SZLAK PAMIĘCI NA POWĄZKACH WOJSKOWYCH
PUNKT 12
VII Zgrupowanie AK "Ruczaj"
Batalion został utworzony na bazie VII Zgrupowania 2 Rejonu Obwodu I Śródmieście, składał się z czterech kompanii, liczył ponad 1500 żołnierzy. Dowódcą był rtm. Czesław Grudziński "Ruczaj" - pochowany w Brwinowie.
W powstaniu batalion walczył w składzie Podobwodu "Śródmieście Południe” dowodzonego przez ppłk. "Sławbora" (Jana Szczurka-Cergowskiego) w obszarze: Mokotowska – Piusa XI (dziś Piękna) – Chopina – Koszykowa – Marszałkowska. Taktycznie był podporządkowany I Dywizjonowi "Jeleń" 7 Pułku Ułanów Lubelskich AK – dowódca rtm. Lech Głuchowski "Jeżycki".
23 sierpnia nad ranem batalion zdobył budynek centrali telefonicznej – tzw. małą PAST-ę przy ul. Piusa XI 19. W walkach zginęło 250 żołnierzy.
Szczegóły
II Batalion Szturmowy AK "Odwet" i 1. Szwadron Strzelców Motorowych
Batalion został sformowany we wrześniu 1943 roku w 4. Rejonie V Obwodu AK warszawskiego Mokotowa. Dowódcą batalionu był por. Juliusz Sobolewski "Roman".
1 sierpnia 1944 roku miejscem koncentracji "Odwetu II" była Kolonia Staszica. Stawiło się na nią 530 powstańców i sanitariuszek.
Podstawowym zadaniem jednostki w Godzinie "W" było natarcie na:
- koszary SS (Stauferkaserne) przy ul. Rakowieckiej - były wyjątkowo dobrze uzbrojone: stacjonowały tam 2 niemieckie bataliony: batalion ochrony SS pod dowództwem obersturmfürera Martina Patza i 3 batalion grenadierów pancernych SS: w sumie 600 dobrze uzbrojonych żołnierzy wzmocnionych wydzieloną z 5 Dywizji Pancernej SS "Viking" kompanią czołgów, wyposażoną w 4 czołgi Panzerkampfwagen VI Tiger, popularnie zwane "tygrysami" (ponadto 1 pantera, 4 PK IV i 1 działo samobieżne
- koszary wojsk przeciwlotniczych (Flakkaserne) od strony Pola Mokotowskiego
- gmach Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- baterię obrony przeciwlotniczej (4 działa ciężkie i 2 działka szybkostrzelne) na Polu Mokotowskim.
Przebieg początkowych walk:
- Powstańcom udało się zająć koszary artylerii przeciwlotniczej przy ul. Puławskiej. Mimo słabego uzbrojenia, batalion podjął również próbę natarcia na Stauferkaserne w okolicy skrzyżowania ul. Rakowieckiej i ul. Puławskiej. Do uderzenia poszła jedna kompania. W ciągu dnia, Pole Mokotowskie okazało się niemożliwe do przekroczenia. Kompania poniosła duże straty.
- Wobec niedostarczenia obiecanej broni ppor. "Roman" nie mógł uderzyć siłą całego batalionu w kierunku ul. Rakowieckiej. Zdecydował zaatakować kwatery oficerów artylerii przeciwlotniczej w willach przy ul. Sędziowskiej 3 i 5, aby dozbroić swój oddział. W tym celu wydzielił dwie grupy szturmowe, które zaatakowały obiekty – osobiście dowodził jedną z nich. Atak powstańców został krwawo odparty. Niemcy z Rakowieckiej przystąpili do kontrataku. Od 1 do 9 sierpnia na terenie Kolonii Staszica zginęło co najmniej 20-25 żołnierzy "Odwetu II".
