Poznaj Kraków

Pytanie 1. Kto jest autorem wiersza:
Poemat dla dorosłych
Ze wsi, z miasteczek wagonami jadą
zbudować hutę, wyczarować miasto,
wykopać z ziemi nowe Eldorado,
armią pionierską, zbieraną hałastrą
tłoczą się w szopach, barakach, hotelach,
człapią i gwiżdżą w błotnistych ulicach:
wielka migracja, skudlona ambicja,
na szyi sznurek - krzyżyk z Częstochowy

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Adam Ważyk, właśc. Adam Wagman (ur. 17 listopada 1905 w Warszawie, zm. 13 sierpnia 1982 tamże) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, prozaik, eseista, Był również autorem subtelnych esejów literackich, np. „Dziwna historia awangardy” - 1976, a także wielu przekładów poetyckich z języka francuskiego i rosyjskiego.
  
• Julian Przyboś (ur. 5 marca 1901 w Gwoźnicy Dolnej, zm. 6 października 1970 w Warszawie) – polski poeta, eseista i tłumacz. był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej.
  
• Jan Kazimierz Polkowski (ur. 10 stycznia 1953 w Bierutowie) – polski poeta, prozaik, redaktor, działacz NSZZ „Solidarność”, w 1992 rzecznik prasowy rządu Jana Olszewskiego. Kawaler Orderu Orła Białego.
  

---

Pytanie 2. Kto jest autorem wiersza:
O Nowej to Hucie piosenka
Tobie, nieznanemu? Zapomnianemu, ostygłemu ciału?
Tobie, którego imię i nazwisko ktoś może jeszcze pamięta,
(nieistniejącemu) - od dawna budowano pomnik.
30 lat temu, jeśli nie wcześniej, uchwałą Biura Politycznego KC,
w Moskwie, Warszawie, uchwałą rządu tamże i ostatecznie
Sejmu PRL, spadkobiercy europejskiej demokracji, rozpoczęto budowę
pomnika Bogdana Włosika (1962-1982).
Budowali go wszyscy: tow. Bierut, Beria, Berman, Borejsza, MBP, NKWD, …

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Jan Kazimierz Polkowski (ur. 10 stycznia 1953 w Bierutowie) – polski poeta, prozaik, redaktor, działacz NSZZ „Solidarność”, w 1992 rzecznik prasowy rządu Jana Olszewskiego. Kawaler Orderu Orła Białego.
  
• Julian Przyboś (ur. 5 marca 1901 w Gwoźnicy Dolnej, zm. 6 października 1970 w Warszawie) – polski poeta, eseista i tłumacz. był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej.
  
• Adam Ważyk, właśc. Adam Wagman (ur. 17 listopada 1905 w Warszawie, zm. 13 sierpnia 1982 tamże) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, prozaik, eseista, Był również autorem subtelnych esejów literackich, np. „Dziwna historia awangardy” - 1976, a także wielu przekładów poetyckich z języka francuskiego i rosyjskiego.
  

---

Pytanie 3. Kto jest autorem wiersza:
O kocham Kraków
O kocham Kraków - bo nie od kamieni
przykrościm doznał - lecz od żywych ludzi,
nie zachwieje się we mnie duch ani się zmieni,
ani się zapał we mnie nie ostudzi,

to bowiem z Wiary jest, co mi rumieni
różanym świtem myśl i co mię budzi.
Im częściej na mnie kamieniem rzucicie,
sami złożycie stos - stanę na szczycie.

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Jarosław Leon Iwaszkiewicz, ps. Eleuter (ur. 20 lutego 1894 w Kalniku, zm. 2 marca 1980 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, eseista, tłumacz i librecista. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander, współpracownik „Wiadomości Literackich”, w latach 1955–1980 redaktor naczelny miesięcznika literackiego „Twórczość”, w latach 1959–1980 prezes Związku Literatów Polskich, dyplomata, w latach 1952–1980 poseł na Sejm PRL I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1957, 1963, 1965, 1966). Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
  
• Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański (ur. 15 stycznia 1869 w Krakowie, zm. 28 listopada 1907 tamże) – polski literat i artysta wizualny: dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Bywa nazywany czwartym wieszczem polskim.
  
• Czesław Miłosz (ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach, zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata, w latach 1951–1993 przebywał na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych, w Polsce do 1980 obłożony cenzurą, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980), profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce, brat Andrzeja Miłosza. Uznawany za najwybitniejszego polskiego poetę XX wieku.
  

