SZLAK PAMIĘCI NA POWĄZKACH WOJSKOWYCH
PUNKT 4
Kwatera żołnierzy i ofiar cywilnych Powstania Warszawskiego
Napis na tablicy:
Na podstawie protokołów ekshumacyjnych Polskiego Czerwonego Krzyża ustalono tożsamość prawie 270 osób.
Wśród nich są żołnierze Armii Krajowej walczący w Powstaniu Warszawskim oraz cywilne ofiary niemieckiego terroru, w tym duża liczba kobiet i dzieci.
W czasie okupacji, a szczególnie powstania warszawskiego, znaczna cześć ofiar nie została pochowana na cmentarzach, z uwagi na toczące się walki. Do pochówków wykorzystywano każdy skrawek zieleni, trawniki, parki, podwórza, rowy przeciwpancerne. Do zwłok dołączano pojemnik (najczęściej butelkę) z informacjami, takimi jak imię, nazwisko, adres zamieszkania, rok urodzenia.
Jak tylko wojska radzieckie i polskie weszły do Warszawy w 1945 roku, to w ciągu kilku dni Czerwony Krzyż zaczął akcję chowania zwłok – bo bardzo dużo zwłok leżało na ulicach. Pracownicy PCK robili to bardzo dokładnie i systematycznie, prowadzili dokumentację. Było kilkanaście ekip, każda miała swój teren; jeżeli znaleźli zwłoki, to sprawdzali, czy są jakieś dokumenty, ewentualnie opisywali wygląd zwłok, żeby ułatwić późniejszą identyfikację.
Wielu świadków tamtych wydarzeń twierdzi, że pod osłoną panującego chaosu dochodziło do porywania ciał i celowego zafałszowywania tożsamości poległych.
Pod adresem: https://www.warszawa.ap.gov.pl/wyszukiwarki/ekshumacje/index.html znajduje się wyszukiwarka dotycząca osób, których ciała zostały ekshumowane na terenie Warszawy w latach 1945-1947:
Podstawą wyszukiwarki jest baza danych zawierająca 15163 imion i nazwisk oraz sygnatury. Część wpisów zawiera tylko fragmenty nazwisk, same imiona lub pseudonimy. W pole wyszukiwania zatem można wpisać dowolny ciąg znaków.
Ekshumowane w latach 1945–1947 ciała powstańców i osób cywilnych pogrzebanych na terenie miasta w czasie powstania warszawskiego przenoszono także na Powązki Wojskowe. Przykłady takiego postępowania podano poniżej.
Źródła:
http://ekartkazwarszawy.pl/kartka/powojenne_ekshumacje/
https://www.warszawa.ap.gov.pl/wyszukiwarki/ekshumacje/index.html
https://mitologiawspolczesna.pl/warszawa-po-powstaniu/
Andrzej Kwitliński
Położenie grobu: kwatera A24, rząd 11, miejsce 5
Andrzej Kwitliński urodził się 18 lutego 1924 roku we Włocławku jako szóste dziecko Stefana i Stanisławy z Turajskich. Uczęszczał do Gimnazjum im. ks. Jana Długosza do wybuchu II wojny światowej. Z grupą kolegów pod opieką wychowawcy ks. Piotra Tomaszewskiego uciekał przed najazdem hitlerowców do Warszawy, lecz z powodu odciętej drogi i silnych nalotów musieli wrócić do Włocławka.
Podczas okupacji zaczął pracować w dawnej Fabryce Kafli swojego ojca, przejętej przez Niemca, jako robotnik. Należał do podziemnej organizacji wojskowej i gdy ją wykryto, i zaczęły się aresztowania, uciekł przez zieloną granicę do Gubernatorstwa. Dostał się do Warszawy w 1941 roku i tułał się po znajomych, doraźnie zarabiając na utrzymanie. W Warszawie uczęszczał do tajnego gimnazjum, gdzie dostał maturę jeszcze przed wybuchem powstania.
Należał do batalionu Parasol, w stopniu kaprala, pod pseudonimem „Bruzda”. Podczas powstania był początkowo na Woli, następnie na Starówce. Poległ 27 sierpnia 1944 roku podczas nalotu. W nocy był na barykadzie, o godz. 6 poszedł się przespać, a o 7 został zasypany gruzem prawego skrzydła pałacu Krasińskich. Zginął mając 20 lat.
W roku 1945, po odgruzowaniu stolicy, nastąpiła ekshumacja zwłok i został przeniesiony na cmentarz wojskowy, na Powązki, gdzie jest pochowany w kwaterze batalionu Parasol, przed pomnikiem AK. Andrzej Kwitliński należał do Harcerstwa Polskiego i pośmiertnie otrzymał stopień podharcmistrza.
