Głaz upamiętniający zbrodnię na Górach Szwedzkich

Powazki Stare
Zbieg ulic Powstańców Śląskich i Zdzisława Krasnodębskiego

Pomnik powstał wysiłkiem bemowskich społeczników skupionych w Społecznym Komitecie Upamiętnienia Polaków Zamordowanych 6 stycznia 1940 roku w Górach Szwedzkich.
Został odsłonięty w 2021 roku w rocznicę zbrodni.
6 stycznia 1940 (w dzień Święta Trzech Króli) oddział SS pod dowództwem Standartenführera Josefa Meisingera rozstrzelał w Szwedzkich Górach 96 osób (95 mężczyzn i 1 kobieta), zostały one przywiezione w dwóch ciężarówkach.
Była to jedna z najwcześniejszych zbrodni okupanta w okolicach Warszawy, dokonana 10 dni po zbrodni w Wawrze.
Zamordowani zostali mieszkańcy różnych dzielnic Warszawy i okolic, m.in. Boernerowa, Powązek, Chomiczówki, Henrykowa. Osoby te były wcześniej aresztowane i osadzone w warszawskich więzieniach, skąd przewieziono je na miejsce egzekucji. Zwłoki ofiar zostały zakopane w miejscu zbrodni. Szwedzkie Góry to nieistniejące obecnie pasmo piaszczystych wzgórz rozciągających się na polach pomiędzy dzisiejszym Boernerowem, a Piaskami w Warszawie. Pasmo zostało splantowane w trakcie tworzenia Lotniska Warszawa-Babice.
Niezwykle ostra zima nie pozwoliła na przygotowanie dołów w których możliwe byłoby ukrycie ciał ofiar zbrodni. Niemcy rozstrzeliwali ofiary w niewielkim zagłębieniu terenu, a następnie granatami wysadzali wzniesienia, aby zatrzeć ślady zbrodni. Dopiero kilkanaście tygodni później okoliczni mieszkańcy prowizorycznie pochowali pomordowanych i postawili krzyż.
Na podstawie dokumentów odnalezionych przy zwłokach, po przeprowadzeniu w 1947 roku prac ekshumacyjnych, udało się ustalić tożsamość zaledwie trzech zamordowanych. Byli to: Szczątki wszystkich ofiar zostały przeniesione na cmentarz-mauzoleum w Palmirach.


Piotr Grzybowski w audycji Tadeusza Płużańskiego z cuklu "Historyczne wydarzenia tygodnia"
Źródło: https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/2430332,szwedzkie-gory-%E2%80%93-zbrodnia-skryta-tajemnica

Zdjęcia
Powazki Stare
Krzyż w miejscu zbrodni

Powazki Stare
Groby ofiar niemieckiego mordu na Polakach w tzw. Górach Szwedzkich. Palmiry

Piśmiennictwo
  1. https://historykon.pl/egzekucja-na-szwedzkich-gorach-pod-warszawa/
  2. https://warszawa.fandom.com/wiki/Miejsce_pami%C4%99ci_na_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich
  3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Egzekucja_na_Szwedzkich_G%C3%B3rach
  4. https://tustolica.pl/80-lat-po-tajemniczej-zbrodni-zamordowano-96-osob_81170
  5. https://dzieje.pl/wiadomosci/na-warszawskim-bemowie-upamietniono-ofiary-zbrodni-niemieckiej-sprzed-82-lat
  6. https://www.facebook.com/Maciej.Bartosiak.Wawa/photos/a.3401730963187910/4014921318535535/?type=3
  7. https://tustolica.pl/zbrodnia-zapomniana-mroczna-karta-historii-bemowa_84342