Halina Górka-GrabowskaGrabowska

Wolyn
Wolyn
D18 – LO1 - 09
Szlak Pamięci
Położenie grobu oznaczone strzałką

Halina Górka-Grabowska z domu Holc pseud. „Kreska”, „Katarzynka” (ur. 29 stycznia 1920 we Włodzimierzu Wołyńskim, zm. 11 maja 2022) – polska działaczka konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej oraz powojenna działaczka kombatancka, kapitan WP w stanie spoczynku, dama Orderu Virtuti Militari.
Ojciec był z zawodu zegarmistrzem, ale też naprawiał instrumenty muzyczne, głównie organy i trąbki. Matka podczas wojny polsko-bolszewickiej opiekowała się żołnierzami, uważała, że to jest jej obowiązek, również dlatego, że jej bracia byli legionistami.
W wieku 17 lat po złożeniu przysięgi została agentką wywiadu wojskowego, po wybuchu wojny wykonywała otrzymywane rozkazy.
W lipcu 1941 wstąpiła do Związku walki Zbrojnej, gdzie posługiwała się pseudonimami „Kreska” oraz „Katarzynka”.
Pierwsze zadania w konspiracji polegały na organizowaniu i wysyłaniu paczek dla osób wywiezionych na Syberię. Dostarczała także żywność do getta.
Była łączniczką plut. pchor. Władysława Siemaszko ps. „Wir”, Sylwestra Borkowskiego ps. „Biały” oraz Jana Kozińskiego ps. „Kosa”. Do jej obowiązków należało między innymi pozyskiwanie informacje o przemieszczaniu wojsk niemieckich, przenoszenie broni, meldunków, leków i środków opatrunkowych oraz prasy konspiracyjnej, a także organizacja dostaw zaopatrzenia dla oddziałów terenowych.
W sierpniu 1942 została aresztowana przez niemieckie władze okupacyjne i osadzona w więzieniu w Równem, skąd zwolniono ją w listopadzie tego samego roku.
Od stycznia 1944 oddelegowana była do oddziałów partyzanckich 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, gdzie pełniła funkcję szefa kancelarii 1. batalionu 23. pułku piechoty AK „Osnowa”. W maju 1944 wraz ze zgrupowaniem kpt. Kazimierza Rzaniaka ps. „Garda” przeszła linię frontu niemiecko-radzieckiego na rzece Prypeć.
Wstąpiła do 1. Armii Wojska Polskiego, gdzie została przydzielona do kompanii fizylierek, a następnie była telefonistką i lektorką w 5. pułku piechoty, uczyła polskich oficerów polskiego języka.
Z Wojska Polskiego została zwolniona ze względów zdrowotnych w sierpniu 1944.
W grudniu tego samego roku poślubiła kpt. Zygmunta Górkę-Grabowskiego ps. „Zając”.
Po wojnie pięć osób z rodziny Kreski zostało uwięzionych w więzienia na zamku w Lublinie, taka to była rodzina – co drugi służył w Armii Krajowej, niektórzy od 15. roku życia.
Od 15 listopada 1945 r. pracowała zawodowo jako księgowa w wielu przedsiębiorstwach i instytucjach na terenie Łodzi i Warszawy, m.in. w Centralnym Domu Dziecka przy ul. Brackiej 25, pracę zmieniała 13 razy.
W mieszkaniu w Warszawie odbywały się spotkania byłych partyzantów 27 WDP AK. Po wykryciu instalacji podsłuchowej w postaci drucianej siatki wszystkie drażliwe sprawy personalne, najgorsze i najcięższe tematy były omawiane w łazience. Z mieszkania wysyłano spisy, nazwiska, pseudonimy, pisane przez Kreskę maszynie.
W sierpniu 1980 r. przeszła na emeryturę.
Przez wiele lat była członkiem Zarządu Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, w ramach którego m.in. piastowała funkcję wiceprezesa (od listopada 2019 r.) i skarbnika.
Wybrane odznaczenia:
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2007)
  • Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
  • Krzyż Walecznych (Londyn 1949)
Wolyn


Wolyn


Zdjęcia

Wolyn

Wolyn
Halina Górka-Grabowska z mężem Zygmuntem w mieszkaniu w Warszawie

Wolyn


Dwa następne zdjęcia zostały zrobione przez Kazimierza Czagowca 11 lipca 2015 roku podczas uroczystości pod pomnikiem 27. WDP AK

Wolyn
Od prawej strony Halina Górka-Grabowska, Zdzisław Żurowski, Alicja Serkies

Wolyn
Od prawej strony prof. Władysław Filar, Halina Górka-Grabowska, Alicja Serkies, Zdzisław Żurowski

Wolyn
Halina Górka-Grabowska w Klubie Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari: "Najpierw rachunki. Proszę nie przeszkadzać"

Wolyn
Uroczystość z okazji 100. urodzin kpt. Haliny Górki-Grabowskiej w sali kolumnowej Hotelu Łazienkowskiego

Wolyn
Uroczystość pogrzebowa


Piśmiennictwo:
  1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Halina_G%C3%B3rka-Grabowska
  2. https://magazynterazpolska.pl/pl/a/wiezi-miedzy-ludzmi-przetrwaly-wojne
  3. https://kombatanci.gov.pl/pl/aktualno%C5%9Bci/2001-jubileusz-100-rocznicy-urodzin-damy-orderu-virtuti-militari-kpt-haliny-g%C3%B3rki-grabowskiej.html
  4. https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/listy/zyczenia-dla-pani-kapitan-haliny-gorki-grabowskiej,6137
  5. http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,540247,Halina-G%C3%B3rka-Grabowska-nekrolog.html
  6. https://www.kombatanci.gov.pl/pl/po%C5%BCegnania/3029-nekrolog-%C5%9Bp-kpt-haliny-g%C3%B3rki-grabowskiej.html
  7. https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/8716,List-od-Prezydenta-z-okazji-100-urodzin-kapitan-Haliny-Gorki-Grabowskiej.pdf