- "Roman” rozpuścił nieuzbrojoną część oddziału, pozostawiając żołnierzom do wyboru przedzieranie się na Ochotę, Mokotów lub do Południowego Śródmieścia. Większość okrążonych przez niemieckie siły żołnierzy batalionu przedostała się do Śródmieścia Południe, gdzie walczyła w szeregach batalionu "Golski". Pozostali przedostali się na Mokotów, zasilając szeregi Pułku "Baszta". Sam Sobolewski przeszedł w nocy z 9 na 10 sierpnia w ostatniej grupie na czele reszty swoich ludzi do Śródmieścia, docierając na odcinek opanowany przez batalion "Golski". Oddział zajął kwatery w budynku Architektury przy ul. Lwowskiej 12. Tam z resztek swoich żołnierzy (ok. 160 strzelców i ok. 60 sanitariuszek i łączniczek) Sobolewski zorganizował dwie kompanie, stanowiące odtąd odwód batalionu "Golski", i objął dowodzenie 4 kompanią odwodową "Odwet". Jego żołnierze walczyli w obronie Politechniki oraz utrzymywali posterunki przy ul. Noakowskiego.
Od 15 września dowódcą 3 kompanii batalionu "Odwet II" walczącego w strukturach Zgrupowania "Golski" był kpt. cichociemny Tadeusz Jaworski "Bławat".
27 września Mokotów skapitulował. Łączne straty Batalionu "Odwet II" to ok. 90 poległych.
Szczegóły
Juliusz Sobolewski
Kwatera A25, rząd 12, miejsce 30
Juliusz Sobolewski, ps. "Roman" (ur. 7 07 1917, zm. 4 04 1956), saper.
W Kampanii Wrześniowej bierze udział w bitwie pod Kockiem.
W 1940 dowodzi plutonem w ZWZ, awansuje na zastępcę dowódcy kompanii na Mokotowie. Od września 1940 jest dowódcą 2. Kompanii Szturmowej Mokotów, później 2. Kompanii Szturmowej „Odwet”, przekształconej jesienią 1943 w 2. Batalion Szturmowy „Odwet”.
W pierwszych dniach Powstania Warszawskiego przechodzi z Kolonii Staszica do Śródmieścia. Podporządkowany dowódcy 3. Batalionu Pancernego „Golski” jako dowódca 4. Kompanii Odwodowej „Odwet”.
Po powstaniu jeniec Stalagu X B Sandbostel, następnie Oflagu X-C Lübeck. Po wyzwoleniu obozu jest oficerem łącznikowym w 8. Brygadzie Brytyjskiej, awansowany do stopnia kapitana.
W 1947 wraca do kraju. Aresztowany w 1952 i oskarżony o szpiegostwo. Skazany na karę śmierci. W trakcie rewizji procesu kara zostaje zamieniona na 40 miesięcy więzienia. Warunkowo zwolniony w sierpniu 1954, ciężko chory, umiera w 1956. Rok później zostaje zrehabilitowany.
Szczegóły 1
Szczegóły 2
Położenie grobu - oznaczone strzałką
Oddział "Jerzyki”
"Jerzyki" to kryptonim Powstańczych Oddziałów Specjalnych - polskiej wojskowo-cywilnej organizacji konspiracyjnej, działającej w okresie od jesieni 1939 roku do stycznia 1945 roku na obszarze Generalnego Gubernatorstwa i części ziem wcielonych do Rzeszy.
Idea utworzenia organizacja pojawiła się krótko przed kapitulacją Warszawy podczas ustaleń komendanta obrony stolicy, gen. Waleriana Czumy z prezydentem miasta Stefanem Starzyńskim. W ich wyniku prezydent polecił powołanie organizacji podziemnej, na okres okupacji, por. rez. Jerzemu Strzałkowskiemu.
Organizacja prowadziła walkę zbrojną (sabotaż i dywersja, walka partyzancka) oraz działalność cywilną (tajne nauczanie, opieka i pomoc osieroconym, bądź bezdomnym dzieciom, wydawanie i kolportaż pism konspiracyjnych, przerzucanie przez granicę zagrożonych ludzi, legalizacja, samoobrona ludności).
