Grób Mariana Kozłowskiego

Marian Kozłowski ps. Lech (ur. 21 listopada 1915 , zm. 6 listopada 1986).
Ukończył z wyróżnieniem Państwowe Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży o profilu matematyczno-przyrodniczym. w Łomży
Zarówno przed wojną, jak i w czasie okupacji, był bardzo zaangażowany w działalność harcerską – najpierw jako drużynowy 13 Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki przy Liceum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży, później jako komendant Hufca ZHP w Łomży, którą to funkcję objął po Czesławie Zielińskim.
W roku 1934, ukończył kurs Obrony Przeciwlotniczo-Gazowej w Łomży. 21 czerwca 1935 roku odebrał świadectwo maturalne. Pod koniec września 1935 roku rozpoczął roczną zasadniczą służbę wojskową, w ramach której ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych w Zambrowie ze stopniem oficerskim w stopniu podporucznika piechoty.
Od początku okupacji, włączył się w tajną działalność niepodległościową. W 1942 roku został członkiem Narodowej Organizacji Wojskowej. W 1943 roku został dowódcą niewielkiego oddziału Akcji Specjalnej (AS) Narodowych Sił Zbrojnych, działającego na ziemi łomżyńskiej.
16 grudnia 1943 roku zastępca generała Bora – Komorowskiego mianował kapitana Mariana Kozłowskiego do stopnia majora. W październiku 1945 roku został mianowany dowódcą Okręgu Olsztyn Narodowego Zjednoczenia Wojskowego o kryptonimie "Bałtyk".
Po ujawnieniu się był wielokrotnie aresztowany i przetrzymywany w więzieniach. Po aresztowaniu w Mrągowie 6 czerwca 1949 przez ponad półtora roku był więziony w Rawiczu, Lidzbarku Warmińskim, a stamtąd przewożony dalej - z więzienia do więzienia, by zaginął po nim ślad. Doświadcza bicia, pobytów w karcerach, zdzierania paznokci i innych tortur. Po ogromnych staraniach ze strony żony, mającej wsparcie rodziny i przyjaciół, zostaje wypuszczony na wolność.
Zajmował się potem różnymi zajęciami zawodowymi. Ostatnie kilkanaście lat pracował jako nauczyciel a po zawale serca jako szkolny bibliotekarz. Musiał jednak ponownie zdawać maturę, ponieważ przedwojennej mu nie uznano. Potem skończył Studium Nauczycielskie.



Piśmiennictwo

1. https://tustolica.pl/bialolekalolecki-zolnierz-niezlomny_72640
2. https://muzeumzolnierzywykletych.pl/mjr-marian-kozlowski-narodowe-sily-zbrojne-cz-1/