Źródła:
https://pomniki.wloclawek.pl/2017/06/09/pomnik-pamieci-harcerzy-szarych-szeregow/
https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/andrzej-kwitlinski,26419.html
Karol Kryński
Położenie grobu: kwatera A21, rząd 6, miejsce 2
Karol Kryński ps. Waga (ur. 13 kwietnia 1900 w Warszawie, zm. 5 sierpnia 1944 tamże) – polski malarz awangardowy, uczestnik wojny 1920, kapitan rezerwy. Podczas powstania warszawskiego dowódca III batalionu Oddziałów Wojskowych Powstańczego Pogotowia Socjalistów im. Stefana Okrzei.
Trzeciego dnia powstania, został ciężko ranny w czasie obrony barykady przy skrzyżowaniu ul. Wolskiej i ul. Młynarskiej. Zmarł 5 sierpnia z odniesionych ran, w szpitalu Karola i Marii Szlenkierów przy ul. Leszno 136. Rozkazem dowódcy AK nr 424 z 18 września 1944, odznaczony pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari „za wyjątkową odwagę osobistą i dodatni wpływ na otoczenie podczas walk”.
W 1946 został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Kry%C5%84ski
Stanisław Kuśpit
Położenie grobu: kwatera A27, rząd 10, miejsce 16
Plut. pchor./ppor. Stanisław Kuśpit "Kruk" (ur. 8 maja, zm. 21 września 1944 roku).
Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku w 28 Pułku Artylerii Lekkiej, uczestniczył w obronie Twierdzy Modlin, kończąc działania bojowe 29 września. Po kapitulacji twierdzy przebywał w niewoli w Stalagu IX, zwolniony 1.lipca 1940 roku do Urzędu Pracy.
Żołnierz Armii Krajowej, II pluton kompanii ochrony Sztabu Obszaru Warszawskiego AK "Koszta".
Ciężko ranny w głowę 7 września 1944 roku, zmarł 21 września 1944 roku.
Pochowany został tymczasowo na ul. Zgoda 11, na placu przed budynkiem Banku Towarzystw Spółdzielczych (Dom "Pod Orłami").
Po wojnie ekshumowany na Powązki Wojskowe, poległego rozpoznała żona, Janina Kuśpit.
Źródła:
https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/stanislaw-kuspit,26075.html https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompania_Koszta
Groby załogi samolotu PLL, ofiar katastrofy w Lesie Kabackim 9 maja 1987 roku
Katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim – wypadek lotniczy samolotu pasażerskiego Ił-62M SP-LBG "Tadeusz Kościuszko" Polskich Linii Lotniczych LOT, który wydarzył się 9 maja 1987 roku o godzinie 11:12:13 podczas lotu nr LO 5055 na trasie Warszawa–Nowy Jork, po awarii silników w okolicach Grudziądza, samolot zawrócił do Warszawy i w trakcie podchodzenia do lądowania awaryjnego na Okęciu rozbił się w Lesie Kabackim.
Zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie: 172 pasażerów oraz 11 członków załogi.
Pod względem liczby ofiar jest to największa katastrofa lotnicza w historii polskiego lotnictwa.
Pochowani członkowie załogi:
- Zygmunt Pawlaczyk - I pilot, dowódca załogi statku powietrznego,
- Leopold Karcher - II pilot,
- Lesław Łykowski - nawigator samolotu,
- Leszek Bogdan - radiooperator,
- Wojciech Kłossek - mechanik pokładowy,
- Ryszard Chmielewski - instruktor mechanik pokładowy,
- Maria Berger-Senderska - instruktorka stewardes,
- Hanna Chęcińska - starsza stewardesa,
- Małgorzata Ostrowska - stewardesa,
- Jolanta Potyra - stewardesa,
- Beata Płonka - młodsza stewardesa.
Zygmunt Pawlaczyk
Pozostali członkowie załogi
Źródło: https://www.polot.net/pl/tragedia_il_62_m_sp_lbg_w_dniu_9_05_1987 r.
Zygmunt Pawlaczyk
Zygmunt Pawlaczyk (ur. 19 kwietnia 1928 w Skalmierzycach, zm. 9 maja 1987 w Warszawie) – pilot wojskowy od 1951 roku, od 1955 roku w Polskich Liniach Lotniczych LOT (PLL LOT).
Na początku lat pięćdziesiątych XX wieku uzyskał uprawnienia na dwupłatowe samoloty Po-2.
W 1955 podjął pracę w PLL LOT i po ukończeniu kolejnego kursu został pilotem cywilnym. Brał udział w akcji opylania lasów w Bułgarii w 1956.
Szczeble uprawnień lotniczych:
Szczegóły
Na początku lat pięćdziesiątych XX wieku uzyskał uprawnienia na dwupłatowe samoloty Po-2.
W 1955 podjął pracę w PLL LOT i po ukończeniu kolejnego kursu został pilotem cywilnym. Brał udział w akcji opylania lasów w Bułgarii w 1956.
