Zygmunt Maguza (ur. 1925, zm. 18 marca 2018 roku), żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej ps. „Waleczny” oraz 1 i 2. Armii Wojska Polskiego, pionier Wojsk Rakietowych i Artylerii WOPK (pierwszy dowódca 4. doar OPK m. Baniocha od 1960 r.). Służbę w Wojsku Polskim zakończył w 1976 roku, w stopniu pułkownika.
Syn legionisty-osadnika wojskowego z Osady Chrynów na Wołyniu. W 1940 r. uniknął wywózki na Sybir. Ścigany przez nacjonalistów ukraińskich. Był świadkiem „krwawej niedzieli” 11 lipca 1943 r.
11 lipca 1943 roku w „krwawą niedzielę” z rąk ukraińskich bandytów zginęło na Wołyniu 40 członków bliższej i dalszej odziny Zygmunta Maguzy.
W 27 WDP AK w 2. kompanii I-go batalionu 23. pułku piechoty Zgrupowania „Osnowa”. Walczył z oddziałami OUN-UPA i Wehrmachtu. W kwietniu 1944 roku został awansowany do stopnia kaprala. Za poświęcenie i bohaterskie czyny, jakimi wykazał się w walkach w Lasach Szackich oraz uczestnictwo w ciężkich bojach Dywizji w okolicach Kowla, Lubomla, Włodzimierza Wołyńskiego i dwukrotne wyrwanie się z okrążenia niemieckiego, rozkazem Dowódcy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej z 2 maja 1944 roku, został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari.
Od 29 czerwca 1944 roku w 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Następnie przydzielony do 6. baterii 43 pułku artylerii lekkiej wchodzącego w skład 6. Brygady Artylerii Lekkiej 2. Dywizji Artylerii. Otrzymał awans na plutonowego i został dowódcą działonu. Brał udział w walkach na Wale Pomorskim (między innymi w okolicach Drawska, Złotowa, Piły, Łobzu, Mrzeżyna, Trzebiatowa i nad Odrą) oraz na Łużycach (forsowanie Nysy Łużyckiej, Werkirch, Budziszyn, Drezno). W pierwszych dniach maja 1945 roku odznaczony Krzyżem Walecznych.
Autor książki „Żołnierskie losy Wołyniaka”.
Zdjęcia