9 marca 1943 roku doszło do scalenia POS z AK pod względem wojskowym z zachowaniem odrębności i struktury organizacyjnej.
W lipcu 1944 r. w związku z przygotowaniami do powstania powszechnego (akcja "Burza") Komenda Główna POS "Jerzyki" rozkazała wszystkim jednostkom z rejonu warszawskiego skierować się z pełnym wyposażeniem i uzbrojeniem do Warszawy w celu wzięcia udziału w planowanym powstaniu.
Jednym z oddziałów partyzanckich była Harcerska Kompania Szturmowa "Jerzyki" z Wołomina. 29 lipca kompania rozpoczęła działania zbrojne w Wołominie i okolicy, zajmując lokalny posterunek policji i podejmując walkę z wycofującymi się wojskami niemieckimi. Następnego dnia nawiązała kontakt i współpracę bojową z czołowymi oddziałami sowieckiej 2. Gwardyjskiej Armii Pancernej. W wyniku kontrnatarcia niemieckiego Wołomin został ponownie odzyskany i 2 sierpnia kompania Jerzyków wraz oddziałami Obwodu "Rajski Ptak-Burak" AK i żołnierzami z rozbitych sowieckich jednostek została zmuszona do odejścia do Lasów Łochowskich, tocząc po drodze ciężkie walki. W dniach 12-14 sierpnia 1944 roku pod Jerzyskami doszło do ciężkiej bitwy między ok. 50 partyzantami AK, w tym ok. 20 z Harcerskiej Kompanii Szturmowej "Jerzyki", a Niemcami, w wyniku której grupa polskich partyzantów została rozbita. Ranni i wzięci do niewoli zostali rozstrzelani przez żołnierzy Waffen-SS. Pozostali partyzanci przebili się z okrążenia w kierunku północno-wschodnim i po przejściu przez linię frontu wstąpili do LWP.
W powstaniu warszawskim w składzie batalionu "Miotła" walczył pluton "Jerzyków" dowodzony przez Michała Panasika.
17 stycznia 1945 r. Komendant Główny POS "Jerzyki" wydał rozkaz rozwiązujący organizację.
Szczegóły 1
Szczegóły 2
Jerzy Strzałkowski
Kwatera A27, rząd 3, miejsce 3
Jerzy Strzałkowski (ur. 21 lipca 1907 w Sułtanówce k. Kijowa, zm. 4 maja 1991 w Pruszkowie) - pułkownik Wojska Polskiego.
W kampanii wrześniowej 1939, w stopniu starszego strzelca, walczył w szeregach 36 pułku piechoty Legii Akademickiej. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Warszawy i zaangażował się w działalność konspiracyjną.
Podczas powstania warszawskiego dowodził batalionem „Jerzyków” na Starówce. 22 sierpnia wyruszył kanałami z Placu Krasińskich w stronę Puszczy Kampinoskiej po broń i amunicję dla powstańców.
1 sierpnia 1945 został aresztowany przez UB i po ciężkich przesłuchaniach zwolniony pod koniec października. Czas powojenny zmusił go do podejmowania różnych zajęć. Szykany władz uniemożliwiły mu podjęcie stałej pracy, zgodnej z zainteresowaniami pedagogicznymi i wykształceniem. Zmuszony był do wielokrotnych zmian zakładów pracy. Dał się poznać jako prawdziwy pedagog i wychowawca młodzieży, zyskał przydomek Ojciec tysiąca dzieci.