Szczeble uprawnień lotniczych:
- 1956 – licencja pilota sportowego na wszystkie samoloty wielosilnikowe
- 1957 – uprawnienia na samoloty serii Li-2
- 1958 – uprawnienia na samoloty serii Ił-14
- 1960 – licencja nawigatora lotniczego I klasy i mechanika pokładowego
- 1963 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-14 i uprawnienia radiotelegrafisty w służbie lotniczej
- 1966 – uprawnienia na samoloty serii Ił-18
- 1975 – uprawnienia na samoloty serii Ił-62
- 1978 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-62
Szczegóły
Spośród 183 ofiar katastrofy zidentyfikowano 121 osób. Zostały pochowane – zgodnie z wolą rodzin – na cmentarzach w rodzinnych miejscowościach. Pozostali spoczęli we wspólnej mogile na cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie w kwaterze E XVIII 1.
Położenie grobów
Zygmunt Pawlaczyk I pilot (pochowany na Powązkach Starych)
B. Leopold Karcher II pilot
C. Lesław Łykowski nawigator samolotu
D. Leszek Bogdan radiooperator
E. Wojciech Kłossek mechanik pokładowy
F. Ryszard Chmielewski instruktor mechanik pokładowy
G. Maria Berger-Senderska instruktorka stewardes
H. Hanna Chęcińska starsza stewardesa
I. Małgorzata Ostrowska stewardesa
J. Jolanta Potyra stewardesa
K. Beata Płonka młodsza stewardesa
W momencie przelotu nad miejscowością Warlubie, przy prędkości 815 km/h i na wysokości 8200 metrów, o godzinie 10:41 załoga samolotu stwierdziła utratę hermetyczności (dekompresję) kadłuba oraz utratę dwóch silników i pożar samolotu.
Kapitan Pawlaczyk zgłosił sytuację awaryjną do stanowiska kontroli żeglugi powietrznej i podjął decyzję o, zawróceniu i skierowaniu samolotu do Warszawy. W trakcie manewru zawracania stwierdzono nieprawidłowe działanie steru. O godzinie 10:44 sygnalizacja samolotu wskazała ugaszenie pożaru silnika i rozpoczęto przygotowanie do zrzutu paliwa.
Końcowa faza podchodzenia samolotu do lądowania awaryjnego rozpoczęła się o godzinie 11:08.
W ostatniej fazie lotu rozprzestrzenianie pożaru na pokładzie samolotu było coraz większe. Pożar był widoczny dla świadków obserwujących samolot z ziemi. Ogień uszkodził układ sterowania trymerem, co spowodowało, że samolot leciał niejednostajnie – na przemian opadając i wznosząc się.
O godzinie 11:12 z prędkością wynoszącą ok. 470 km/h zaczął ścinać pierwsze drzewa Lasu Kabackiego.
W wyniku uderzenia samolotu w drzewa i ziemię nastąpiła całkowita dezintegracja jego konstrukcji. Fragmenty samolotu zostały rozrzucone na przestrzeni około 370 metrów. Pozostałe w zbiornikach paliwo zapaliło się i w miejscu katastrofy wybuchł pożar.
Pierwotną i główną przyczyną katastrofy były wady konstrukcyjno - technologiczne silnika.
Katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim
Pomnik "Chwała Lotnikom Polskim"
28 sierpnia 2018 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie odsłonięto pomnik „Chwała Lotnikom Polskim”. Wydarzenie to uświetniło obchody Święta Lotnictwa Polskiego, przypadającego w rocznicę zwycięstwa kpt. pil. Franciszka Żwirki i inż. pil. Stanisława Wigury w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge w 1932 roku.
Na uroczystości na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach przybyli prezydent RP Andrzej Duda, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i licznie zgromadzeni przedstawiciele środowisk wojskowych, weterani i czynnie służący. Za ich służbę w swoim przemówieniu dziękował prezydent.
Ponadto głos zabrali minister Mariusz Błaszczak, przedstawiciel Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej gen. broni pil. Jerzy Gotowała oraz st. kpr. podchorąży Mateusz Piechowski, przedstawiciel młodego pokolenia lotników-studentów z Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. List od premiera Mateusza Morawieckiego odczytał szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk.
Źródło: https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/56935,Odsloniecie-pomnika-Chwala-Lotnikom-Polskim-na-Powazkach-Warszawa-28-sierpnia-20.html
Na cmentarzu jest pochowanych wielu pilotów.
W opisach innych miejsc podano już informacje o następujących:
- Piloci polegli we wrześniu 1939
- Stanisław Skalski
- Piloci i załogi samolotów PLL LOT, którzy zginęli w katastrofach
Franciszek Hynek
Położenie grobu: kwatera B II 28, rząd 1, miejsce 14
Franciszek Hynek (ur. 1 grudnia 1897 w Krakowie, zm. 8 września 1958 w Szatarpach) – major pilot balonowy Wojska Polskiego, dwukrotny zdobywca Pucharu Gordona Bennetta w 1933 i 1934 - Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych, zwycięstwo po uzyskaniu najdalszej odległości od miejsca startu i lądowania.
