Edmund Bakuniak

Wolyn
Wolyn
Położenie grobu: D16 - L12 - 6
Wolyn
Położenie groby oznaczone strzałką.

Edmund Henryk Bakuniak (ur. 24 maja 1923 w Podzamczu, zm. 22 sierpnia 2011) – żołnierz Armii Krajowej ps. Jeż, profesor nauk rolniczych o specjalności ochrona roślin, wieloletni pracownik naukowy Instytutu Przemysłu Organicznego.
Od 1942 roku organizuje pod kierunkiem kuzyna ppor. Józefa Malinowskiego „Ćwika” skup i naprawę broni dla samoobrony na Pańskiej Dolinie i dla organizującego się tam oddziału partyzanckiego AK „Łuna”.
Pańska Dolina była kolonią liczącą 40 gospodarstw polskich, 11 ukraińskich i 2 czeskie. Na stałe mieszkało w niej około 175 Polaków. Początki samoobrony w Pańskiej Dolinie sięgają przełomu 1942/1943 r., jednak w pełni ukształtowała się w maju 1943 r. po napadzie UPA na kolonię Wygoda i zabiciu w niej trzech Polaków. Dowódcą placówki został Albert Kozłowski – „Jastrząb”. Początkowo było kilkunastu obrońców kolonii, z czasem ich liczba wzrosła do 60. Zorganizowano system wart i patroli, miejscowość obwiedziono rowami strzeleckimi i bunkrami. Od sierpnia 1943 r. placówka miała też wsparcie oddziału partyzanckiego AK. UPA przeprowadziła cztery nieudane próby rozbicia Pańskiej Doliny. Ośrodek samoobrony w Pańskiej Dolinie w szczytowych okresach stanowił schronienie dla ok. 500 Polaków. Ośrodek przetrwał do lutego 1944 roku, tj. do zajęcia tych ziem przez Armię Czerwoną i rozbrojenia go przez władze sowieckie.
Edmund Bakuniak był następnie żołnierzem 1 kompanii I batalionu 24. Pułku Piechoty WDP AK, dowodzonej przez ppor. Wacława Korzeniowskiego ps. „Nałęcz”, miał stopień kaprala. Batalion powstał na bazie oddziału partyzanckiego „Łuna”.
W czerwcu 1944 roku próbował dostać się do rodziny mieszkającej w miejscowości Brody. Podczas drogi został zatrzymany przez patrol AK i po sprawdzeniu tożsamości przyjęty w skład zgrupowania AK rozlokowanego w Puszczy Solskiej, dowodzonego przez mjr. Edwarda Markiewicza ps. „Kalina”. Dostał przydział do kompanii sztabowej dowodzonej przez por. Edwarda Markiewicza ps. „Wojna”, został umundurowany w zrzutowy angielski mundur, przydzielony do obsługi brytyjskiego granatnika przeciwpancernego PIAT i przez miesiąc był ćwiczony w jego obsłudze. W czerwcu 1944 roku zgrupowanie „Kaliny” zostało otoczone przez Niemców, zginęła większość żołnierzy, w tym dowódcy. Edmund Bakuniak wraz z mieszkającym niedaleko żołnierzem z obsługi PIAT-a przez 3 doby ukrywał się w jeziorku na terenie Puszczy. Po zaprzestaniu obławy nocami dostał się do rodziny mieszkającej w Brodach.
Na początku lipca 1944 r. w tendrze przedostał się do Izbicy i został wcielony do dowodzonego przez Stefana Bakuniaka plutonu, wchodzącego w skład oddziału por. Józefa Śmiecha „Ciąga”, który z kolei wchodził w skład 9 Pułku Piechoty Ziemi Zamojskiej 27WDP AK. W oddziale tym służył do czasu wejścia Sowietów na tereny Lubelszczyzny, zapowiedzieli oni defiladę w Zamościu, na którą miały przybyć oddziały AK-owskie. Podczas drogi do Zamościa oddział „Ciaga” został otoczony przez sowieckie czołgi i rozbrojony. Żołnierze zostali rozpuszczeni do domów.
Tak się skończyła partyzancka epopeja Edmunda Bakuniaka.
Po powstaniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej był prezesem Okręgu Wołyńskiego.
Autor książek: Redaktor książki:
Wolyn Wolyn Wolyn

Zdjęcia

Zdjęcia pochodza z książki Edmunda Bakuniaka OSNOWA Zgrupowanie Pułkowe 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK

Wolyn
Komunia Święta w kościele w Radziwiłłowie (1934).
Edmund Bakuniak stoi w górnym rzędzie, trzeci od lewej, siostra Edmunda Danuta klęczy druga od prawej.

Wolyn
Edmund Bakuniak (pierwszy z lewej), na ostatnich wakacjach przed wojną w osadzie Wola Piłsudskiego w gronie osadniczej młodzieży

Wolyn
Edward Bakuniak (trzeci z prawej) w otoczeniu krewnych z rodziny Królikowskich oraz Adela Bakuniak „Addis Adeba” (druga z lewej), 1941 r.

Wolyn
Edmund Bakuniak oraz Zofi a Bakuniak „Bronka” (w środku), działaczka konspiracyjna w Zamościu i Hrubieszowie (WSK). Wieś Udrycze, pow. Zamość, 1941 r.

Wolyn
Danuta Bakuniak-Białachowska „Dzika”, siostra Edmunda Bakuniaka, łączniczka konspiracyjna w Dubnie.

Wolyn
Edmund Bakuniak wraz z Marszałkiem Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej Markiem Borowskim podczas odsłonięcia Pomnika Tragedii Wołyńskiej na Skwerze Wołyńskim w Warszawie, lipiec 2003 r. Pierwszy z lewej por. Ryszard Markiewicz „Mohort” z I bat. 43 pp. 27 WDP AK.

Wolyn

Wolyn


Edmund Bakuniak był darczyńcą pierwszego księgozbioru dla "Klubu Weterana Pod Kotwicą - znakiem Polskiego Państwa" otwartego w budynku PAST-y 26 września 2011r., w przeddzień 72 rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego.
Otwarcia Klubu dokonała żona Edmunda Bakuniaka.

Wolyn

Piśmiennictwo:
  1. http://27wdpak.btx.pl/index.php/odeszli-na-wieczna-warte/443-p-edmund-bakuniak
  2. https://www.youtube.com/watch?v=rKp03MFWfkk luty 2010
  3. https://www.fundacja-ppp.pl/images/pdf/111.pdf
  4. https://docplayer.pl/114089973-Nasze-sprawy-witamy-bardzo-serdecznie-uczestnikow-kolejnego-juz-vii-zjazdu-rodzin-osadnikow-wojskowych-i-cywilnych-kresow-wschodnich.html
  5. https://amp.pl.google-info.cn/search/1?kw=1&q=Edmund%20Bakuniak
  6. https://www.fundacja-ppp.pl/images/pdf/111.pdf
  7. https://www.youtube.com/watch?v=4d5UcCzEWhM&list=PL1D1B5A3249A30B0A&index=2
  8. https://armiakrajowa.org.pl/47-klub-weterana
Filmy z YouTube