Dygasiński Adolf

Położenie grobu: 84-5-24,25 (po odnowieniu)
Adolf Dygasiński (ur. 7 marca 1839 w Niegosławicach koło Pińczowa, zm. 3 czerwca 1902 w Grodzisku Mazowieckim) – polski powieściopisarz, publicysta, pedagog, encyklopedysta, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej.
W roku 1862 rozpoczął studia uniwersyteckie w Szkole Głównej w Warszawie, gdzie studiował językoznawstwo, przyrodę i geografię. W 1863 wziął udział w powstaniu styczniowym. Dwukrotnie był więziony, w Szczekocinach i Olkuszu. Po upadku powstania ponownie podjął studia w Szkole Głównej. Przez krótki czas studiował w Pradze na Uniwersytecie Karola. Braki finansowe nie pozwoliły mu kontynuować studiów. Podjął się pracy guwernera na dworach ziemiańskich.
W latach 1871–1877 przebywał w Krakowie, gdzie zajmował się pracą pedagogiczną, prowadząc pensjonat wychowawczy oraz niewielką księgarnię wydawniczą.
W lipcu 1877 wyjechał do Warszawy, gdzie był nauczycielem w kilku szkołach. Pod zarzutem prowadzenia zajęć w języku polskim odebrano mu prawo wykonywania zawodu. W tej sytuacji ponownie podjął pracę prywatnego nauczyciela i zaczął pisać do prasy warszawskiej, głównie na tematy pedagogiczne, m.in. w czasopismach „Niwa” i „Nowiny”.
Jako pisarz zadebiutował w wieku 44 lat w 1883 opowiadaniem Za krowę w "Przeglądzie Tygodniowym".
Został założycielem i redaktorem „Przeglądu Pedagogicznego”. W latach 1884–1887 był członkiem kolegium redakcyjnego tygodnika "Wędrowiec" - czołowego pisma polskiego naturalizmu, a następnie został jego współredaktorem. Współpracował również z czasopismem "Głos" (1886), a do 1888 – z miesięcznikiem geograficzno-etnograficznym „Wisła”.
W latach 1890–1891 Dygasiński wyprawił się w podróż do Brazylii, szlakiem polskiej emigracji "za chlebem" jako wysłannik „Kuriera Warszawskiego”. Powstał tam cykl listów opisujący tragiczne losy polskich emigrantów.
Przez następne lata nadal utrzymywał się obejmując posadę guwernera i korepetytora licznych bogatych rodzin ziemiańskich. W 1901 odbył podróż do Francji i Włoch.
Pod koniec życia stworzył jedno ze swoich ambitniejszych dzieł Gody życia. Bohater utworu to mały ptak mysikrólik, potraktowany przez autora alegorycznie. Zależnie od sytuacji uosabia patriotę, poetę, idealistę, pacyfistę.
W trakcie swojej kariery literackiej napisał 21 powieści i ponad 130 nowel; od 1884 roku jego utwory ukazywały się w formie książkowej. Cieszyły się sporym powodzeniem, były tłumaczone na rosyjski i niemiecki.
Oryginalnym wkładem Dygasińskiego w literaturze polskiej były nowele o tematyce zwierzęcej i motywy tego rodzaju wplecione w inne utwory.
Źródło