W latach 1926–1939 pełnił służbę w 2 batalionie balonowym w Legionowie. Po wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję komendanta zorganizowanego w ramach Organizacji Wojskowej „Wilki” – pułku Warszawa–Północ. Był członkiem ZWZ i AK. W połowie 1942 powierzono mu funkcję komendanta Bazy Lotniczej „Łużyce”. Został aresztowany przez Niemców 19 maja 1944 i osadzony na Pawiaku, a po 8 tygodniach odesłany do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen. Później przebywał jeszcze w obozach Fünfteichen, Dora i Bergen-Belsen.
Po wojnie zajmował się popularyzacją lotnictwa w Polsce.
Zginął podczas przewożenie balonem listów w rocznicę Święta Lotnictwa 7 września 1958 - balon zahaczył o linię wysokiego napięcia przechodzącą przez las. Doszło do zapalenia powłoki balonu i eksplozji.
Szczegóły
Tomasz Turbiak
Położenie grobu: kwatera A17, rząd 1, miejsce 25
Tomasz Turbiak (ur. 18 listopada 1895 w Mokoszynie, zm. 5 września 1937 w Warszawie) – podpułkownik pilot obserwator inżynier Wojska Polskiego, członek Komisji Odznak Polowych, pierwszy dyrektor PLL LOT.
24 maja 1920 roku jako pierwszy wykrył i rozpoznał silne ugrupowania 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego zgromadzone w strefie przyfrontowej.
25 lipca 1920 roku, w załodze z Władysławem Kalkusem, przeprowadzał ataki na oddziały Armii Czerwonej pod Toporowem.
W czasie walk toczonych w dniach 17–19 września 1920 roku wyróżnił się podczas ataków z niskiej wysokości na oddziały nieprzyjaciela. 19 września przeprowadził ataki na kawalerię pod wsią Zwrotowo, czym zmusił ją do wycofania i ułatwił zajęcie tej miejscowości polskim oddziałom.
1 stycznia 1929 roku został pierwszym dyrektorem Polskich Linii Lotniczych LOT.
23 kwietnia 1934 objął stanowisko dyrektora Departamentu Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji.
Odznaczony m.in.: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Walecznych – (czterokrotnie).
Szczegóły
Wacław Makowski
Położenie grobu: kwatera C18 C20, rząd 1, miejsce 1/2/3
Wacław Makowski h. Jelita (ur. 30 października 1897 w Jelcu w Rosji, zm. 11 czerwca 1986 w Manchesterze w stanie Massachusetts) – polski lotnik, pułkownik pilot Wojska Polskiego, inżynier, dyrektor Polskich Linii Lotniczych LOT, pierwszy dowódca 300 dywizjonu bombowego „Ziemi Mazowieckiej”.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej w sierpniu 1920 r. odznaczył się atakami szturmowymi przy wspieraniu przeprawy polskiej kawalerii przez Niemen.
Od 1925 roku kontrolował produkcję samolotów, oraz pełnił funkcję pilota doświadczalnego.
W latach 1925–1939 brał udział w licznych wizytach zagranicznych polskich samolotów wojskowych oraz czynnie działał w lotnictwie sportowym.
W styczniu 1930 r. przyjął propozycję kierowania Polskimi Liniami Lotniczymi LOT, w których pełnił funkcję dyrektora do marca 1939 r.
W marcu 1939 r. został powołany do wojska na funkcję zastępcy dowódcy Lotnictwa do spraw technicznych z zadaniem nadzoru nad przemysłem lotniczym. Oddelegowany do Wielkiej Brytanii współorganizował zakup samolotów bojowych.
1 lipca 1940 r. został dowódcą pierwszego polskiego dywizjonu lotniczego w Wielkiej Brytanii – 300 dywizjonu bombowego „Ziemi Mazowieckiej”. Latał również operacyjnie dowodząc m.in. pierwszemu polskiemu zgrupowaniu bombowemu, które zbombardowało 23 marca 1941 r. Berlin. Dywizjonem dowodził do 18 lipca 1941 r., gdy został polskim komendantem stacji lotniczej RAF Lindholme – bazy polskich dywizjonów bombowych 304 i 305.
Kilka lat po wojnie porzucił lotnictwo. Zamieszkał w Nottingham i zajął się wytwarzaniem wyrobów ze srebra oraz hodowlą pieczarek, co stało się źródłem utrzymania jego i rodziny.
Odznaczenia: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921” po raz pierwszy, Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku” po raz pierwszy, drugi i trzeci.
Szczegóły
Wacław Król
Położenie grobu: kwatera C30, rząd 10, miejsce 32
Wacław Szczepan Król (ur. 25 grudnia 1915 we wsi Krakówka koło Sandomierza, zm. 15 czerwca 1991 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, as myśliwski, kawaler Orderu Virtuti Militari, publicysta i historyk lotnictwa.
