SZLAK PAMIĘCI NA POWĄZKACH WOJSKOWYCH
PUNKT 19
Praski Batalion Saperów "Chwacki"
W 1940 roku. został utworzony na Pradze przez por. Józef Pszennego "Chwacki" batalion saperów, noszący potoczną nazwę "Bataliony Chwackiego". "Chwacki" został mianowany dowódcą batalionu.
W połowie 1942 roku z batalionu został wydzielony dyspozycyjny patrol minerski którym także dowodził "Chwacki".
W końcu lipca 1943 roku dowódcą batalionu został cichociemny Ludwik Witkowski "Kosa", po odwołaniu "Chwackiego" do dowództwa Referatu Saperów "XII-s" Okręgu Warszawa AK.
Patrol do 31 lipca 1944 roku przeprowadził następujące działania:
- akcja na linie kolejowe Warszawa - Siedlce - 7–8 października 1942 roku;
- próba wysadzenia części murów otaczających getto warszawskie podczas powstania w getcie warszawskim - 19 kwietnia 1943 roku;
- dwie akcje mające na celu przejęcie uzbrojenia z niemieckich transportów kolejowych – w nocy z 11 na 12 września 1943 roku opanowano stację kolejową Skruda (obecnie Halinów) na trasie Warszawa – Siedlce w celu przejęcia pociągu wiozącego uzbrojenie na front wschodni, a w nocy z 4 na 5 października 1943 roku stację Dębe Wielkie.
- opanowanie (w sile ok. 70 żołnierzy) stacji kolejowej Skruda i zdobycie broni z zatrzymanego pociągu transportowego (w nocy z 11 na 12 września 1943 roku);
- akcja na pociąg towarowy koło Choszczówki (w nocy z 27 na 28 września);
- opanowanie stacji Dębe Wielkie i zatrzymanie pociągu towarowego (w nocy z 4 na 5 października);
- atak na niemiecki samochód policyjny przeprowadzający łapanki uliczne przy ul. Świętokrzyskiej w Warszawie (22 października, zabito 2 Niemców, 4 raniono). Tego samego dnia w tym samym miejscu zaatakowano 4 samochody z żandarmami;
- wiele akcji likwidacyjnych.
Po upadku powstania na Pradze w pierwszych dniach sierpnia, w celu uniknięcia aresztowań i wywiezienia żołnierzy do Niemiec, dowódca batalionu z częścią żołnierzy przeszedł na Pelcowiznę, a następnie do Choszczówki. Rozproszenie oddziału nastąpiło około 20 września w wyniku dużego napływu oddziałów niemieckich i ewakuacji całej ludności na drugą stronę Wisły.
Batalion poniósł wysokie straty sięgające 20%. Po kapitulacji większość żołnierzy znalazła się w obozach jenieckich. Niewielka grupa wyszła z Warszawy z ludnością cywilną.
Szczegóły
Panteon Żołnierzy Polski Walczącej
Panteon Żołnierzy Polski Walczącej został zbudowany, by zachować w pamięci Narodu, udział Żołnierzy Polskich w walce o wolną i niepodległą Polskę podczas II wojny światowej. Jest to miejsce wiecznego spoczynku żołnierzy Armii Krajowej, a także innych konspiracyjnych organizacji wojskowych i cywilnych, ideowo związanych z walką o suwerenność i niepodległość Polski, którą reprezentował Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie.
W Panteonie znajdują się groby m.in. następujących osób:
D18 Kolumbarium Lewe B
Tadeusz Chciuk-Celt
Położenie grobu: kwatera D18 Kolumbarium Lewe A, rząd 2, miejsce 2
Tadeusz Tomasz Chciuk-Celt, pseudonimy: Marek Celt, Michał Lasota (ur. 17 października 1916 w Drohobyczu, zm. 10 kwietnia 2001 w Monachium) – kurier ZWZ, redaktor i zastępca dyrektora Sekcji Polskiej RWE, ostatni prezes PSL na Uchodźstwie, autor wspomnień wojennych, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari.
Szczegóły
Roman Bratny
Położenie grobu: kwatera D18 Kolumbarium Lewe B, rząd 8, miejsce 6
Roman Bratny, właściwie Roman Mularczyk (ur. 5 sierpnia 1921 w Krakowie, zm. 5 listopada 2017) – polski prozaik, poeta, publicysta i scenarzysta filmowy.
Szczegóły
Lidia Lwow-Eberle
Położenie grobu: kwatera D18 Kolumbarium Lewe B, rząd 11, miejsce 5
Lidia Lwow po mężu Eberle, ps. „Ewa”, „Lala” (ur. 14 listopada 1920 w Plosie, zm. 5 stycznia 2021 – polska archeolog pochodzenia rosyjskiego, żołnierz Armii Krajowej, sanitariuszka, działaczka kombatancka.
Szczegóły
Stanisław Likiernik
Położenie grobu: kwatera D18 Kolumbarium Lewe B, rząd 8, miejsce 5
Stanisław Bolesław Likiernik ps. „Staszek”, „Stach” (ur. 25 czerwca 1923 w Garwolinie, zm. 17 kwietnia 2018 w Wersalu – podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej Od początku 1943 walczył w szeregach Kolegium A Kedywu; brał udział w likwidacjach jako obstawa (m.in. w akcji Panienka w marcu 1944). Uczestniczył w wielu akcjach sabotażowo-dywersyjnych. W powstaniu warszawskim walczył w szeregach Zgrupowania „Radosław”, był wielokrotnie ranny.
Szczegóły
Eugeniusz Ajewski
Położenie grobu: kwatera D18, rząd LO1, miejsce 4
Eugeniusz Ajewski, konspiracyjne nazwisko Andrzej Morski, ps. „Kotwa” (ur. 30 grudnia 1915 we Władywostoku, zm. 8 maja 2006 w Warszawie) – żołnierz podziemia podczas II wojny światowej, podpułkownik, architekt, sędzia bokserski.
Szczegóły
Maria Pilecka
Położenie grobu: kwatera D22, rząd 1, miejsce 2
Maria Pilecka (ur. 20 maja 1906 w Ostrowi Mazowieckiej, zm. 6 lutego 2002 w Warszawie) – polska nauczycielka, żona rotmistrza Witolda Pileckiego.
Szczegóły
Witold Kieżun
Położenie grobu: kwatera D22, rząd 11, miejsce 5
Witold Jerzy Kieżun (ur. 6 lutego 1922 w Wilnie, zm. 12 czerwca 2021 w Warszawie) – polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, teoretyk zarządzania, przedstawiciel polskiej szkoły prakseologicznej, w ramach której rozwijał prakseologiczną teorię organizacji i zarządzania. Żołnierz Armii Krajowej, podporucznik czasu wojny, powstaniec warszawski, więzień radzieckich łagrów. Kawaler Orderu Virtuti Militari, Orderu Odrodzenia Polski III klasy, a także wielu innych odznaczeń państwowych.
Szczegóły