Grób Czesława Polaka

Kwatera N Rząd 1 Grób 41
Tadeusz Czesław Polak (ur. 1 grudnia 1927, zm. 25 listopada 2001 r. ) – konserwator zabytków, profesor, harcmistrz, komendant Hufca Harcerzy Gdańsk-Śródmieście w latach 1957–1958, inicjator powołania w Gdańsku Muzeum Harcerstwa., przewodniczący Rady Programowej Muzeum Harcerstwa (2001). Odznaczony m. in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Służbę harcerską rozpoczął w 1938 r., wstępując do drużyny im. Stefana Czarnieckiego w Zabrzeziu koło Nowogródka.
W czasie II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej, uczestniczył w wyzwalaniu Grodna. Później wyruszył konno na pomoc Warszawie. Kontuzjowany w Powstaniu Warszawskim leczył się w Puszczy Kampinoskiej. Następnie dotarł do Oddziałów AK w Górach Świętokrzyskich (Oddziały Szarego, Jędrusia, Zawiszy).
Po 1945 znalazł się w Gdańsku. Założył drużynę w szkole podstawowej we Wrzeszczu. Był członkiem Komendy Rejonu Harcerzy, a później Komendy Hufca Harcerzy Gdańsk-Wrzeszcz. W III LO we Wrzeszczu założył kolejną drużynę, składającą się głównie z byłych partyzantów i wojskowych.
Po przekształceniu w 1949 r. ZHP w Organizację Harcerską ZMP, nie mogąc pogodzić się z tą decyzją, założył tajną organizację harcerską „Szczerb”, której jednostki działały w Gdańsku, Bydgoszczy i Lublinie. Członkowie organizacji za własne pieniądze kupili powielacz i drukowali ulotki oraz harcerskie gazetki metodyczne. Rozsyłali je do szkół i organizowali tradycyjne zbiórki harcerskie. Nielegalna działalność trwała do 1953 r. Za tę działalność, w grudniu 1953 r., został wraz z kilkoma harcerzami aresztowany i skazany, przy zastosowaniu amnestii, na 2 lata i 8 miesięcy więzienia. Więzienie w Sztumie opuścił w 1955 r.
W grudniu 1956 r. był delegatem Chorągwi Gdańskiej na Walny Zjazd ZHP w Łodzi.
Pełnił obowiązki dyrektora Pracowni Konserwacji Zabytków w Gdańsku, następnie szefa Centrali Konserwacji Zabytków w Warszawie. Przedsiębiorstwo uczestniczyło w odbudowie i restauracji centrów historycznych m.in. Gdańska, Krakowa, Torunia i Zamościa. Swoją działalność rozwijało również poza granicami kraju: od Hawany, przez Wietnam i Kambodżę, po Kair.
W roku 1990 został profesorem i kierownikiem Katedry Architektury i Ochrony Budowli Zabytkowych na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. W roku 1994 został Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą. Równocześnie do 1997 r pełnił także funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Napisał ponad 100 publikacji, m.in.: Restrukturyzacja Zamku Królewskiego w Warszawie, Zamki na kresach, Wspomnienia z odbudowy Gdańska.





Piśmiennictwo

1. https://gdanska.zhp.pl/tadeusz-polak/
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Polak
3. https://www.ppkz.pl/o_firmie/historia/