Rodowicz Jan
Położenie grobu: 228 – 1 - 12
Położenie zacieniowane kolorem zielonym
Rodowicz Jan ps. „Anoda” (ur. 7 marca 1923 w Warszawie, zm. 7 stycznia 1949 w Warszawie). Harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i AK oraz Delegatury Sił Zbrojnych.
W latach 1935–1939 uczył się w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, w którym wiosną 1939 zdał tzw. małą maturę. W tym czasie kontynuował działalność harcerską w szeregach 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego, słynnej „Pomarańczarni”, w której poznał wielu późniejszych legendarnych członków Szarych Szeregów, m.in. Tadeusza Zawadzkiego, Aleksego Dawidowskiego i Jana Bytnara. W harcerstwie uzyskał stopień podharcmistrza.
w październiku 1939 został członkiem Szarych Szeregów. Brał udział w wielu akcjach małego sabotażu w ramach organizacji Wawer.
Uczył się na tajnych kompletach w gimnazjum Batorego, w 1941 uzyskał maturę. W 1943 r. ukończył naukę w Państwowej Szkole Elektrotechnicznej II stopnia.
Ukończył Zastępczy Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty ZWZ-AK „Agricola” oraz kursy wyszkolenia bojowego i wielkiej dywersji.
W listopadzie 1942 r. został zastępcą dowódcy 2. drużyny, Feliksa Pendelskiego ps. „Felek”, w Hufcu Centrum Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W listopadzie 1943 r. awansował do stopnia sierżanta podchorążego i został p.o. dowódcy plutonu „Ryszard” 2. kompanii „Rudy”
Uczestniczył w wielu akcjach bojowych:
- 26 marca 1943 r. akcja o kryptonimie „Meksyk II” (akcja pod Arsenałem) – odbicie z rąk Gestapo Jana Bytnara ps. „Rudy” i uwolnienie wszystkich więźniów przewożonych wraz z nim z siedziby Gestapo w alei J. Ch. Szucha 25 na Pawiak; „Anoda” dowodził sekcją „Butelki”, a w czasie odwrotu uratował Aleksego Dawidowskiego, zaatakowanego przez cywilnego Niemca. Za udział w tej akcji otrzymał w maju 1943 r. Krzyż Walecznych.
- w nocy z 20 na 21 maja 1943 r. akcja o kryptonimie „Celestynów” – opanowanie wagonu przewożącego 49 więźniów z obozu koncentracyjnego na Majdanku do obozu koncentracyjnego Auschwitz;
- 27 maja 1943 r. o kryptonimie „Sól” – zajęcie magazynów fabryki chemicznej na Pradze w celu zdobycia chloranu potasu potrzebnego do produkcji materiałów wybuchowych; „Anoda” dowodził sekcją ubezpieczenia;
- 20 sierpnia 1943 r. akcja o kryptonimie „Taśma” – „Anoda” był członkiem grupy „Atak I”, atakującej posterunek Grenzschutzu w Sieczychach.
- 10 września 1943 r. – przygotowanie akcji uwolnienia więźniów pod Milanówkiem,
- w nocy z 23 na 24 września 1943 r. – wykolejenie i ostrzelanie wojskowego pociągu urlopowego pod Pogorzelą na linii kolejowej Warszawa – Dęblin,
- 26 września 1943 r. – atak na posterunek żandarmerii niemieckiej, policji granatowej i „streifę” na szosie powsińskiej oraz koszary lotników (Akcja Wilanów),
- w nocy z 5 na 6 czerwca 1944 r. – wysadzenie przepustu kolejowego pod Rogóżnem koło Przeworska na linii kolejowej Rzeszów-Przeworsk,
- w nocy z 22 na 23 czerwca 1944 r. – ostrzelanie i obrzucenie granatami samochodów niemieckich na szosie Warszawa-Góra Kalwaria.
Podczas powstania walczył początkowo na Woli jako zastępca dowódcy 3. plutonu „Felek” 2. kompanii „Rudy” Batalionu „Zośka”, odznaczył się szczególnie 8 sierpnia w walkach o cmentarze wolskie. 31 sierpnia 1944 r. podczas ewakuacji Starówki przeszedł kanałami z grupą rannych żołnierzy Batalionu „Zośka” do Śródmieścia-Północ. Był dwa reazy ranny. W nocy z 17 na 18 września 1944 r. ewakuowali go nieprzytomnego pontonem przez Wisłę na Pragę żołnierze 3. Pułku Piechoty z 1 Armii WP gen. Zygmunta Berlinga.
Na początku 1945 r. został dowódcą oddziału dyspozycyjnego szefa Obszaru Centralnego Delegatury Sił Zbrojnych płk Jana Mazurkiewicza "Radosława". Prowadził akcje propagandowe, rozpoznawał urzędy bezpieczeństwa publicznego, więzienia, ochraniał odprawy dowództwa DSZ. 19 września1945 r. ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną b. AK Okręgu Centralnego. 24 grudnia 1948 został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP. Podczas brutalnego śledztwa w siedzibie MBP przy ul. Koszykowej zmarł 7 stycznia 1949 r. Według prokuratury i UB przyczyną jego śmierci był skok samobójczy z okna IV piętra budynku.
Odznaczenia:
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: kwiecień 1943 i kwiecień 1944)
- Order Virtuti Militari V klasy (11 sierpnia 1944)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, postanowieniem prezydenta Lecha Wałęsy z 25 lipca 1994 „za wybitne zasługi w walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej”)
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 7 lipca 2008 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”)
Zdjęcia
Jan Rodowicz (z prawej) z kolegami – Sławomirem Szymankiewiczem ps. „Czarnota” (z lewej) oraz Józefem Saskim ps. „Katoda” (w środku)
https://www.witrynahistoryczna.pl/artykuly/smierc-przyszla-za-wczesnie-jan-rodowicz-anoda-1923-1949/
Jan Rodowicz w Tatrach, prawdopodobnie w 1947 r.
https://www.witrynahistoryczna.pl/artykuly/smierc-przyszla-za-wczesnie-jan-rodowicz-anoda-1923-1949/
Biografia