Szczegóły 1
Szczegóły 2
Położenie grobu - oznaczone strzałką
Pomnik Pamięci Poległych Syndykalistów Polskich poległych w latach 1939-1945
Za pomnikiem batalionu "Odwet", nad pomnikiem powiewa flaga
W 1943 roku została sformowana w ramach Armii Krajowej 104 Kompania Syndykalistóew, na bazie oddziału bojowego Związku Syndykalistów Polskich. Początkowo oddział funkcjonował jako pluton 1028 Rejonu I Obwodu Śródmieście AK. Po przeformowaniu w kompanię, weszła ona w skład I Zgrupowania I Rejonu. Przed powstaniem kompania została wyodrębniona ze zgrupowania i stanowiła odwód komendanta I Rejonu, dowódcą był ppor. rez. Kazimierz Puczyński "Wroński
1 sierpnia 104. kompania ZSP brała udział w zdobyciu budynku szkoły przy ul. Barokowej 6, w którym mieścił się niemiecki szpital, następnie w ataku na pałac Krasińskich i zdobyciu go (43 jeńców oraz duże ilości broni i amunicji), walkach o Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych oraz obsadziła zakłady Fiata przy ul. Sapieżyńskiej 6. Po tych walkach kompania stała się najlepiej uzbrojonym oddziałem powstańczym na Starym Mieście.
3 sierpnia kompania zdobyła szkołę przy ul. Rybaki 32 oraz wespół z oddziałem "Barry'ego" i grupą ochotników – pałac Blanka. W następnych dniach brała udział w walkach o teren Zamku Królewskiego i pl. Zamkowego. Następnie – w związku z naporem wojsk niemieckich – toczyła walki obronne na wylotach ulic: Kanonia, Brzozowa, Świętojańska, Świętojerska i Piwna oraz o katedrę św. Jana i klasztor o.o. Jezuitów. W drugiej połowie sierpnia jej redutą stał się tzw. Dom Profesorów przy ul. Brzozowej 12, który utrzymała do końca walk na Starym Mieście. Straty w zabitych i rannych wyniosły ok. 50% ogółu stanu osobowego.
W nocy z 1 na 2 września 1944 roku żołnierze kompanii ewakuowali się kanałami do Śródmieścia, gdzie zostali wcieleni do batalionu "Bończa", a dowództwo jej objął ppor. Witold Wasilewski "Makowski". Kompania brała udział w walkach na Powiślu, w których do 6 września została rozbita i zdziesiątkowana. II pluton szturmowy w sile 26 ludzi przedostał się na Czerniaków, gdzie – w ramach batalionu "Tum" Zgrupowania "Kryska" – uczestniczył w jego obronie m.in. na ulicach: Mączna, Solec, Idźkowskiego i Wilanowska, aż do całkowitego zajęcia dzielnicy przez Niemców. 15 września 3 ludzi z tego plutonu przeprawiło się na prawy brzeg Wisły, powracając następnego dnia w roli przewodników desantujących się oddziałów 1 Armii WP. 22 września ostatnich 10 żołnierzy plutonu przepłynęło na drugą stronę Wisły, gdzie zostali wcieleni do 1 Armii WP.
2 września 1944 roku została utworzona Brygada Syndykalistyczna, które dowódcą był kapitan Edwarda Wołonciej "Czemier". Wstąpili do niej członkowie SOW, ZSP i uratowani z getta członkowie Anarchistycznej Federacji Polski (AFP), wcześniej walczący w oddziałach AK i Polskiej Armii Ludowej (PAL). Kolejno dołączyły do niej niedobitki 104 Kompanii Związku Syndykalistów ZSP, rozformowanej 6 września 1944 roku i grupa węgierskich Żydów. Stan osobowy brygady wzrósł wówczas do 256 ludzi. Brygada składała się ona z dwóch plutonów szturmowych, jednego plutonu zaopatrzenia, a także żandarmerii i łączności. Oddział brał udział w walkach na terenie dzielnicy Śródmieście, dowództwo AK powierzyło brygadzie do obrony jedną z barykad. Pod koniec powstania, 3 października, stan osobowy brygady wynosił 250 osób.
Po upadku powstania nieliczna część oddziału przedostała się na prawą stronę Wisły, większa zaś opuściła miasto jako ludność cywilna, bądź oddała się do niewoli.
