Pozostałości wieży antenowej nr 4 Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej

Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna obejmowała zespół nadajników zlokalizowanych w Forcie Radiowo, pomiędzy osiedlami Gać, Boernerowo i Stare Babice, oraz odbiornik w Grodzisku Mazowieckim, istniejąca w latach 1923-1945.
Radiostacja zaczęła działać 1 października 1923 roku. Centrala składała się z zabudowań centrali radionadawczej oraz dziesięciu masztów o wysokości 126,5 metra w konstrukcji kratownicowej, stalowej, nitowanej, ułożonych w linii prostej w pasie o długości czterech kilometrów. Podstawą systemu nadawczego był dwa nadajniki o mocy 200 kW w systemie alternatora Alexanderssona.
Znakami wywoławczymi stacji były AXL i AXO.
Poprzez Centralę płynęły komunikaty do Stanów Zjednoczonych, Brazylii, dzięki niej utrzymywano łączność z polskimi transatlantykami M/S „Batory” i M/S „Piłsudski”. Potem za pośrednictwem kompleksu nadawane były również audycje radiowe dla Polonii w Europie oraz obydwu Amerykach.
W latach 1939-1945 radiostacja służy Niemcom do utrzymywania łączności z wojskami stacjonującymi w Europie Zachodniej oraz z jednostkami podwodnymi Kriegsmarine operującymi na Atlantyku. Istnieje również przypuszczenie, że za pomocą babickiego nadajnika wymieniano depesze z Tokio dotyczące m.in. warunków przystąpienia Cesarstwa Japonii do Paktu Trzech we wrześniu 1940 r. Ponadto Centrala znajdowała się poza zasięgiem samolotów bombowych Aliantów w początkowym etapie wojny, co w praktyce oznaczało, że nie istniała już jakakolwiek możliwość jej zniszczenia bądź uszkodzenia na niekorzyść Niemców.
Radiostacja została wysadzona w powietrze 16 stycznia 1945 roku przez wojska niemieckie.
W lesie, na północny i południowy zachód od osiedla Boernerowo, znajdują się zachowane fundamenty masztów, cewek, budki strażnicze i ruiny budynków technicznych, oraz pas żelbetowych zapór przeciwpancernych (jeżów) z II wojny światowej.


Transatlantycka Radiowa Centrala Nadawcza
Źródło: https://boernerowo.org/transatlantycka-radiowa-centrala-nadawcza/

Pod adresem:https://boernerowo.org/transatlantycka-radiowa-centrala-nadawcza/ można obejrzeć 5 filmów dot. Centrali.
W 2010 roku w miejscowości Latchorzew odsłonięto tablicę informacyjną Radiostacja Babice.
W 2013 roku Babice obchodziły dziewięćdziesięciolecie powstania Radiostacji. Z tej okazji przed urzędem gminy odsłonięto makietę jednej z wież radiostacji, jest ona wykorzystywana jako maszt flagowy.
W maju 2018 r. przy ulicy Radiowej został odsłonięty trzymetrowy pomnik upamietniający antenę Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej.

Zdjęcia i film

Budynek nadawczy i maszty generatorów Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej


Wnętrze budynku nadawczego Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej, lata 30. XX w.


Ruiny jednego z budynków radiostacji




Tablica informacyjna Radiostacja Babice - Lachtorzew


Maszt flagowy przed urzędem gminy Babice


Pomnik upamiętniający antenę Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej


Tablica na pomniku

Piśmiennictwo

1. https://warszawa.fandom.com/wiki/Transatlantycka_Centrala_Radiotelegraficzna
2. https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/51,54420,23394939.html#S.galeria-K.C-B.1-L.1.duzy
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Transatlantycka_Centrala_Radiotelegraficzna
4. https://podroze.onet.pl/polska/mazowieckie/transatlantycka-radiotelegraficzna-stacja-nadawcza-babice/4tdp2tz
5. https://trcn.pl/historia-trcn/
6. https://stare-babice.pl/o_gminie/miejsca-pamieci/zabytki/babicki-maszt-flagowy/