Sendlerowa Irena

Położenie grobu: 54 – 4 – 22
Irena Stanisława Sendlerowa z domu Krzyżanowska, ps. „Jolanta” (ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tamże) – polska działaczka społeczna i charytatywna, członkini PPS, w czasie II wojny światowej kierowniczka referatu dziecięcego „Żegoty”. Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, dama Orderu Orła Białego i Orderu Uśmiechu.
Od początku okupacji niemieckiej zaangażowała się w niesienie pomocy Żydom. We wrześniu 1943 została faktycznym, a od października również nominalnym kierownikiem referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu na Kraj („Żegoty”), tę funkcję pełniła do końca okupacji.
W październiku 1943 została aresztowana przez Gestapo, jednak „Żegocie” udało się ją uwolnić.
W wyniku działań „Żegoty” i współpracujących z nią organizacji wyprowadzono z getta ok. 2500 żydowskich dzieci, ale nie wszystkie przeżyły.
Po wybuchu Powstania Warszawskiego została sanitariuszką w powstańczym punkcie sanitarnym na Mokotowie przy ul. Łowickiej 51. Uczestniczyła też w tworzeniu szpitala (późniejszy Szpital Czerwonego Krzyża nr 2), w którym została pielęgniarką, a następnie siostrą oddziałową.
Po wojnie pracowała w opiece społecznej, administracji państwowej i średnim szkolnictwie medycznym. Przez długie lata jej działalność podczas okupacji niemieckiej była nieznana; została spopularyzowana przez grupę teatralną z amerykańskiej szkoły średniej około roku 2000.
Po wojnie była wielokrotnie przesłuchiwana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Była oskarżana m.in. o zatrudnianie członków Armii Krajowej.
W latach 2007 i 2008 jej kandydatura została zgłoszona do Pokojowej Nagrody Nobla.

Źródło