Źródło 1
Źródło 2
Źródło 3
Na cmentarzu znajdują się m.in. groby:
Jędrzej Moraczewski
Położenie grobu: kwatera A27, rząd 2, miejsce 22
Jędrzej Moraczewski, ps. „E. K. Pomorski”, „Edward” (ur. 13 stycznia 1870 w Trzemesznie, zm. 5 sierpnia 1944 w Sulejówku) – polski inżynier kolejowy, major taborów Wojska Polskiego, działacz związkowy, polityk i publicysta, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej i Polskiej Partii Socjalistycznej.
Służył w I Brygadzie Legionów.
Minister komunikacji w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej. Od 18 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 był premierem RP.
W czasie II wojny światowej angażował się w prace lokalnej spółdzielni spożywców, współpracował z konspiracyjnym Związkiem Syndykalistów Polskich.
Szczegóły
Kazimierz Puczyński
Położenie grobu: kwatera HII, rząd 9, miejsce 2
Kazimierz Puczyński ps. „Wroński” (ur. 3 marca 1908, zm. 18 września 2007) – polski specjalista w zakresie hydrotechniki, członek honorowy Stowarzyszenia Inżynierów Wodnych i Melioracyjnych, major WP.
W czasie II wojny światowej jako podporucznik był dowódcą 104 Kompanii Związku Syndykalistów Polskich Zgrupowania Armii Krajowej „Róg” w powstaniu warszawskim.
Po wojnie długoletni dyrektor Przedsiębiorstwa Inżynieryjnego w Warszawie, oraz sekretarz naukowy resortowych rad gospodarki wodnej i ochrony powietrza atmosferycznego.
W latach 1937–1998 redaktor „Gospodarki Wodnej”, członek honorowy kolegium czasopisma. Szczegóły
Jerzy Złotowski
Jerzy Złotowski (ur. 27 maja 1911, zm. 30 września 1944), podporucznik. Trzeci komendant Odziałów Bojowych Związku Syndykalistów Polskich, zginął 30 września 1944 roku.
Położenie grobu: kwatera HII, rząd 9, miejsce 2
Szczegóły
Położenie grobu: kwatera HII, rząd 9, miejsce 2
Szczegóły
Witold Wasilewski
Położenie grobu:
Witold Wasilewski ps. „Makowski”, podporucznik. Od 14 sierpnia dowódca IV plutonu odwodowego 104 Kompanii Związku Syndykalistów Polskich. Po przejściu kompanii 1 września do Śródmieścia i wcieleniu do Batalionu „Bończa” został jej dowódcą. Szczegóły
Pomnik-mogiła Sanitariuszek powstania warszawskiego poległych w dniu 2 IX 1944 roku.
Napis na tablicy:
A JEŚLI CI ŻYCIA NIESTARCZY - TO SMIERCI SPÓJRZ W OCZY I IDŹ
ŚP
Sanitariuszki
Joanna Teresa Krassowska Baśka Teresa Dunin Oleńka Aleksandra Michalska
Elżbieta Zofia Krassowska Paula Ludmiła Erbrich Litka Irena Rayska
Irena Jolanta Mirosławska Hala Stanisława Dobrzańska ppor Nina Janina Wyleżyńska - łączniczka
Odznaczone KW
Poległy na Starym Mieście 2.09.1944
1 września 1944 roku siły powstańcze broniące od dwóch tygodni Starego Miasta rozpoczęły w godzinach wieczornych generalny odwrót. W ciągu następnych kilkudziesięciu godzin ze Starówki do Śródmieścia przeszło kanałami ok. 4,5–5 tys. osób (głównie żołnierzy AK), podczas gdy na Żoliborz ewakuowało się ok. 800 ludzi – w szczególności żołnierzy Armii Ludowej i Żydowskiej Organizacji Bojowej. Dzielnicę opuściła wówczas większość lżej rannych powstańców oraz część personelu sanitarnego.
