej - Londyn
• Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta - Londyn
• Odznaka Weterana Walk o Niepodległość
• Krzyż i szpada Rycerza Zakonu Czarnej Madonny, przyznane przez kapitułę 00. paulinów - wręczone na Jasnej Górze 11 IX 1993 r..

• Ojciec (Adolf), uczestnik walk w obronie Lwowa (1918) i wojny polsko-bolszewickiej (1920), był zawodowym, sztabowym oficerem WP w służbie czynnej.
• Matka (Maria), absolwentka seminarium nauczycielskiego, nie pracowała zawodowo; zajmowała się domem.
• Starszy brat (Tadeusz - ur. w 1921 r.) był elewem lwowskiego Korpusu Kadetów. 
• Od 1951 r. Jerzy Zaleski był żonaty z Krystyną, z domu Gawenda.
• Dzieci Profesora: syn Tadeusz (ur. 1953) i córka Irena (ur. 1957) są absolwentami Uniwersytetu Gdańskiego. Tadeusz jest doktorem nauk fizycznych, Irena magistrem skandynawistyki. 

Grób Jerzego Zaleskiego na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie,
Sektor R3 Nr rzędu 1 Nr grobu 2
http://sopot.artlookgallery.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=12523&inni=0&cinki=1

1. https://kgrr.ug.edu.pl/prof-j-zaleski/
2. Józef Golec Sopocki Album Biograficzny
3. Biogramy i wspomnienia pokolenia Kolumbów