We wrześniu 1939 roku zestrzelił 2 samoloty niemieckie.
Podczas kampanii francuskiej zestrzelił na pewno 2 samoloty niemieckie.
W trakcie bitwy o Anglię oraz walk w Libii i Tunezji zestrzelił 6 samolotów niemieckich.
W październiku 1943 roku został mianowany dowódcą 302 dywizjonu myśliwskiego.
Wacław Król wykonał 286 lotów bojowych, zestrzelił na pewno 9 i prawdopodobnie 3 nieprzyjacielskie samoloty oraz uszkodził 4.
26 października 1947 powrócił do kraju i pracował jako sprzedawca. Rok później podjął pracę w PLL LOT jako dyżurny ruchu. W 1949 roku został zwolniony z pracy z powodów politycznych. Kupił ciężarówkę i założył małą firmę przewozową.
19 stycznia 1957 został powołany do Dowództwa Lotnictwa Operacyjnego. W 1957 roku przeszkolił się na odrzutowcach w Oficerskiej Szkole Lotniczej nr 5 w Radomiu. W lipcu 1958 został awansowany do stopnia podpułkownika, 28 września 1965 roku został mianowany pułkownikiem.
Autor wielu książek o tematyce historyczno-lotniczej, m.in.: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945, Walczyłem pod niebem Europy i Afryki, Walczyłem pod niebem Francji.
Odznaczony m.in.: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Walecznych – (czterokrotnie).
Szczegóły
Roman Paszkowski
Położenie grobu: kwatera D6, rząd 2, miejsce 39
Roman Wincenty Paszkowski (ur. 19 lipca 1914 w Gułowie w woj. lubelskim, zm. 16 sierpnia 1998 w Katowicach) – generał broni pilot Wojska Polskiego, oficer WP od 1936, uczestnik wojny obronnej 1939, dwukrotnie ranny podczas walk, jeniec niemieckich oflagów (1939–1945), więzień okresu stalinowskiego (1951–1955), dowódca 1 Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1959–1962), dowódca Wojsk Obrony Powietrznej Kraju (1967–1976), ambasador PRL w Angoli (1976–1980), wojewoda katowicki (1981–1985), przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (1985–1990), poseł na Sejm PRL IX kadencji, prezes Klubu Generałów WP.
W okresie okupacji był osadzony w Oflagu II C w Woldenbergu; uczestniczył w obozowym ruchu oporu organizowanym przez Armię Krajową.
W styczniu 1951 został bezpodstawnie aresztowany przez Informację Wojskową pod zarzutem szpiegostwa na rzecz państw zachodnich; przez 4 lata śledztwa był poddawany presji fizycznej i psychicznej, przebywał w pojedynczej celi, bez kontaktu z rodziną i możliwości odbywania spacerów. W lutym 1955 umorzono prowadzone przeciwko niemu śledztwo z powodu braku dowodów winy i uwolniono.
Od 1957 służył w Wojskach Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju, przyczynił się do znaczącego rozwoju tych wojsk.
Łącznie służył w Wojsku Polskim przez 57 lat (z pięcioletnią przerwą związaną z aresztowaniem w czasach stalinowskich), z czego aż 25 lat w stopniu generalskim.
Szczegóły
Andrzej Marian Abłamowicz
Położenie grobu: kwatera C12, rząd 6, miejsce 4
Andrzej Marian Abłamowicz (ur. 15 maja 1929 w Krakowie, zm. 2 marca 1985 w Warszawie) – polski inżynier, lotnik cywilny, pilot doświadczalny.
Od 1938 roku zajmował się modelarstwem lotniczym.
Podczas wojny służył przy tym w Armii Krajowej jako łącznik.
W 1947 odbył przeszkolenie w pilotażu samolotowym w Cywilnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej. W tym roku nabył tymże uprawnienia instruktora szybowcowego.
W 1955, jako jeden z nielicznych pilotów cywilnych przeszedł przeszkolenie na odrzutowych samolotach myśliwskich Jak-17U, Jak-23, MiG-15, MiG-17 i ich polskich wersjach pochodnych Lim oraz na bombowcu Ił-28[1]. Nabył stopniowo uprawnienia na wszystkie samoloty. Oblatał on jako pierwszy m.in. prototypy TS-8 Bies (1955) i TS-11 Iskra (1960) oraz jedynego polskiego czterosilnikowego samolotu komunikacyjnego MD-12 (1959). Oblatywał samoloty będące na wyposażeniu PLL LOT, miał uprawnienia egzaminatora. Prowadził (wraz z Ludwikiem Natkańcem) międzynarodowe próby homologacyjne radzieckich samolotów pasażerskich Tu-134 i Jak-40.