Na terenie Starego Miasta pozostało ok. 2500 ciężko rannych powstańców (niezdolnych do ewakuacji kanałami) oraz część opiekującego się nimi personelu medycznego. Spośród tego grona blisko 1500 rannych żołnierzy znajdowało się w szpitalach i punktach sanitarnych, które rozsiane były po całej dzielnicy.
Większość z nich ulokowano w:
- centralnym szpitalu powstańczym znajdującym się w gmachu pałacu Raczyńskich przy ul. Długiej 7 (ok. 450 rannych),
- kościele oo. Dominikanów pod wezwaniem św. Jacka (ok. 200 rannych),
- szpitalu przy ul. Miodowej 23 (ok. 150 rannych),
- szpitalu przy ul. Podwale 25 mieszczącym się w podziemiach restauracji "Krzywa Latarnia" (ok. 100 rannych),
- szpitalu batalionów AK "Wigry" i "Gustaw" przy ul. Kilińskiego 1/3 (ok. 60 rannych),
- budynku Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności przy ul. Freta 10 (ok. 60 rannych)
- szpitalu przy ulicy Podwale 46 mieszczącym się w piwnicach domu "Czarny Łabędź" (ok. 30 rannych)[5].
Powstańcze sanitariuszki oraz lżej ranne pacjentki padały ofiarą gwałtów.
Wśród mordów, gwałtów i grabieży oddziały niemieckie wypędziły ze Starego Miasta ocalałą ludność cywilną.
Szczegóły
Zginęły m.in.:
Maria Świerczewska
Położenie grobu: kwatera A20, rząd 3, miejsce 22
Maria Swierczewska ps. "Maryna" (ur. 9 lipca 1925 w Warszawie, zm. 2 września 1944 tamże) – sanitariuszka, instruktorka, uczestniczka powstania warszawskiego w szeregach II plutonu „Alek” 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka” Armii Krajowej.
Była córką Witolda i Haliny z domu Natanson. Podczas okupacji hitlerowskiej działała w konspiracji. Uczestniczyła m.in. w akcji „Tłuszcz-Urle”, która miała miejsce w nocy z 27 na 28 kwietnia 1944.
Wchodziła w skład osobowy 2. drużyny plutonu żeńskiego „Oleńka”. W powstaniu warszawskim 1944 służyła jako sanitariuszka na Woli i Starym Mieście. Zginęła 2 września 1944 w szpitalu powstańczym przy ul. Miodowej 23. Miała 19 lat. Pochowana wraz z plut. Andrzejem Wyganowskim (ps. „Karzeł”) na Powązkach Wojskowych w kwaterach żołnierzy i sanitariuszek batalionu „Zośka” (kwatera A20-3-22).
Jej siostra Anna Swierczewska (ps. „Paulinka”) była sanitariuszką w IV plutonie 1. kompanii „Maciek”. Szczegóły 1
Szczegóły 2
Hanna Bińkowska
Położenie grobu: A20, rząd 3, miejsce 19
Hanna Teresa Bińkowska ps. „Joanna”, „Łucja” (ur. 1922 w Poznaniu, zm. 2 września 1944 w Warszawie) – sanitariuszka w I plutonie „Włodek” 1. kompanii „Maciek” batalionu „Zośka” Zgrupowania „Radosław”, uczestniczka powstania warszawskiego.
Uczyła się w Gimnazjum i Liceum im. Juliusza Słowackiego, następnie studiowała medycynę na tajnym Uniwersytecie Poznańskim w Warszawie. Podczas okupacji hitlerowskiej działała w konspiracji – była m.in. drużynową 3 WDH, drużynową w batalionie „Zośka”, a także w latach 1943–1944 działała w Biurze Informacji i Propagandy KG AK. Miała młodszą siostrę, wcześnie straciła matkę.
W powstaniu warszawskim służyła jako sanitariuszka na Woli i Starówce. Ciężko ranna na Starym Mieście podczas próby przebicia do Śródmieścia. Zginęła 2 września 1944 w zbombardowanym przez lotnictwo niemieckie szpitalu polowym przy ul. Miodowej 23. Miała 22 lata. Pochowana wraz z Tadeuszem Braniczem w kwaterach żołnierzy i sanitariuszek batalionu „Zośka” na Wojskowych Powązkach w Warszawie (kwatera 20A-3-19).
