Stanisław Ostrowski

Położenie grobu: Powązki Stare 140 – 1 - 27
Stanisław Ostrowski ps. „Brzechwa” (ur. 22 listopada 1891 w Sławocie na Wołyniu, zm. 2 lipca 1974 w Warszawie) – filolog klasyczny, major Wojska Polskiego, od 1951 roku kierował studium języków obcych Wojskowej Akademii Technicznej.
Absolwent polskiego Gimnazjum św. Katarzyny w Petersburgu. W 1916 roku ukończył studia filologiczne na Uniwersytecie w Petersburgu, a w 1918 roku został kandydatem nauk historyczno-filologicznych. Od 1912 roku pracował jako nauczyciel, m.in. w Gimnazjum św. Katarzyny w Petersburgu. W 1919 dzięki wsparciu Maksyma Gorkiego zorganizował pierwszą placówkę Polskiego Czerwonego Krzyża dla polskich jeńców.
W 1920 roku powrócił do Polski i w 1921 roku podjął pracę w Gimnazjum im. Tadeusza Reytana, gdzie był zastępcą dyrektora oraz uczył greki i łaciny. Od 1920 roku pracował w Polskim Towarzystwie Filologicznym.
Na początku listopada dyrektor Józef Jaroszyński i jeden z nauczycieli zostali na aresztowani i osadzeni na Pawiaku.
Stanisław Ostrowski, przekazał księgozbiór szkolny, obejmujący sporo cennych pozycji, szcze-gólnie z zakresu literatury starożytnej, do pobliskiej Biblioteki Narodowej, ukrył we własnej willi na Malczewskiego sztandar, poumieszczał u rodziców niektórych uczniów część wyposażenia.
Po wyjściu z więzienia dyr. Jaroszyński zrezygnował z kierownictwa na rzecz prof. Ostrowskiego.
Stanisław Ostrowski w czasie okupacji niemieckiej prowadził tajne nauczanie.
W 1944 roku, jako major rezerwy „Brzechwa” zgłosił się ochotniczo do powstania warszawskiego, Został jednym z zastępców kwatermistrza Batalionu "Baszty" mjr. Władysława Banaszkiewicza ps. „Sław”. Od drugiej połowy sierpnia 1944 r. do końca powstania podlegał bezpośrednio ppłk. Danielowi Kamińskiemu ps. "Daniel", komendantowu „Baszty”.
Po upadku powstania i pobycie w obozie przejściowym w Pruszkowie Ostrowski zajmował się tajnym nauczaniem w Piotrkowie Trybunalskim i jego okolicach.
W marcu 1945 roku powrócił do Warszawy i zajął się organizacją Gimnazjum im. T. Reytana w jego dawnej siedzibie na Rakowieckiej 23. Organizował też filię Gimnazjum im. T. Reytana w Skolimowie i w Konstancinie. Został dyrektorem Liceum im. T. Reytana.
Dyrektor był niskiego wzrostu, więc jak mówił do uczniów na korytarzu, to oni brali go na ręce i z rąk ich jak z trybuny mówił, żeby go było słychać. W szkole nauczycielką niemieckiego była jego żona Klara Ostrowska, a ich jedyna córka Wanda była uczennicą - zrobiła maturę w czterdziestym ósmym roku.
w lipcu 1950 roku po trzydziestu latach nieprzerwanej pracy Ostrowski został nagle odwołany ze stanowiska dyrektora Liceum im. T. Reytana przez kuratora Okręgu Szkolnego Warszawskiego przy milczącej aprobacie Ministerstwa Oświaty. Powodem było "związanie z ideami Armii Krajowej i Szarych Szeregów". Sprawą tą zajęła się po roku 1956 Wojewódzka Komisja Rehabilitacyjna dla Nauczycieli w Mieście Stołecznym Warszawie, która w styczniu 1958 r. stwierdziła, że zwolnienie go „było wielką krzywdą wyrządzoną jemu samemu, szkole i młodzieży”.
Po zwolnieniu prowadził zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim w Katedrze Filologii Klasycznej.
W latach 1951-1969 Kazimierz Ostrowski kierował Katedrą, a następnie Studium Języków Obcych Wojskowej Akademii Technicznej, w której wykładał jęz. rosyjski. W roku 1966 uzyskał tytuł profesora kontraktowego WAT, co było równoznaczne z tytułem profesora nadzwyczajnego. Był autorem następujących skryptów wydanych w WAT:

• Krótka gramatyka rosyjska, Warszawa 1955
• Ćwiczenia gramatyczne z języka rosyjskiego, Warszawa 1957
• Materiały do nauczania języka rosyjskiego, Warszawa 1957

Uczył też łaciny i rosyjskiego na Akademii Teologii Katolickiej.
Członek honorowy Polskiego Towarzystwa Filologicznego.
Autor podręczników do nauki łaciny.

W grudniu 1969 r. prof. Ostrowski przeszedł na emeryturę, nie była to jednak rezygnacja z aktywnej działalności pedagogicznej. W dalszym ciągu, mimo pogarszającego się stanu zdrowia, prowadził wykłady zlecone i ćwiczenia na Wydziale Filologicznym oraz w Katedrze Pedagogiki i Studium Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Udzielał się również w Zarządzie Stowarzyszenia Autorów i Kompozytorów ZAIKS.
Piśmiennictwo:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Ostrowski_(nauczyciel)
2. H. Żuberek, Stanisław Ostrowski (1891-1974), w: Vita memoriae, magistra vitae Nauczanie języków klasycznych i kultury antycznej w gimnazjum i liceum państwowym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, red. B. Brzuska, Warszawa 2005, s.109-121 (rozdział udostępniony przez Bibliotekę Instytutu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego)
3. https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/renata-barbara-seidler-hollender,3409.html

Mapka z położeniem grobu Powązki Stare 140