W dziedzinie sportu lotniczego, w 1957 uzyskał na samolocie TS-8 Bies dwa rekordy świata w sporcie lotniczym (wysokości lotu i odległości lotu w obwodzie zamkniętym) i 2 rekordy szybkości wznoszenia na samolocie odrzutowym Jak-23, a kolejny rekord świata prędkości lotu w obwodzie zamkniętym na TS-11 Iskra w 1964.
W czasie swego życia latał na 152 typach szybowców, samolotów i śmigłowców, wykonując loty na prawie wszystkich zbudowanych w Polsce typach samolotów i szybowców oraz wielu zagranicznych. Wylatał w sumie 8103 godziny.
Szczegóły
Benedykt Dąbrowski
Położenie grobu: kwatera II B 28, rząd 9, miejsce 12
Benedykt Dąbrowski (ur. 14 sierpnia 1920 w Bydgoszczy, zm. 22 maja 1962 w Krakowie) – polski pilot wojskowy, uczestnik II wojny światowej.
Absolwent Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy (przeniesionej w 1938 do Krosna) i Wyższej Szkoły Pilotażu Myśliwskiego w Grudziądzu. W 1939 roku otrzymał przydział do 114 eskadry myśliwskiej.
We wrześniu 1939 roku wykonał w sumie 17 lotów bojowych i brał udział w 11 walkach powietrznych.
Latem 1942 r. wstąpił w szeregi Armii Krajowej pod pseudonimem „Balbo”. W listopadzie 1943 roku zorganizował Konspiracyjną Szkołę Małoletnich Lotnictwa, 12 osobową grupę młodych ludzi, których uczył lotnictwa.
23 stycznia 1945 dowodził oddziałem, który w ramach akcji "Alicja" opanował lotnisko w Bydgoszczy i później przekazał je Rosjanom.
Zatrudniony w PLL LOT - latał jako pilot samolotów pasażerskich. Do 1948 był komendantem portu lotniczego na Okęciu.
Aresztowany w lipcu 1950 roku i skazany za 7 lat. Więzienie opuścił w 1955. Pracował w budownictwie. W lutym 1958 roku zrehabilitowany i ponownie zatrudniony w PLL LOT.
Szczegóły 1
Szczegóły 2
Mieczysław Pawlikowski
Położenie grobu: kwatera D12,rząd 2, miejsce 2
Mieczysław Pawlikowski (ur. 9 stycznia 1920 w Żytomierzu, zm. 23 grudnia 1978 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, reżyser, sierżant bombardier Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Podczas II wojny światowej był bombardierem w polskich dywizjonach 300 i 301. Łącznie wykonał 29 lotów bojowych. Po zestrzeleniu i awaryjnym lądowaniu samolotu Halifax Mk II we Francji załoga przedostała się przez Pireneje do Gibraltaru.
W Anglii rozpoczął działalność artystyczną, a także był lektorem i spikerem polskich audycji radia BBC. W latach 1943–1944 występował w zorganizowanej przez por. Leopolda Skwierczyńskiego Lotniczej Czołówce Teatralnej.
W sierpniu 1945 wrócił do Polski. Występował w teatrach w Kielcach, ale przede wszystkim w teatrach warszawskich: Klasycznym, Powszechnym, Narodowym, Ateneum, Współczesnym, Syrena, Polskim i Nowym. W 1950 zadebiutował w filmie Warszawska premiera w reżyserii Jana Rybkowskiego. Popularność przyniosła mu rola Zagłoby w Panu Wołodyjowskim i w serialu Przygody pana Michała, jak również prowadzenie Podwieczorku przy mikrofonie.
Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.
Szczegóły
Wacław Nycz
Położenie grobu: kwatera G III tuje, miejsce 18
Wacław Nycz (ur. 19 kwietnia 1954 w Łańcucie, zm. 17 kwietnia 2013 w Warszawie) – polski pilot samolotowy sportowy i lotnictwa komunikacyjnego, od 1998 r. pracował jako pilot liniowy w PLL LOT.
Wielokrotny medalista mistrzostw świata: 3-krotnie złoty (1985, 1987, 1992) i brązowy (1994) indywidualnie oraz Europy w samolotowym lataniu precyzyjnym: 2-krotnie złoty (1988, 1991) indywidualnie oraz wielokrotnie drużynowo. Indywidualny wicemistrz świata z 1988 roku (razem z Marianem Wieczorkiem oraz brązowy medalista z 1986 roku (także z M. Wieczorkiem) w lataniu rajdowym, drużynowy mistrz świata w lataniu rajdowym (1988).
Zginął 17 kwietnia 2013 roku w wypadku samochodowym w Warszawie.
Szczegóły
Marek Szufa
Położenie grobu: kwatera G III tuje, miejsce 17
Marek Franciszek Szufa (ur. 7 lutego 1954 w Namysłowie, zm. 18 czerwca 2011 w Płocku) – polski pilot samolotowy i szybownik.
Był kapitanem Polskich Linii Lotniczych LOT, w których pracował od 1979 r., latając na różnego typu samolotach, w tym na Boeingach 767. Na swoim koncie miał ponad 20 tysięcy godzin spędzonych za sterami samolotów.