Została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych.
Szczegóły 1
Szczegóły 2
Nie ma w spisie, znaleziony Tadeusz Branicz, błędna data śmierci jest 29.09 powinno być 2.09
Teresa Krassowska
Teresa Krassowska ps. „Marta”, „Halszka”, „Joanna” (ur. 28 maja 1915 w Warszawie, zm. 2 września 1944 tamże) – sanitariuszka, uczestniczka powstania warszawskiego. Córka Konstantego i Zofii.
Uczyła się w Gimnazjum sióstr Niepokalanek w Szymanowie. W 1939 ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Podczas obrony Warszawy w 1939 pracowała jako wolontariuszka w wojennym Szpitalu Maltańskim. Od początku okupacji niemieckiej w 1939 służyła w polskim podziemiu. Była kierowniczką komórki „Opieka”. Pracowała w Biurze Studiów. W 1940 zorganizowała grupę sanitariuszek i łączniczek, tzw. „maltanek”, podległą Oddziałowi II Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej.
Podczas powstania w 1944 roku była komendantką drużyny sanitarnej w Szpitalu Maltańskim (w którym służyła jako siostra operacyjna) i szpitala powstańczego przy ul. Długiej 21 – Miodowej 23. Zginęła pod gruzami tego budynku 2 września 1944. W powstaniu poległa też jej siostra Zofia.
Dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych (28 sierpnia i pośmiertnie 9 września).
Szczegóły 1
Szczegóły 2
A27 4 22
Nina Janina Wyleżyńska
Nina Janina Wyleżyńska ps. „Nina” (ur. 6 maja 1923, zm. 2 września 1944), - kapral podchorąży/podporucznik (pośmiertnie - 1944), córka Bohdana i Celiny z domu Lesznowskiej.
Przed wojną była uczennicą Gimnazjum ss. Nazaretanek w Rabce i Gimnazjum ss. Niepokalanek w Szymanowie. Maturę uzyskała w 1941 na tajnych kompletach p. Rzeszotarskiej w Warszawie, po czym rozpoczęła tajne studia w SGGW prowadzone przez prof. dr Jana Rostafińskiego.
W konspiracji od 1942, początkowo należała do nieznanej jednostki wywiadowczej Armii Krajowej, w 1943 przeszła do Konfederacji Narodu. W marcu tego roku ukończyła kurs łączniczek bojowych, oraz awansowana została do stopnia kaprala podchorążego. Od maja 1943 do czerwca 1944 służyła jako łączniczka bojowa KN w oddziałach partyzanckich Uderzeniowych Batalionów Kadrowych. Utrzymywała łączność pomiędzy sztabem UBK i oddziałami partyzanckimi VIII UBK walczącymi na Podlasiu i ziemiach zabużańskiech. Po powrocie z partyzantki do Warszawy, prawdopodobnie w lipcu 1944 została przydzielona do batalionu "Miotła" z Kedywu Komendy Głównej AK. Była jedną z łączniczek dowódcy batalionu, kpt. "Niebory" (Franciszek Mazurkiewicz).
Ranna 11.08.1944 odłamkami pocisku artyleryjskiego na terenie garbarni Temler-Szwede. Po opatrzeniu powróciła do służby. 25.08.1944 zachorowała na czerwonkę, leczona w szpitalach polowych na Krzywym Kole i przy ul. Długiej 23 (Miodowa 23). Po nieudanej próbie przebicia do Śródmieścia, powróciła do szpitala raniona w piersi odłamkami granatu. Poległa podczas bombardowania w szpitalu polowym przy ul. Długiej 23.
Odznaczona: Krzyż Walecznych (dwukrotnie), Warszawski Krzyż Powstańczy.
Szczegóły
A27 4 26