---

Pytanie 4. Kto jest autorem wiersza:
Piękne czasy
Fiakry drzemały pod Mariacką Wieżą.
Kraków malutki jak jajko w listowiu
Wyjęte z rondla farby na Wielkanoc.
I w pelerynach kroczyli poeci.

Nazwisk ich dzisiaj już się nie pamięta.
Ale ich ręce były rzeczywiste,
Spinki, mankiety nad blatem stolika.
Dziennik na kiju niósł Ober i kawę

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Czesław Miłosz (ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach, zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata, w latach 1951–1993 przebywał na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych, w Polsce do 1980 obłożony cenzurą, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980), profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce, brat Andrzeja Miłosza. Uznawany za najwybitniejszego polskiego poetę XX wieku.
  
• Jarosław Leon Iwaszkiewicz, ps. Eleuter (ur. 20 lutego 1894 w Kalniku, zm. 2 marca 1980 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, eseista, tłumacz i librecista. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander, współpracownik „Wiadomości Literackich”, w latach 1955–1980 redaktor naczelny miesięcznika literackiego „Twórczość”, w latach 1959–1980 prezes Związku Literatów Polskich, dyplomata, w latach 1952–1980 poseł na Sejm PRL I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1957, 1963, 1965, 1966). Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
  
• Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański (ur. 15 stycznia 1869 w Krakowie, zm. 28 listopada 1907 tamże) – polski literat i artysta wizualny: dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Bywa nazywany czwartym wieszczem polskim.
  

---

Pytanie 5. Kto jest autorem wiersza:
Nowy Kraków
W maju jeżdżą krakowianie tramwajem z kukułką
(dokoła Plant w kółko),
echo wykukane z alej to w uchu przystaje,
to kryje się za pykaniem ciągników,
na których młodzi z hukiem wyrywają się dalej,
dalej - na wieś –
wieś ginie w trawie, miga w urywkach i skrótach,
cofa się, jakby hopkała na (z pieśni) „koniku”,
a w pobok, bliżej i dalej, pod górę wykwita
spiętrzonymi makami domów w wykłoszonych żytach
ze wsi zielonej czerwone miasto: Nowa Huta.

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Julian Przyboś (ur. 5 marca 1901 w Gwoźnicy Dolnej, zm. 6 października 1970 w Warszawie) – polski poeta, eseista i tłumacz. był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej.
  
• Adam Ważyk, właśc. Adam Wagman (ur. 17 listopada 1905 w Warszawie, zm. 13 sierpnia 1982 tamże) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, prozaik, eseista, Był również autorem subtelnych esejów literackich, np. „Dziwna historia awangardy” - 1976, a także wielu przekładów poetyckich z języka francuskiego i rosyjskiego.
  
• Jan Kazimierz Polkowski (ur. 10 stycznia 1953 w Bierutowie) – polski poeta, prozaik, redaktor, działacz NSZZ „Solidarność”, w 1992 rzecznik prasowy rządu Jana Olszewskiego. Kawaler Orderu Orła Białego.
  

---

Pytanie 6. Kto jest autorem wiersza:
Kraków
Jaki miły ten Kraków. Sami nieboszczycy:
Tu pani Arturowa wysiada z karocy,
Tu Boy chodząc po rynku wielkim głosem krzyczy Z żalu, zupełnie trzeźwy, o samej północy.

Tu Witkacy się kłania Fusi kapeluszem,
Niusia mnie list Lechonia, książęcia Polaków.
A Mickiewicz się z krypty ciągnie - zacna dusza –
I pyta wciąż uparcie: to taki jest Kraków?

Odpowiedzi: Podpowiedź

• Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański (ur. 15 stycznia 1869 w Krakowie, zm. 28 listopada 1907 tamże) – polski literat i artysta wizualny: dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Bywa nazywany czwartym wieszczem polskim.
  
• Jarosław Leon Iwaszkiewicz, ps. Eleuter (ur. 20 lutego 1894 w Kalniku, zm. 2 marca 1980 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, eseista, tłumacz i librecista. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander, współpracownik „Wiadomości Literackich”, w latach 1955–1980 redaktor naczelny miesięcznika literackiego „Twórczość”, w latach 1959–1980 prezes Związku Literatów Polskich, dyplomata, w latach 1952–1980 poseł na Sejm PRL I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1957, 1963, 1965, 1966). Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
  
• Czesław Miłosz (ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach, zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata, w latach 1951–1993 przebywał na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych, w Polsce do 1980 obłożony cenzurą, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980), profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce, brat Andrzeja Miłosza. Uznawany za najwybitniejszego polskiego poetę XX wieku.
  

---