Największe sukcesy sportowe osiągnął w szybowcowej akrobacji, był drugim wicemistrzem świata i wieloletnim członkiem kadry narodowej. Był również wielokrotnym wicemistrzem Polski w akrobacji samolotowej oraz wielokrotnym mistrzem Polski w modelarstwie lotniczym, w klasie F4G.
Wielokrotnie uczestniczył w pokazach lotniczych. Zginął tragicznie 18 czerwca 2011 r. podczas V Płockiego Pikniku Lotniczego. Jego samolot, Christen Eagle II (nr rej.: N54CE), po wykonaniu kilku figur akrobacyjnych na niskiej wysokości, rozbił się na Wiśle, uderzając w lustro wody.
Szczegóły
Groby sportowców i działaczy
A - Stanisław Paszczyk
B - Jerzy Kulej
C - Piotr Nurowski
D - Irena Szewińska
Stanisław Paszczyk
Położenie grobu: kwatera G, rząd Tuje, miejsce 3
Stanisław Stefan Paszczyk (ur. 16 kwietnia 1940 w Pruszkowie, zm. 12 listopada 2008 w Warszawie) – polski działacz sportowy, w latach 1997–2005 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, szef Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki (1993–1997), trener lekkoatletyczny, poseł na Sejm RP dwóch kadencji (1993–2001), ambasador RP w Argentynie i Paragwaju. Szczegóły
Jerzy Kulej
Położenie grobu: kwatera G, rząd Tuje, miejsce 4
Jerzy Zdzisław Kulej (ur. 19 października 1940 w Częstochowie, zm. 13 lipca 2012 w Warszawie) – polski bokser, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm RP IV kadencji. Szczegóły
Piotr Nurowski
Położenie grobu: kwatera G, rząd Tuje, miejsce 10
Piotr Jan Nurowski (ur. 20 czerwca 1945 w Sandomierzu, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski działacz sportowy i społeczny, przedsiębiorca, od 2005 do 2010 prezes PKOl. Szczegóły
Irena Szewińska
Położenie grobu: kwatera G, rząd Tuje, miejsce 39
Irena Kirszenstein-Szewińska (ur. 24 maja 1946 w Leningradzie, zm. 29 czerwca 2018 w Warszawie ) – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegach sprinterskich i skoku w dal, a po zakończeniu kariery działaczka krajowych i międzynarodowych organizacji sportowych; dama Orderu Orła Białego.
Należała do najbardziej utytułowanych polskich sportowców i najwybitniejszych lekkoatletek w historii: stawała na podium na czterech kolejnych igrzyskach olimpijskich. Siedmiokrotna medalistka igrzysk olimpijskich (3 medale złote, 2 srebrne i 2 brązowe) oraz szesnastokrotna medalistka mistrzostw Europy (10 medali na otwartym stadionie i 6 w hali). Wielokrotna reprezentantka Polski w meczach międzypaństwowych i Pucharze Europy. W latach 1965–1979 zdobyła 24 medale mistrzostw Polski w biegu na 100 metrów, 200 metrów, 400 metrów, w sztafecie 4 × 100 metrów oraz w skoku w dal.
W 1974 agencja prasowa United Press International wybrała ją najlepszą sportsmenką na świecie. Czterokrotnie wybierana na najlepszego sportowca Polski w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” (w 1965, 1966, 1974 i 1976). W 2021 w specjalnym plebiscycie „Przeglądu Sportowego” została uznana za polskiego sportowca stulecia.
Szczegóły
Miejsce dołączone po umocowaniu tabliczek z kodami QR
Kaplica Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Kwatera Kościoła Polsko-Katolickiego
We wschodniej części Cmentarza Wojskowego na Powązkach przy ul. Powązkowskiej 43/45 znajduje się wydzielony dla Kościoła Polsko-Katolickiego w RP kwartał (kwatera D) z Kaplicą Matki Bożej Nieustającej Pomocy, dookoła niej znajdują się nagrobki zasłużonego dla Kościoła duchowieństwa i społeczników. Spoczywają tu m.in.:
- bp Tadeusz Ryszard Majewski – zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w RP w latach 1976–1994
- bp Józef Padewski – męczennik Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego (zginął w 1951 z rąk funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa)
- bp Julian Pękala – zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w PRL w latach 1951–1959 (przewodniczący zarządzającego kolegium biskupiego) oraz 1965–1975
- bp Maksymilian Rode – zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w PRL w latach 1959–1965, wcześniej ksiądz rzymskokatolicki
- ks. doc. Edward Bałakier – znany wykładowca Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej
- ks. Edward Narbutt-Narbuttowicz – ksiądz Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, bliski współpracownik bpa Józefa Padewskiego
- ks. inf. dr Tomasz Wójtowicz – dziekan warszawsko-łódzki, proboszcz parafii Świętego Ducha w Warszawie w latach 1968–1998
https://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_katedralna_%C5%9Awi%C4%99tego_Ducha_w_Warszawie
Józef Padewski
Położenie grobu: kwatera D, rząd 9, miejsce 14
Józef Padewski, właśc. Józef Podeszwa (ur. 18 lutego 1894 w Antoniowie, zm. 10 maja 1951 w Warszawie) – biskup polskiej diecezji misyjnej Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych Ameryki i Kanadzie (PNKK). Uwięziony na Rakowieckiej przez funkcjonariuszy UB i zamordowany w areszcie.
W okresie II wojny światowej aktywnie uczestniczył w obronie PNKK przed likwidacją; po trudnych konferencjach bpa J. Padewskiego z władzami okupacyjnymi i sprawdzeniu przynależności Kościoła do Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich, Kościół został dopuszczony do działalności w Generalnym Gubernatorstwie. Na początku września 1942 bp Józef Padewski został aresztowany przez okupanta i osadzony w więzieniu Montelupich w Krakowie, a następnie wywieziony do Tittmoning, został jednak uwolniony przez Szwajcarski Czerwony Krzyż w ramach wymiany jeńców wojennych. W 1944 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.
20 lutego 1946 biskup Padewski ponownie wrócił do kraju, wpłynęło to znacznie na zaktywizowanie działalności duszpasterskiej polsko narodowego duchowieństwa. W niedługim czasie po II wojnie światowej został oskarżony o nielegalny obrót obcą walutą. Był to jednak tylko pretekst, bo za jego aresztowaniem krył się wątek polityczny. Jednemu z księży udało się zbiec z okupowanej przez sowieckich komunistów Polski i wyjechać do USA, a następnie zostać księdzem PNKK. Był to ks. Tomasz Kołakowski. On też ujawnił w USA zbrodnie katyńskie dokonane na Polakach, dlatego też PNKK był uważany przez władze komunistyczne PRL za narzędzie „amerykańskiego imperializmu”.
Bp Józef Padewski został zdradzony przez współbraci w kapłaństwie (którzy dla awansu w hierarchii kościelnej poszli na układ z komunistami) i aresztowany 17 stycznia 1951. Przebywał w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie, gdzie 10 maja 1951 został zakatowany na śmierć przez funkcjonariuszy UB.
Mimo licznych protestów ze strony władz PNKK oraz ambasady amerykańskiej w Polsce, nie udało się doprowadzić do wykrycia sprawców mordu biskupa.
Pogrzeb bpa Józefa Padewskiego odbył się 14 maja 1951 nocą, w gronie kilku najbliższych współpracowników bpa Padewskiego na cmentarzu Kościoła Polskokatolickiego w Warszawie (obecnie cmentarz Powązki Wojskowe w Warszawie. Funkcjonariusze bezpieczeństwa gęsto obstawili przycmentarny teren, zaś pierwotnie zamordowanego planowano pochować w garniturze i po świecku, na co nie zgodzili się polskokatolicy i szybko zorganizowali godne urzędu szaty.
Szczegóły
Tadeusz Chyła
Położenie grobu: kwatera D, rząd 3, miejsce 32
Tadeusz Chyła (ur. 30 października 1933 w Sopocie, zm. 23 lutego 2014) – polski piosenkarz, kompozytor i gitarzysta, wykonawca ballad okraszonych humorem i satyrą, także malarz.
Jako artysta estradowy zadebiutował śpiewając ballady 15 kwietnia 1954 roku w gdańskim teatrzyku studenckim Bim-Bom.
Współtworzył kabaret To Tu. W roku 1968 założył z kolegami śpiewający kabaret Silna Grupa pod Wezwaniem.
Współpracował też z kabaretami jak Wagabunda i ABC-WP.
Od roku 1973 występował samodzielnie. Akompaniował sobie na gitarze.
Uprawiał malarstwo sztalugowe, ścienne i scenografię. Jego dzieła zaliczane są do nurtu malarstwa polskiego zwanego „koloryzmem”.
Wybrane piosenki:
- Ballada o cysorzu (muz. Tadeusz Chyła, sł. Andrzej Waligórski)
- Ballada o knieziu Dreptaku (muz. Tadeusz Chyła, sł. Andrzej Waligórski)
- Panie Kwiatkowski, Panie Kowalski (muz. Jerzy Matuszkiewicz, sł. Agnieszka Osiecka)
- 1960: Do widzenia, do jutra jako Tadek, aktor „Tik Taka”
- 1966: Małżeństwo z rozsądku jako lider kapeli
- 1971: Milion za Laurę jako członek kapeli grającej na bazarze
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Chy%C5%82a
- https://culture.pl/pl/tworca/tadeusz-chyla
- http://www.okiemjadwigi.pl/tag/kabaret-to-tu/
- https://ewamaria.blog/2016/10/30/tadeusz-chyla/